900 Dagen
Leningrad was de stad van de helden in de Tweede Wereldoorlog. Althans, dat was wat de Russische bevolking van haar autoriteiten te horen kreeg en tot op de dag van vandaag onder Poetin nog steeds geldt. De overlevenden van de stad waren helden in plaats van slachtoffers. In de indrukwekkende documentaire 900 Dagen van Jessica Gorter krijgen we echter een geheel ander beeld te zien en te horen.
Bij het horen van de termen Tweede Wereldoorlog en Rusland zullen veel mensen denken aan de slag om Stalingrad. Het beleg van Leningrad is bij veel minder mensen bekend. Toch werd de Russische stad maar liefst drie jaar door Duitse troepen omsingeld en zaten de inwoners als ratten in de val. De stad werd doorlopend gebombardeerd en nadat een voedselopslag in vlammen op was gegaan kwam daar ook nog eens een enorme hongersnood bij. Er waren in die jaren extreem koude winters, het vroor overdag tot -30 graden en de hongerlijdende mensen die op straat te val kwamen, vroren ter plekke dood. Nadat de Tweede Wereldoorlog voorbij was ontstond er een situatie waar men niet meer over het leed in de oorlogsjaren mocht spreken.
In de Nederlandse documentaire 900 Dagen spreekt Jessica Gorter met een aantal stokoude overlevenden van het beleg van Leningrad. De oudjes begrijpen niet waarom ze als helden worden vereerd. Op indringende wijze vertellen ze hoe ze moesten overleven door het eten van gedroogde lijm, gebakken schoenzolen, kattenvlees en zelfs door kannibalisme. Een oudere vrouw genaamd Lenina Dmitrievna vertelt hoe ze haar lievelingskat Streepje moest beethouden terwijl de buurvrouw het arme dier de kop af ging hakken. Om de rillingen van te krijgen. Zo ook het verhaal van Dmitrievna die als jong meisje bij haar doodzieke moeder in bed sliep en nadat deze was overleden nog vijf nachten naast het dode lichaam sliep.
Wat wel opvalt is dat er toch meerdere klassen in de bevolking waren die er een verschillende mening op na hebben gehouden. Zo horen we de oudere vrouw Irina Borisovna met een snik in de stem terugverlangen naar de tijd onder Stalin omdat deze zoveel goeds voor het land zou hebben gedaan. Maar daartegenover staat weer een groep mensen die minder blij waren met het dictatoriale juk van Stalin waaronder ze moesten leven. Als mensen commentaar hadden op de regering verdwenen ze in gevangenenkampen om nooit terug te keren. Wat in elk geval duidelijk is, is dat de communistische propagandamachine correct gewerkt heeft en dat er nog steeds mensen zijn die geen enkel benul hebben van wat er nou werkelijk is gebeurd.
900 Dagen is een confrontrerend portret van alle narigheid die gepaard gaat met een oorlog.
