Er zit muziek in Doctor Who, al kan het soms wat eentonig zijn
Nee, de Beatles leken niet op de Beatles, en we hoorden geen muziek van de Beatles, maar The Devil's Chord, zo bleek, ging ook helemaal niet over de Beatles. Waar het wel over ging? Music, Maestro!
Er is soms maar een heel klein ideetje nodig om iets creatiefs bovenop te bouwen. Zo ontstond het idee voor The Devil's Chord, behalve de gedachte dat het leuk zou zijn om de Beatles te zien, uit het gegeven dat het niet mogelijk zou zijn om de muziek van de Fab Four te laten horen in de aflevering - dat is namelijk reteduur. En dus ontwikkelde Russell T Davies (RTD) het verhaal rondom de afwezigheid van muziek. En hoe krijg je dat voor elkaar? Door in te haken in op het nieuwe fantasy-aspect van de serie, dat tot vorig jaar eigenlijk altijd afwezig is geweest.
Want voor wie het heeft gemist of alweer was vergeten; hoewel tot nu toe al het bovennatuurlijke in Doctor Who werd verklaard met een semi-wetenschappelijke uitleg (de geesten in The Unquiet Dead waren geen geesten, het monster onder je bed is niet echt, dat andere monster is gewoon een buitenaards wezen, kwade wil blijkt gewoon een misverstand, etcetera), opende RTD in Wild Blue Yonder vorig jaar de deur voor de wat meer fantastische elementen. Het leidde tot de terugkeer van de Toymaker, die vervolgens aankondigde dat 'zijn legioenen eraan komen'. Daar werd in deze aflevering letterlijk aan gerefereerd, maar het is vooral dat fantastische element dat het toeliet dat een God-achtig figuur de wereld van z'n muziek kan ontdoen, omdat die vindt dat muziek alleen aan hen toebehoort.
En dus arriveren de Doctor en Ruby, stijlvol gekleed in sixties-outfits, in de EMI studio's aan Abbey Road in Londen. De Beatles, Cilla Black en anderen zijn daar hun legendarische muziek aan het opnemen, denken ze. De ontdekking dat het allemaal megasaaie tonen zijn is komisch en een klein beetje schokkend, niet in de laatste plaats omdat je natuurlijk geen echte John, Paul, George en Ringo-lookalikes kunt vinden die de rollen kunnen vertolken. Daardoor lijken ze in beeld én geluid niet op de Beatles die we allemaal kennen. Maar waar is de muziek dan gebleven?
The Devil's Chord begint met een cold open waarin Maestro, gespeeld door Jinkx Monsoon die duidelijk de rol van haar leven speelt, een dramatische introductie krijgt. Het geeft de aflevering meteen een andere sfeer dan de vorige. Door de schurk te introduceren zet je de toon om duidelijk te maken dat we hier niet op avontuur gaan en een leuke uitdaging tegenkomen, maar de Doctor en Ruby op hun ontdekkingen ineens duistere krachten zullen moeten bestrijden. Hoe duister precies, blijkt uit het tripje naar het heden; een wereld gehuld in een nucleaire winter, allemaal omdat we onze muziek zijn kwijtgeraakt.
Het is dat centrale concept dat uitgebreid wordt toegelicht; zonder muziek, zonder kunst, geen leven. Voor veel mensen ongetwijfeld een levensmotto, hier in de praktijk gebracht door een schurk die de mensheid de muziek, en daarmee het leven, ontneemt. Wat leuk is aan zo'n aflevering is dat er natuurlijk wel muziek in moet voorkomen, en dat die geschreven wordt door Murray Gold, die samen met RTD ook weer is teruggekeerd als de vaste componist van Doctor Who. Hij werd in The Devil's Chord verantwoordelijk voor niet slechts de achtergrond, maar op momenten ook het hoofdelement in sommige scènes. In Ruby's pianosolo, waarbij ze personen in de omgeving van Abbey Road tot ontroering bracht, wist Gold een melodie te laten horen die daadwerkelijk ontroerde en met het oprecht swingende There's Always a Twist at the End heeft Doctor Who er weer een origineel liedje bij dat nog vaak door fans gespeeld zal worden. Mooi dus dat Gold in die laatste scène een cameo had, als de pianist in de studio.
Maar hoewel de liefde voor muziek uit alle voegen en gaten van deze aflevering spoot, had het eigenlijk niet zo heel veel om het lijf. Maestro, hoe leuk gespeeld ook door Monsoon, is eigenlijk maar een eentonige schurk, een obstakel om op een creatieve manier te verslaan en over te gaan tot de orde van de dag. Een muzikale strijd tussen Maestro en de Doctor was te verwachten, maar de scène zelf leek uitgerekt, alsof de tijd gevuld moest worden tot het onvermijdelijke moment waarop de schurk weer in hun hol werd gestopt. En dat spetterende feestnummer aan het einde zou er vervolgens wellicht ook niet zijn geweest als het verhaal zelf voldoende om het lijf had gehad om de volledige speelduur van een aflevering te vullen. Het voelt als het eraan geplakt is, omdat het kon.
En dus hebben de Doctor en Ruby weliswaar een leuk avontuur beleefd, maar een duistere toekomst is uiteindelijk bijzonder eenvoudig voorkomen. De aflevering bevatte echter ook nog wat leuke hints en knipogen (soms letterlijk) voor fans en oplettende kijkers. Dit is om te beginnen al de vierde aflevering waarin actrice Susan Twist een korte gastrol speelt, en steeds lijkt ze iemand anders te spelen (de Twist zat dus niet bepaald 'at the end'). En over Susan gesproken; de kleindochter van de Doctor werd genoemd. Is zij de One Who Waits? Carole Ann Ford, die in de jaren 60 de rol van Susan speelde, was vorig jaar te gast bij de première van de jubileumspecials, dus misschien is ze betrokken bij de opnames van dit seizoen? Het zijn details om op te letten; mogelijk ontdekken we later dit seizoen nog meer hints waar we nu niet zo veel van denken, zoals die handafdruk op de muur of het feit dat verschillende personages de vierde muur doorbreken.
Volgende week slechts één aflevering, maar mogelijk wel een knaller, want geschreven door voormalig showrunner Steven Moffat.
Zie ook de recensie van de eerste aflevering, Space Babies: Het nieuwe seizoen van Doctor Who gaat van start met een klassieke opener.
