Doctor Who - The Legend of Ruby Sunday: de eerste helft van de seizoensfinale roept net zo veel vragen op als er worden beantwoord

De finale van Doctor Who is begonnen! In deel één, nu te zien, zien fans hun theorieën beantwoord, keren schurken uit het verleden terug en lijken veel kleine verhaallijntjes allemaal samen te komen. Maar waar vragen worden beantwoord, worden ook nieuwe vragen gesteld. Deze nabespreking bevat spoilers voor The Legend of Ruby Sunday.

Russell T Davies kent Doctor Who. Logisch, hij is de showrunner; hij bracht de serie terug in 2005. Maar hij kent ook heel goed de klassieke serie, die liep van 1963 tot 1989. Het terugbrengen, stap voor stap, van klassieke schurken naar de nieuwe serie was zijn ding in de eerste vier jaar dat hij de serie leidde. In opeenvolgende seizoensfinales moest de Doctor het opnemen tegen de Daleks, Cybermen, de Master en Davros. Het lag natuurlijk voor de hand dat hij in zijn eerste seizoen terug aan het roer opnieuw zou putten uit de 26 seizoenen die in de vorige eeuw uitkwamen.

Russell T Davies kent ook heel goed het Doctor Who-fandom. Hij weet dat zijn hints en easter eggs gevonden en besproken worden. Hij weet dat theorieën gevormd zullen worden, dat sommige daarvan wellicht correct zullen zijn, maar dat je het allemaal pas zeker weet als je de afleveringen zelf ziet en ervaart wat de Doctor ervaart. En het lijkt in The Legend of Ruby Sunday wel alsof Davies bewust een aantal hints heeft gecombineerd, om kijkers zo lang mogelijk te laten gissen naar de ware aard van sommige mysteries.

Want uiteindelijk kwamen alle mysteries van het afgelopen jaar samen in één aflevering. We zijn er nog niet helemaal uit, natuurlijk, want dit was pas deel één van de seizoensfinale, maar Susan Twist, Mrs. Flood, het vreemde gedrag van de TARDIS, het onbekende lot van Susan Foreman, de oorsprong van Ruby en natuurlijk de terugkeer van god-achtige schurken in Doctor Who, we zagen ze deze week allemaal terugkomen.

Laten we eens nalopen hoe het één en ander zich tot elkaar verhoudt. Eerst maar even de theorieën die fans op social media al weken bezighouden. Natuurlijk was het iedereen al opgevallen dat 'S Triad' een anagram is van TARDIS. De achterliggende theorie: Susan Twist speelde in al die afleveringen een incarnatie van de TARDIS, in menselijke vorm. Die theorie lijkt weersproken; als het anagram al iets was, dan was het een 'red herring', een bewuste misleiding om je nog wat langer aan het lijntje te houden. De theorie dat Susan Triad eigenlijk Susan Foreman is? Was ook al bedacht door het fandom en hier onderdeel gemaakt van het verhaal want de Doctor hield de mogelijkheid sterk open, leek zelfs te hopen, dat Triad zijnSusan was, waarmee hij in 1963 landde op het autokerkhof van I.M. Foreman in Shoreditch, Londen. Hij refereerde zelfs aan haar en die locatie in The Devil's Chord, alsof Davies zei: let op, dit wordt relevant. Of het inderdaad relevant wordt, weten we nu nog niet, maar de kans dat de twee Susans dezelfde persoon zijn lijkt bijzonder klein op basis van de gebeurtenissen van deze week.

De derde theorie dan, dat 'S Triad Technologies' ook gezien kan worden als 'Sue Tech', werd ineens waarschijnlijker toen Susan aan Mel duidelijk maakte dat ze 'ook wel Sue mocht zeggen'. Een dergelijk zinnetje betekent altijd iets en dus ook hier: jazeker, je mag het 'Sue Tech'-pad inslaan en uitkomen op Sutekh, een Egyptische god die we kennen uit The Pyramids of Mars, met Fourth Doctor Tom Baker, uit 1975. Dat was een fantheorie die hier volkomen correct bleek te zijn. Sutekh is de Big Bad van deze seizoensfinale, en blijkt dus The One Who Waits te zijn waar de Toymaker al naar verwees in The Giggle.

Maar wie is Sutekh? Want zelfs doorgewinterde Whovians hebben niet alle klassieke verhalen gezien en kennen deze schurk dus misschien niet - tenzij ze één van de vele theorievideo's of -posts op social media waren tegengekomen. Als lid van de Osirans, een buitenaardse soort van goden, was hij lange tijd gevangen gezet (door zijn broer, Horus) in een pyramide om te voorkomen dat hij zijn doel, het vernietigen van al het leven in het universum, zou voortzetten. De Doctor wist te voorkomen dat hij na zijn ontsnapping die kans zou krijgen. Wellicht relevant, of gewoon toeval, is overigens dat één van de Egyptische volgers van Sutekh in 1911 de (voor)naam Ibrahim heeft, en dat dat ook de (achter)naam is van één van de UNIT-medewerkers. Mocht kolonel Ibrahim dus stiekem een mol in de organisatie zijn, dan wist je dat bij deze dus al.

Volgende week leren we ongetwijfeld meer over Sutekh en zal hij vermoedelijk netjes worden verslagen door de Doctor. Maar we zijn er nog niet, want het is nog niet duidelijk of we moeten verwachten dat Susan Foreman, zijn kleindochter, al dan niet gespeeld door iemand anders dan Carole Ann Ford, een verschijning maakt. Het is wellicht interessant dat Ford één van de gasten was bij een première van Doctor Who, vorig jaar tijdens het jubileum. Was zij wellicht al in contact met het productieteam omdat ze een rol heeft gespeeld?

Davies wist overigens een klein stukje van het mysterie rondom Susan en de Doctor verder vorm te geven; we namen allemaal aan dat als de Doctor een kleindochter heeft, hij dus ook een kind heeft. De Doctor zei al in 2005 dat hij ooit een vader was. Maar hier wordt het mysterieuzer: hij is nog geen vader, maar heeft wel al een kleindochter? Hoe werkt dat? Is het gewoon een geinig stukje dialoog om de wereld rondom de Doctor wat complexer te maken, of heeft Davies ook hier een plan voor?

Wat ook nog helemaal niet duidelijk is, is de oorsprong van Ruby. De aflevering verwees direct naar haar verhaal en een groot deel van de aflevering werd besteed aan het Time Window (kijk eens waar al dat Disneygeld naartoe gaat), dat uiteindelijk meer over Sutekh dan over Ruby ging. De vrouw die baby Ruby afleverde bij de kerk blijft een mysterie, ze wees naar Sutekh, of de TARDIS, of allebei, dus mogen we aannemen dat er een relatie is tussen Ruby en Sutekh? Of was er op die bewuste avond gewoon een samenloop van omstandigheden? Het lijkt niet aannemelijk dat het zo is. De theorieën over de identiteit van Ruby's biologische moeder - is het River, Thirteen, Susan Foreman, the Rani - blijven onbeantwoord. Verwacht volgende week ook geen grote conclusies: ook seizoen 2, volgend jaar te zien, houdt zich nog bezig met Ruby's verhaal en dus wordt dat niet dit seizoen afgerond.

En dan Mrs. Flood. Zij liet zich ineens van een meer duistere kant zien. Natuurlijk verwachtte iedereen dat zij zich op een gegeven moment tot de camera zou richten en dat gebeurde ook, maar is zij een volger van Sutekh? Of weet zij gewoon sommige dingen en is ze meer een observant? Elke hint die Davies deze week gaf in de richting van zijn lopende mysteries roept eigenlijk alleen maar meer vragen op, en dat is eigenlijk helemaal niet erg. Laten we hopen dat volgende week op z'n minst een paar dingen meer duidelijk worden, net zoals we deze week een paar antwoorden op theorieën kregen.

Het is jammer dat dit seizoen zo kort is (en dat we niet hoeven te verwachten dat aankomende seizoenen langer zullen worden); er is eigenlijk nog helemaal niet zo veel gebeurd dit seizoen en toch zitten we al middenin een spectaculaire typische RTD-finale waarbij er weer behoorlijk wat op het spel staat. De eerste helft van de finale was er in ieder geval eentje om gade te slaan vanaf het puntje van je stoel of randje van je bank. De tijd vloog voorbij en gaf dat typische gevoel van "ik hoop dat deze aflevering niet te snel eindigt", want het zat, naast het openbaren van een aantal mysteries, vol met mooie en leuke momenten. De Doctor lijkt echt op z'n gemak tussen zijn vrienden en bondgenoten en het is mooi om ze met elkaar te zien samenwerken. En de aflevering ziet er, zoals alle afleveringen dit seizoen, echt goed uit. De Time Window-set is een fysieke, echte set, maar de projectie van het gebied rondom de kerk is duidelijk een digitale creatie die er nergens ongeloofwaardig uitziet. Met sterke verhalen, een uitstekende cast en een prachtige look en feel is Doctor Who duidelijk niet meer de krakkemikkige sciencefictionserie uit de vorige eeuw, en dat is heerlijk. 

Volgende week wordt de finale afgerond met Empire of Death. Zoals elke week is deze aflevering in Nederland vanaf vrijdagavond 1 uur 's nachts (oftewel pas op zaterdag) beschikbaar op Disney+ en wordt deze zaterdagavond uitgezonden op BBC One. Er is echter op vrijdagavond in het Verenigd Koninkrijk ook een reeks bioscoopvertoningen van de twee afleveringen die samen de finale vormen, wat betekent dat veel Britse kijkers de aflevering al wat eerder gezien zullen hebben. Hou hier vooral rekening mee als je spoilers op social media wilt vermijden.