Interview: Anton Jongstra (eindredacteur WIDM 2013)

Nieuw dit jaar was de Moltalk, een voor- en nabeschouwing via internet. Hoe is dat idee ontstaan?

Anton: "Door Arjen Lubach (kandidaat uit seizoen 10, red.). Tijdens de uitzendingen van vorig seizoen mailde hij of het niet leuk was om een soort Sinterklaasjournaal voor Wie is de Mol? te doen. Op dat moment vond ik het een erg goed idee, maar het seizoen was toen al bezig. Een half jaar later kwam door de AVRO een wens om iets meer met het tweede scherm te doen. Vorig jaar hadden we daar al iets mee, maar dat vond ik niet werken. Wat je bij het programma niet moet doen is teveel gedoe tijdens de uitzendingen, want dat leidt af. Maar daarvoor en erna kun je van alles doen, dus toen kwam ik weer bij Arjen terecht. We zijn toen samen gaan zitten, volgens mij ergens in november pas, en binnen no time was het geregeld. Achteraf gezien ben ik er heel tevreden over."

Dus we kunnen bij dezen wel zeggen dat het volgend jaar weer terug komt?

Anton: "Dat wil ik nog niet zeggen, maar iedereen was er in ieder geval tevreden over. Het was een soort van praatgroep, waarbij je met andere mensen het over het programma kon hebben."

De sfeer was heel intiem. Is dat expres gedaan?

Anton: "Ja. Ik had zelf als voorwaarde dat het in Amsterdam moest zijn, ergens in de grachtengordel. Niet vanwege het gevoel, maar meer om de kandidaten. Dat zijn meestal ook mensen die daar vlakbij wonen. De drempel voor de deelnemers moest zo laag mogelijk gezet worden om te komen en dat is heel erg goed gelukt. Uiteindelijk hebben we bijna elke kandidaat daar gehad."

Sfeerreportage Moltalk 2013

Misschien een nadeel van het grote succes is dat andere programma's gebruik maken van het format. Dan heb ik het over het Net5-programma Sabotage wat veel vergelijkingen kent met Wie is de Mol?. Is het een compliment voor jullie?

Anton: "Ik vind van wel. Ik heb er natuurlijk wel een en ander over gehoord, want ik ken een aantal mensen die er aan meewerken. Zoals bijvoorbeeld de presentator (Erik van der Hoff, deelnemer seizoen 10, red.). Maar er zijn ook mensen in de crew die ook meewerken met Wie is de Mol?. Het is wel een ander format, eigenlijk is het Big Brother met Wie is de Mol? samen."

Je vat het niet op als jatwerk, wat veel gesuggereerd wordt onder het televisiepubliek?

Anton: "Het kan niet anders dat dan ze het programma maken vanwege de populariteit van Wie is de Mol?. Vandaar ook dat ik het een compliment vind, dat het format het blijkbaar waard is om ook zoiets te doen. Alleen je moet het wel goed doen. Het is niet voor niets dat in heel veel landen ons programma niet meer bestaat, omdat je niet dingen zomaar moet doen of doen omdat het televisie is. De opdrachten die onze kandidaten doen staan altijd in het teken van het spel en het zal nooit in het teken staan van mooie televisie."

"Een voorbeeld. Wij zouden nooit tegen een kandidaat zeggen om op een knop te drukken, zodat een auto ontploft en het spectaculair is. Als wij een auto willen laten ontploffen, uiteraard hypothetisch, dan zorgen wij ervoor dat dat in het spel hoort. Maar we gaan niet aan kandidaten vragen om bepaalde dingen te doen voor het beeld, we manipuleren niet."

Maar ga je Sabotage kijken?

Anton: "Ja, natuurlijk ga ik het kijken. Ik wil dat wel zien."

Vorig jaar kwam het even ter sprake dat er een nieuw Belgisch seizoen van de Mol zou komen. Weet jij daar meer van?

Anton: "Ik weet dat de kans niet groot is dat er een nieuw seizoen gaat komen."

Je wist destijds ook te melden dat er een nieuw seizoen van WIDM Junior aan zat te komen. Hoe zit het daarmee?

Anton: "Er was toen heel erg sprake van, dus dat zei ik ook niet voor niets. Maar dat is toch niet doorgegaan en ik durf eerlijk gezegd niet te zeggen of het er ooit van gaat komen. Sommige dingen lopen anders dan gepland."

Heb je nog een leuke anekdote over het seizoen?

Anton: "Dit is heel erg inside, maar ik ga het je toch vertellen. Er was een molactie van Kees die we niet hebben uitgezonden vanwege twee redenen: het paste niet binnen het verhaal en het was ook niet gefilmd. Dus er is nul bewijs. Het was nadat Janine haar ongeluk had gehad en ik reed met de regisseur naar het hotel van de kandidaten. We zaten daar allemaal aan tafel en gepraat over hoe nu verder. Ongeveer na een uur viel er een stilte en toen vroeg een van de kandidaten: 'Ik wil nog wel een ding weten... Was Janine de Mol?' Het briljante was dat het juist de Mol zelf was die dat vroeg. De regisseur en ik reageerden erg kalm met de mededeling dat Janine niet de Mol was, waarop Kees reageerde met 'oh ok'. Op dat moment bedacht ik mij dat Kees een ontzettend goede Mol is. Als je dan, in die situatie, zo'n vraag stelt, dat vind ik getuigen van lef. Ik vond het geweldig. Volgens mij maakte hij zich op dat moment nog minder verdacht bij de rest van de groep. Behalve bij Paulien, die later zei dat ze toen Kees juist extra ging verdenken. Maar waarom was mij een raadsel."

"Ook de opdracht met de topito's onder de bakjes kon zo gespeeld worden dat je een dag bezig was. We hebben de opdracht halverwege even gestopt om bepaalde regels aan te passen. Ik denk dat we een uur bezig zijn geweest, wat veel te lang is. Daarnaast was Paulien ook ziek en die was blij dat zij snel uit de opdracht lag."

Daarnaast hoorde ik dat de kandidatengroep Art al snel Aart begonnen te noemen, wat begon bij Paulien als vorm van uitlaatklep, omdat ze normaal gesproken zelf bepaalt wat zij op een dag doet.

Anton: "Tijdens een biecht kwam ik erachter dat de groep Art Aart aan het noemen was. Ik heb toen gezegd tegen Paulien dat we die gedeeltes toch niet zouden kunnen gebruiken en ze het ons als productie erg moeilijk maakten. Toen zijn ze er wel mee gestopt. Als het goed is zit het nog wel bij het afscheid van Tania, daar noemt zij Art nog even Aart. Blijkbaar hadden de kandidaten een soort van houvast nodig en het Aart-verhaal was dat blijkbaar."

De ontknoping tussen Paulien (links, de winnaar) en Kees (rechts, de Mol)

Vorig jaar stond het gezicht van de Mol op het geld. Heb je dit jaar gezien dat kandidaten het geld bestudeerden?

Anton: "Ja, natuurlijk. Dit keer stond de Big Five erop, maar daar was verder niets mee."

Dit jaar is voor het eerst de complete lijst met gebruikte muziek online gezet. Hoe wordt die muziek eigenlijk geselecteerd?

Anton: "Dat doen de regisseur en de editors. Zij zijn met zijn drieën en laten we vooral niet vergeten dat montage een heel groot deel van het succes is. Het kiezen van de muziek en de montage is echt een maandenlang proces en zwaar ook."

Hoe is het eigenlijk om de afleveringen te kijken als je weet wie de Mol is?

Anton: "Het zit ingebakken, dus ik ben het gewend. Er is een seizoen geweest waarbij ik niet volledig meegewerkt heb (seizoen 4 in Canada, red.) en toen wist ik niet wie het was. Het proces van kandidaten en een Mol kiezen en de opnames was ik destijds niet bij betrokken. Dat was het enige seizoen wat ik keek zonder dat ik wist wie de Mol was en ik kan er geen hout van. Als ik het niet zou weten, zou ik compleet mis gokken. Ik vind het heel knap als mensen het vroeg goed hebben."

Je hebt gezegd dat dit het beste seizoen tot nu toe is, want alles viel op zijn plek. De echte kers op de taart zou de Gouden Televizier-Ring zijn, die al zes keer voor jullie neus voorbij ging.

Anton: "We rekenen er wel een beetje op. Net na de ontknoping las ik dat veel mensen de Televizier-Ring zouden gunnen aan het programma, maar die gedachte moet in oktober (wanneer de uitreiking is, red.) ook nog steeds leven. Dat is lastig om vast te houden."