The Congress
2014 kon niet beter beginnen dan met de prachtige film The Congress van Ari Folman. Een surrealistische sprookje dat live-action en animatiefilm met elkaar weet te verbinden. Robin Wright (gespeeld door Robin Wright) is een actrice die eigenlijk haar beste tijd wel heeft gehad. Haar laatste films waren geen succes en de vrouw woont met haar kinderen vlak bij een vliegveld. Alsof ze niet al genoeg ellende heeft, lijdt haar zoontje ook nog eens aan een kwaal waardoor hij langzaam zijn zicht en gehoor kwijtraakt. Wright moet geld zien te verdienen om haar zoontje te kunnen redden en staat zodoende voor een moeilijke keuze.
Via een oude vriend, de filmbaas Al (Harvey Keitel) krijgt Wright een heel bijzonder aanbod. Een filmstudio biedt haar aan om al haar problemen op te lossen, maar wil in ruil het recht om het lichaam van de actrice in te scannen, zodat ze altijd als 32-jarige vrouw in films kan blijven spelen. In eerste instantie is Wright niet te spreken over het idee, maar uiteindelijk stemt ze toch in. Het verhaal maakt vervolgens een sprong van twintig jaar in de tijd. In haar Porsche Cayman is de voormalige actrice op weg naar Abrahama City, een verborgen stad in de woestijn. De enige manier om de stad in te komen is door het opsnuiven van de inhoud van een glazen ampul. Het is eveneens het begin van een onvoorstelbaar waanzinnige trip waarbij je als kijker voortdurend af zit te vragen of hetgeen dat je in beeld ziet nu werkelijk gebeurt of alleen in het hoofd van de hoofdpersoon.
De eerste keer dat ik over deze film hoorde was toen ik een tijdje geleden op zoek was naar verfilmingen van het werk van de Poolse auteur Stanislaw Lem. Lem kennen we natuurlijk van zijn boeken Astronauci, Solaris en Przyjaciel. Groot was dan ook de verrassing toen ik vernam dat ook van The Futurological Congress een film zou worden gemaakt. Regisseur Ari Folman was natuurlijk geen onbekende cineast. Hij maakte eerder al naam met zijn indrukwekkende maatschappijkritische animatiefilm Waltz With Bashir uit 2008, waarvoor de filmmaker ook zeer terecht een Oscarnominatie ontving. De verwachtingen voor deze sciencefictionfilm waren dan ook hoog en Folman weet daar prima aan te voldoen.
Voor het live-action gedeelte van The Congress maakt de regisseur gebruik van een zeer sterke cast. Vooral Keitel is weer ouderwets aanwezig als een manipulerende filmbaas, die duidelijk aan zijn eigen toekomst zit te denken. Maar ook Robin Wright, die eerder schitterde in films zoals The Princess Bride, Forrest Gump en Unbreakable, speelt haar rol zeer overtuigend. Het is echter de overgang van live-action naar animatiefilm, die veel kijkers rechtop in de bioscoopstoel zal laten zitten. Ik weet niet wat er in de ampul zat die Wright opsnuift, maar ze komt op weg naar Abrahama City in een zwaar hallucinerende trip terecht, waarin ze vliegtuigen als vogels door de lucht ziet vliegen en walvissen glimlachend door de woestijn ziet zwemmen. Om nog maar te zwijgen over haar eindbestemming.
Abrahama City is namelijk een stad die bevolkt wordt door yuppieactige figuren, die door middel van een drug even het uiterlijk van een bekend persoon kunnen overnemen. Zo zien we onder meer John Wayne, Elvis Presley, Mohammed Ali, Pablo Picasso, Jezus en zelfs Ron Jeremy in de stad voorbijkomen. Ook maakt Folman vette knipogen naar andere films, zoals Dr. Strangelove, Inception, The Matrix, Platoon, Children of Men en Slaughterhouse-Five, wat deze intense filmbelevenis zo mogelijk nog rijker maakt. The Congress is een cineastisch sprookje dat je eigenlijk meteen nog een keer wilt zien. Er gebeurt namelijk zó veel in beeld dat het zo nu en dan onmogelijk is om dat in één keer te bevatten. Met The Congress geeft Folman ons een blik op een naargeestige toekomst, waar geluk alleen nog maar uit een medicinaal flesje lijkt te komen. Een audiovisueel pareltje zoals je nog niet vaak hebt meegemaakt.
