[Special] Vijftig kilo vlees, botten en doping
Riccò was namelijk niet alleen gevallen, maar had ook zijn team meegenomen in zijn duikeling. Na de aanhouding van de Cobra had teammanager Mauro Gianetti namelijk besloten de gehele ploeg terug te trekken uit de Tour. Bovendien ontsloeg hij Riccò en zijn ploegmakker Leonardo Piepoli omdat ze de 'ethische code' van het team hadden overtreden. "Ik heb geen overtuigende antwoorden gekregen op mijn vragen. Sterker nog: het gevoel dat ik hem kan vertrouwen, is verdwenen. Of de ploeg ophoudt te bestaan, kan ik niet zeggen. We hebben altijd ons vertrouwen uitgesproken in onze mensen. Kijk eens hoe ze ons terugbetalen," aldus de Zwitser. Tevens onthulde hij meer details die duidelijk maakten hoe koel de relatie was geweest met zijn kopstukken. Vlak voor de Giro ontmoette de teambaas op zijn verzoek Riccò in een restaurant in Piacenza. Daar vroeg hij hem te zweren geen doping te zullen gebruiken. "Ik wilde ten koste van alles voorkomen dat het imago van de ploeg beschadigd zou worden. Hij bezwoer niets te pakken.'' Dat bleek later een fikse misrekening. Eentje die eveneens het einde betekende van de sponsor Saunier-Duval.
Riccò zelf werd in eerste instantie geschorst voor twee jaar, maar die schorsing werd later door het CONI teruggedraaid tot twintig maanden. Niet alleen omdat Riccò schuld had bekend, maar ook omdat hij goed had samengewerkt met de autoriteiten. Tijdens de diverse verhoren had hij namelijk twee medeplichtigen genoemd: zijn ploegleider bij de amateurs Daniele Tortoli en arts Carlo Santuccione.
De ontmaskering van de Cobra als dopingzondaar leidde in het peloton tot scherpe reacties. Vooral de huidig manager van Team Columbia, Rolf Alfdag, die in mei 1997 zelf publiekelijk toegaf dat hij van de dopingpot snoepte, was vernietigend in zijn oordeel over de flamboyante Italiaan: "Riccò mag oprotten, een schop na krijgen en over een brug worden gelazerd. Als je zo dom bent, moet je IQ onder de 20 punten liggen. Als een varken of een aap. Hij verziekt het voor iedereen. Ik begrijp nu waarom zijn bijnaam ‘Cobra’ luidde. Riccò is een slang. In het peloton hoorde ik fluisteren, dat ze hem levenslang achter de tralies moeten stoppen. Ik vind dertig jaar voldoende. Als je zo dom bent, verdien je niet beter. Diens positieve test kwam niet als een verrassing. Zijn verdachte maniertjes en agressieve stijl van fietsen riepen bij iedereen vragen op."
Daarmee sloeg de oud-coureur van Team Telekom de spijker op de kop. De positieve test van Riccò was voor veel renners namelijk de bevestiging van wat zij al veel langer wisten: die Riccò was een ordinaire valsspeler. Niet vreemd, aangezien er altijd een waas van dopinggeruchten rond de extraverte Italiaan hing. Zo zouden zijn sterke resultaten in de Tour de France van 2008 én de Giro van datzelfde jaar, waarin hij twee etappes won en als tweede eindigde in het algemeen klassement, het gevolg zijn van abnormale bloedwaarden.
Volgens Riccò was dat echter klinkklare onzin. Hij had namelijk van nature al een hoge hematocrietwaarde in zijn bloed (51 procent), waarvoor hij een medisch attest bezat. "De UCI weet dat ik hoge bloedwaardes heb. Daar heb ik ook een certificaat voor, dus ik hoef me nergens zorgen om te maken", zei hij tijdens de Tour de Dopage."Daarom heb ik een rustig geweten. Deze discussie duurt al sinds ik een kind ben."
Binnen het peloton gold Riccò dan ook als een controversieel persoon. Niet in de laatste plaats omdat hij zich omgaf met controversiële figuren in het metier. Zijn verzorger was Roberto Pregnolato. Diezelfde verzorger smeet in 2001, in dienst van Mercatone Uno, bij de dopingblitz in de Giro d'Italia, stimulerende middelen uit het raam van zijn hotel. Voor dopingbezit kreeg hij later een voorwaardelijke gevangenisstraf en een boete. In het peloton was Pregnolato uitgewerkt. De Cobra maakte er echter geen probleem van, zijn ploeg ook niet. Die had de schijn toch al tegen. Saunier Duval-ploegleider Gianetti moest in zijn eigen hoogtijdagen een experiment met de synthetische bloedvervanger FPC bijna met de dood bekopen. De reputatie van de formatie was dan ook al bij de oprichting in 2004 bedenkelijk.
Wat iedereen dan ook al lang wist, werd op 8 juli 2008 bevestigd. Het spel van de Cobra was uit.
Maar waarom had hij zijn toevlucht toch gezocht naar stimulerende middelen? "Het is de menselijke natuur. Om sterker te willen zijn, beter, succesvoller, bekender, rijker. Atleten hebben doping en Asterix en Obelix hebben hun magische drankje." En de Italiaan hoopte dat zijn ‘magische drankje’ niet opspoorbaar zou zijn. Dat bleek ijdele hoop. Hij had gegokt, verloren en diende dus op de blaren te zitten.
Waar Michael Rasmussen echter ontzettend veel moeite had om een werkgever te vinden, terwijl hij nochtans nooit daadwerkelijk betrapt is op het gebruik van stimulerende middelen, vond Riccò relatief snel een nieuw team. Het Iers-Italiaanse Ceramica Flaminia hengelde hem eind vorig jaar binnen. Daarmee hoopte de pocketklimmer zijn rentree te kunnen maken in de klassieker Milaan - San Remo. Tevergeefs, want daarvoor kreeg de ploeg geen wildcard. Nu zal Riccò zijn comeback waarschijnlijk maken in de Settimana Internazionale Coppi & Bartali.
Waar de kleine Italiaan erg uitkijkt naar zijn rentree, zien zijn collega's de terugkeer van Riccò met lede ogen aan. Gedurende zijn eerste wielerleven had de coureur zich namelijk niet al te geliefd gemaakt. Niet enkel door de eerdergenoemde voortdurende waas van dopinggeruchten die hem omringde, maar eerder door zijn arrogante voorkomen. Vooral zijn controversiële en scherpe uitspraken vielen vaak verkeerd binnen het peloton. Die mening werd toentertijd scherp verwoord door Filippo Pozzato: "k hou niet van renners die geen respect hebben voor collega’s. Hij is niet geliefd." Binnen het peloton had Riccò dan ook maar weinig vrienden. Maar daar had deCobra maling aan."Het is niet belangrijk om in het wielrennen vrienden te hebben. Alleen je ploegmaats kunnen vrienden zijn. Met de rest moet je strijden, en de beste wint."
Vanwege dergelijk gedrag wordt de rentree van Riccò dan ook allesbehalve toegejuicht. "Ze (dopingzondaars, red.) krijgen een tweede kans, maar nemen niet de moeite om zich te verontschuldigen bij hun collega’s, de medewerkers die hun baan hebben verloren en bovenal de wielerfans", zei Marco Pinotti onlangs in de Gazzetta delloSport. "Ik ben bang dat Riccò niks heeft geleerd en er weer een potje van maakt."
Zelf maakt de 26-jarige Italiaan zich geen zorgen over zijn comeback. Hij verwacht namelijk vrij snel weer de harten van de volgers te stelen: "Ik denk niet dat het de tifosi uitmaakt of er nu doping in het wielrennen is of niet. Ze zijn geïnteresseerd in de strijd en de competitie. Als iemand een fan van Riccò was, dan is hij dat nog steeds. Of hij nu een fout gemaakt heeft of niet." De Cobra voegt daar nog aan toe: "Als ik weer ga winnen, zullen mensen zich niet eens meer herinneren wat er met mij is gebeurd. Zo is het bij veel andere renners toch ook gegaan." Het valt te hopen voor het gevallen wonderkind.
Waar Riccò zelf hoopt op vergeving, was hij in de privé-sfeer minder vergevingsgezind. Toen zijn vriendin Vania Rossi na het Italiaans kampioenschap veldrijden (29 januari 2010) positief testte op cera,wees hij haar de deur. De misstap werd Rossi, met wie hij samenwoonde en een kindje had, zwaar aangerekend. Riccò verklaarde zwaar teleurgesteld te zijn in zijn ex-vriendin. "Ik ben teleurgesteld in mijn vriendin en er is geen sprake van verzoening totdat Vania onschuldig blijkt te zijn", zei hij op de website Tuttobiciweb.com. De opmerkelijke actie ontlokte een pittige reactie op Twitter van Robbie McEwen: "Ricco, vuile hypocriet. Keer niet terug, stuk stront."
Paria of wonderkind? We zullen er weldra achterkomen.
