Interview: Anton Jongstra (eindredacteur WIDM 2014)

Bij een opdracht als 'zoek Freek' in aflevering 8, hoe zorg je ervoor dat de kandidaten de cameraploeg van Freek niet zien?

"Alle kandidaten hebben een cameraploeg, dus het stikte daar van de cameraploegen in het kleine dorpje. En tegenwoordig hebben we kleine GoPro-camera's, waardoor je heel ongemerkt te werk kunt gaan. Dat hebben we eerder gehad in Japan (seizoen 10, red.) waarbij twee kandidaten twee andere kandidaten moesten volgen en die hadden zelf zo'n cameraatje. Daar liep dan een geluidsman als toerist in de buurt rond zonder hengel, maar met opnameapparatuur om het geluid op te nemen. Dat valt dan niet op."

"De opdracht met Freek duurde niet lang, dat ging heel erg snel."

Wie had er in aflevering 7 moeten afvallen, toen Susan de groepsvrijstelling inzette?

"Ik denk Freek. Voor ons als makers is dat een droom, dat dat gebeurt (dat een finalist de finale haalt met de verkeerde Mol, red.). In aflevering 8 had hij een vrijstelling voor de finale en overleefde de executie, want Jan-Willem ging naar huis. Vervolgens ging het tussen Tygo en Sofie, want hij zat al in de finale. Allebei verdachten ze Susan, maar Freek zat op Sofie."

Wat is jouw favoriete opdracht van het seizoen?

"Ik ben erg gecharmeerd van het psychologische spel, dus daarom vond ik de enveloppenruilopdracht heel erg leuk. Het ging wel heel erg snel. Er werd meteen geruild, terwijl ik dacht: 'waarom doe je dat nou?'"

Je weet van tevoren ook niet hoe die opdracht zal gaan.

"Klopt, maar dat geldt voor eigenlijk alle opdrachten. Dat is ook het geheim van de Mol en de kracht dat we nog bestaan: het maakt ons niet uit hoe de opdracht zal gaan, de kandidaten hebben het helemaal in hun eigen hand. We gaan ze niet sturen om iets te doen. Je moet niet de suggestie bij de kandidaat wekken dat ze veel speling hebben, terwijl dat in feite vrij weinig is. Wat je ziet is wat je krijgt bij ons."

Hoe werken de biechten?

"Er zit iemand naast de camera en de kandidaat kijkt altijd in de lens. Sowieso is er iedere dag een biecht."

Het werkt een beetje als een interview?

"Inderdaad."

Art legt de opdracht uit

Waarom is bepaald om Hong Kong niet het hele seizoen te gebruiken?

"Dan heb je maar een sfeer en dat is namelijk: stad. Je hebt wel mooie natuurgebieden daar, maar in feite zie je altijd weer die wolkenkrabbers. De schoonheid die we in de Filippijnen zagen, die wil je ook. Hong Kong is een mooie stad, maar de Filippijnen is het mooiste land waar ik met de Mol ooit geweest ben."

Was Hong Kong productietechnisch ook lastig voor een heel seizoen?

"Ja, want het was gewoon te klein. Je moet wel variatie hebben. Ik was heel blij met de stuwdam, want dat is toch een soort van natuurgebied. Maar mag ik heel eerlijk zeggen: ik snap niet dat al die mensen allemaal in Hong Kong wonen. Het is zo verschrikkelijk hutje mutje en op de snelwegen kun je bij iedereen naar binnen kijken. Allemaal wolkenkrabbers met veertig verdiepingen vol met mensen. Het is niet mijn stad."

Hoe stressvol is een opnameperiode?

"Het is een periode van drie weken, maar er is zeker tijd voor rust. Voor de kandidaten. De camera- en geluidsmensen hebben ongeveer twee á drie rustdagen, maar redactie, regie en vooral productie gaan elke dag door. Als er een rustdag is, dan willen we de avond van tevoren nog wel de kroeg in gaan. Maar om te zeggen stressvol, nee, dat niet. Dat komt ook doordat ik eraan gewend ben. Het eerste seizoen in Australië, dat was echt stressvol. We hadden geen idee waar we mee bezig waren en op veel plaatsen waar we wilden filmen zeiden ze: 'wat komen jullie hier doen?' Terwijl wij dat wel afgesproken hadden. Hoe we dat hebben gehaald, is mij een raadsel. Het jaar erna hebben we het ook iets dichter bij huis gehouden, Schotland, en daarna steeds verder weg. Gaandeweg leer je hoe je zo'n programma moet maken. Nieuwe mensen die bij ons komen, zijn verbaasd over de rust binnen het team. Iedereen weet wat hij moet doen."

Groepsfoto WIDM-crew 2014 (foto: IDtv / AVRO) (klik voor grote versie)

Wat is jouw persoonlijke hoogtepunt van dit seizoen?

(na even nadenken) "Ik denk dat wat altijd is: de groepsfoto aan het eind. Als je de foto ziet, dan zie je dat iedereen lacht. Ik zie mijzelf (rechts achterin met een flesje in de lucht, red.) dan ook en dan zie ik dat ik hartstikke blij ben. Niet dat je daarvoor niet blij was, maar dan ben je toch gefocust en op het laatste moment kun je het toch laten gaan."

En het persoonlijke hoogtepunt uit veertien jaar?

"Absoluut de Gouden Televizier-Ring. Ik kan wel een detail uit een seizoen gaan noemen, maar dan doe ik wellicht iets anders te kort."

En jouw favoriete seizoen?

"Argentinië (seizoen 6, red.). Het land zelf is echt geweldig, bijna thuis komen. Het was mijn eerste jaar als eindredacteur, dus dat was spannend. We hadden een Mol (Milouska Meulens, red.) die zo goed was dat ik het bijna niet in de gaten had. We hadden voor het eerst Karel (van der Graaf, red.) als presentator en daar hebben we aan het einde gebruik van gemaakt. We lieten de politie de kandidaten arresteren en zaten die ochtend de hele tijd op het politiebureau te vragen of ze alsjeblieft het busje met het rode lintje, dat wij eraan hadden geknoopt, wilde aanhouden."

"Daarnaast moet je in Argentinië een lijst bij je hebben met de namen van de mensen in de bus. Peggy Vrijens was de aflevering ervoor afgevallen, maar we hadden haar naam op de lijst laten staan. Dus de politie namen ze allemaal mee naar de rechtszaal. Ze trapten er volledig in. Bij de ontknoping confronteerde Karel de kandidaten met verdachte acties. Aanwijzingen voor dat iemand de Mol was. Dat werkte zo ontzettend goed."

De ontknoping in 2008 met Dennis Weening als Mol

Het publiek koos Dennis Weening (seizoen 8, red.) als beste Mol. Wie is jouw favoriet?

"Dennis staat zeker in mijn top 3. Ik weet nog dat ik tegenover Dennis zat en toen heb ik tegen hem gezegd: 'we gaan een heel groot risico nemen, maar we gaan het wel doen.' Daarnaast George (seizoen 3, red.), dat vinden heel veel mensen. Bij Dennis zag ik George zitten, tegenover mij. Hij deed het zoals George het deed, echt heel goed. Als derde denk ik toch Kees. Maar nu heb ik drie mannen. (twijfelt) Milouska was ook heel goed, die zette haar geloofwaardigheid op het spel. Ik vind het knap wat zij gedaan heeft. Inge was ook goed."

"Maar eigenlijk heeft iedereen het op zijn of haar eigen manier gedaan. Ik heb ook nooit spijt gehad van iemand als Mol."

Heb je nog een leuke anekdote over het seizoen?

"Op internet verscheen in een blog dat Tygo gezien was en dat hij af zou vallen in El Nido. Ik heb die mensen sowieso niet gezien en hij viel daar niet af, maar dat was Jan-Willem. Hetzelfde gebeurde in aflevering 2 bij de opdracht op de markt, waar allemaal jokers en vrijstellingen lagen. Ik zat bij de laptop (waar de test gemaakt wordt, red.) in de buurt en de eerste twee kandidaten waren net geweest. Via de portofoon hoor ik dat er een Nederlands gezin de markt op komt lopen. Ik spring meteen overeind en ze waren al de hele markt over gegaan blijkbaar. Zij zagen de laptop staan, de muismat en overal het Mollogo erop. Ik loop meteen op ze af en merk dat ze uit Friesland komen. Dus we stonden daar in Hong Kong in het Fries met elkaar te praten (Anton is geboren in het Friese Wijckel in Gaasterland, red.). Maar ze zeiden al snel dat ze alles al gezien hadden en dat ze zich stil zouden houden. Achteraf hebben ze het ook niet getwitterd of iets dergelijks, want ik heb het nergens gelezen."

Iets wat ik mij al jaren afvraag, het seizoen dat Jon (van Eerd, red.) ter plekke gekozen werd als Mol: was dat echt op dat moment pas?

"Ja, het is precies zoals je gezien hebt."