Doctor Who: The Pilot

Het heeft een jaartje nodig gehad, maar vandaag is het nieuwe seizoen van Doctor Who - het tiende sinds de terugkeer van de serie in 2005 - officieel van start gegaan. En hoe! Met een goed verhaal, een leuke nieuwe set companions en een Peter Capaldi die een bijna klassieke Doctor neerzet is het nu al een hoogtepunt.

Rose, Martha, Donna. Oh, Donna. Amy en Rory, Clara. Clara, Clara, Clara. De moderne Doctors hebben er alweer een reeks companions op zitten - ik heb ze niet eens allemaal genoemd, want wat denk je van Wilfred, River, Jack en Mickey? Maar de definitie van wie een companion is in de serie is altijd een beetje warrig geweest. Het lijkt soms neer te komen op de opening credits: staat je naam daarin, dan ben je óf de Doctor, óf een companion. Vanavond zagen we twee extra namen: Matt Lucas en Pearl Mackie.

Lucas is ons al bekend, en dan bedoel ik niet van Little Britain: hij werd geïntroduceerd in The Husbands of River Song - in 2015 alweer - en verscheen afgelopen december opnieuw in de kerstspecial The Return of Doctor Mysterio. En kijk: daar verscheen zijn naam al in de credits. Matt Lucas, alias Nardole, is dus een companion. Maar dé companion is Pearl Mackie. In tegenstelling tot Lucas zal zij het hele seizoen te zien zijn als Bill Potts, en The Pilot, zoals de aflevering van vanavond heet, was haar introductie. En wat voor eentje.

We hebben al een tijdje geen reguliere introductie van een companion meer gehad. Clara kwam een beetje half in de ene aflevering, half in de andere en volledig in een volgende aflevering het leven van de Doctor binnenstormen. Amy was een ongelukje: er landde ineens een TARDIS in haar tuin toen ze jong was. Boem, haar leven op haar kop. En Donna ging bewust op zoek naar de Doctor na hem een keer ontmoet te hebben. Eigenlijk waren Rose en Martha de meest 'normale' ontmoetingen met de Doctor: gewoon, op een dag, leer je de Doctor kennen. Je stapt zijn TARDIS in, je bek valt open (in Bills geval zo'n beetje letterlijk) en je merkt iets op over een significant verschil tussen de binnen- en de buitenkant (zoals dat de binnenkant er zo tof uitziet maar de buitenkant is van hout; was het geld soms op?) En nu is er dus Bill.

Doctor Who: Peter Capaldi en Pearl Mackie

Maar Steven Moffat zou Steven Moffat niet zijn als hij er niet toch een groter verhaal omheen zou hangen en eigenlijk direct liet hij ons al weten dat Bill niet zomaar de Doctors companion is geworden. Het is volledig mogelijk dat hij al een tijdje een oogje op haar heeft, gezien het half weggemoffelde gesprek tussen hem en Nardole, en dat hij ook hier de geschiedenis van de companion beter kent dan zij zelf doorheeft. Want dat was de Doctor in die foto, daar zijn we het toch wel over eens? Het leek er tegelijk ook niet op dat hij haar aan het 'groomen' was om een companion te worden, dus er speelt nog iets anders. Ik neem aan dat Moffat ons dit jaar vertelt wat dat precies is, gezien zijn vertrek; hij zal zelf het verhaal willen afronden, neem ik zo aan.

Bill zelf is overigens nu al geweldig. Ze stapt met grote ogen de wijde wereld in. Onverschrokken, bijna, gedreven door nieuwsgierigheid en de hoop dat de wereld meer te bieden heeft dan patat bakken. De Doctor omschreef al hoe ze vol bewondering zijn lessen bijwoont: alles aan dat eerste gesprek in zijn kantoor schreeuwt 'companion'. Het maakt van Bill een veelbelovend personage: zij moet ons straks meenemen naar een nieuwe Doctor en ons helpen herinneren dat we nog steeds naar dezelfde serie zitten te kijken. Maar ik loop op de zaken vooruit. We hebben heel seizoen 10 nog voordat er een regeneration plaatsvindt!

Of niet? Want de trailers laten al verschillende shots zien van een Peter Capaldi met bijzonder veel gele gloed om zich heen. Het frustrerende is dat je niet weet of dat een leuk staaltje misleiding is, of gewoon een keiharde garantie dat de nieuwe Doctor véél eerder dan komende kerst op ons scherm zal verschijnen. Ik droom nog altijd van een volledig onverwachte regeneration en een nieuwe Doctor die niet al eindeloos is besproken in de media: gewoon, boem, nieuwe Doctor. Daar is hij dan. Of zij, natuurlijk. Maar zoals verschillende discussies online (ook op ons forum overigens, kom je daar ook wel eens langs?) ook al aanstippen: het is onmogelijk om de casting én eerste opnames van een nieuwe acteur in deze hoofdrol onder de pet te houden tot het moment van uitzending. Maar een Whovian kan hopen.

Ik zal het uiteindelijk jammer vinden om Peter Capaldi te zien gaan. Hij liet vanavond een Doctor zien die echt in zijn rol gegroeid is. De serieuze, maar toch ook weer grappige, de lichtvoetige, maar toch ook weer moeilijke, de oude, maar toch ook weer jonge man die het avontuur opzoekt. De student in vakantietijd die zijn tijd lekker zelf kan indelen en zich aan geen enkele regel hoeft te houden. De wijze man die een jonge, onwetende medereiziger de wonderen van het universum laat zien. Hij had echt iets klassieks in zich, ademt echt uit dat hij écht diezelfde man is die zijn kist op Totters Lane had geparkeerd en al die geschiedenis van de andere Doctors met zich meedraagt. Jammer dat acteurs vaak juist met de rol stoppen als ze hun draai helemaal gevonden lijken te hebben.

Maar terug naar Bill. Ik kijk er naar uit om meer van haar reacties op de wereld van de Doctor te zien. Haar enthousiasme is aanstekelijk, en haar opmerkingen zijn grappig en voor veel sciencefictionfans herkenbaar. En Pearl Mackie lijkt ideaal voor deze rol. Ze heeft duidelijk een geweldige chemie met Capaldi en ik ben blij dat we daar nog meer van kunnen zien.

Doctor Who: Matt Lucas en Pearl Mackie

Het uiteindelijke verhaal in de aflevering lijkt ondergeschikt aan de Grote Taak ter Introductie van een Nieuwe Companion, maar als typisch Doctor Who-tussendoorverhaal voldeed het prima. Een vreemd buitenaards goedje als schurk, waar een typische Doctor Who-verklaring voor is (motorolie, ha!), en een typische Doctor Who-oplossing (praat er eens mee). En een leuk persoonlijk tintje voor Bill, in de relatiesfeer.

Dat de Doctor blijkbaar niet van plan was om Bill aan te nemen als zijn companion bleek nadat dit avontuur was afgerond; hij wilde haar geheugen wissen, zoals hij met Donna heeft gedaan. Maar zij wilde daar niets van weten, pun intended. Het mooiste moment van de aflevering volgde hierop, toen zij hem aan Clara deed denken, en het feit dat hun tijd samen eindigde met precies hetzelfde: het wissen van, in dit geval, zijn geheugen. Een prachtig subtiel gebaar van Murray Gold om hier nog eenmaal Clara's muzikale thema te laten horen. Een brok in de keel voor vaste fans.

Nardole lijkt overigens al een tijdje met de Doctor te reizen: ook al is dit pas zijn derde aflevering (en de tweede als medereiziger), hij lijkt al helemaal thuis in de TARDIS, kent de karaktertrekjes van de Doctor en kijkt (bijna) nergens meer van op. Het is een welkome variatie om twee companions te hebben die niet elkaar al kenden voordat ze de Doctor ontmoetten, maar tegelijk vraag ik me af of Lucas' komische bijdragen, die hem nu een leuke aanwezigheid maken, uiteindelijk niet vervelend gaan worden. Hij speelt toch een beetje de dommige handlanger, en de kans bestaat dat hij volledig in dat stereotype stapt en niet meer weer hoe hij eruit komt. Maar tegelijkertijd weten we van Doctor Who wel beter dan af te gaan op eerste indrukken, dus laten we het nog even afwachten.

The Pilot is, als introductie van een nieuwe companion, en daarmee als hernieuwde introductie van de serie zelf, een toepasselijke titel. Doctor Who kende, als serie, nooit echt een 'pilot', een proefaflevering om te zien of de serie levensvatbaar is. De eerste aflevering, An Unearthly Child, was in 1963 simpelweg de eerst geproduceerde en uitgezonden aflevering van de serie, en werd gemaakt toen het al helemaal zeker was dat er meer afleveringen gemaakt zouden worden. Vanaf nu kun je als Doctor Who-fan, die aan nieuwe kijkers de serie wil introduceren, gewoon suggereren dat ze zoeken op The Pilot, want er zijn maar weinig afleveringen beter geschikt om in te stappen: de concepten van de serie worden geïntroduceerd, de cast is absoluut op hun best en het is een heerlijk uurtje televisie. Er is avontuur, humor, sci-fi, een beetje horror en zelfs de Daleks komen al even langs.

Over An Unearthly Child gesproken: als je Susan Foremans foto op het bureau van de Doctor hebt herkend, mag je jezelf bonuspunten geven. Tot volgende week!