Barbie is heerlijk weird en heeft nog wat te vertellen ook

"Als je fan bent van Barbie, dan is deze film voor jou", beweert de trailer voor Barbie, de satirische, maar stiekem toch best serieuze speelfilm gebaseerd op, inderdaad, een speelgoedpop. Diezelfde trailer vervolgt door te benadrukken dat als je Barbie haat, deze film ook helemaal jouw ding is. Velen zijn echter geen van beide, maar wie onverschillig is over Barbie kan nog steeds veel vermaak vinden in het verhaal over een speelgoedpop die naar de echte wereld gaat om de bron van haar plotselinge depressie te achterhalen.

Eén van de personages in Barbie heet Weird Barbie. Er zijn nogal wat Barbies in deze film, want er zijn 175 verschillende Barbiepopppen beschikbaar in de Mattel-catalogus, en om ze in deze film te onderscheiden hebben ze allemaal een bijnaam. Weird Barbie. President Barbie. Supreme Court Barbie. Doctor Barbie. En Stereotypical Barbie, de versie van de pop die voor velen de enige Barbie is die ze kennen. Zij staat centraal in een film die zelf ook wel Weird Barbie zou kunnen heten. Want qua verhaalmechaniek is het verwant aan Toy Story of The LEGO Movie, terwijl het achterliggende verhaal, waarin natuurlijk netjes een verhaal zit verweven over ontdekken wie je bent en accepteren wie dat dan is, laveert tussen maatschappijkritiek, satire en, tja, weirdness.

Dat verhaal zit zo: in Barbieland is alles perfect. Alle Barbies leven daar in gelukzalige harmonie met elkaar samen en gunnen af en toe de Kens een blik waardig, die daar op hun beurt weer bijzonder blij van worden. Maar op een dag wordt Stereotypical Barbie (Margot Robbie) minder gelukzalig wakker. Het wil allemaal gewoon even niet, ze is een beetje sip. Daar komt bovenop dat haar perfecte, voor naaldhakken gevormde, voeten ineens plat op de grond blijven staan. De horror! Op advies van Weird Barbie gaat Barbie naar de Echte Wereld, want de verklaring voor Barbies depressie ligt waarschijnlijk bij het kind dat met haar speelt.

Inderdaad; de Barbies en Kens (en Allan) in Barbieland zijn eigenlijk gewoon allemaal speelgoed, met een eigen leven. Nee, de Barbies in kinderslaapkamers komen niet tot leven als iedereen de kamer verlaat en nee, Barbie is niet stiekem een verhaal dat wordt verteld door een kind dat met Barbies speelt. Barbieland bestaat als een gescheiden wereld, dat door middel van een portaal verbonden is met onze wereld, waar fabrikant Mattel zich bewust is van dit vreemde aparte mini-universum waar de speelgoedpoppen die zij verkopen leven als echte (nou ja) personen. Mocht er ooit een Barbie ontsnappen, dan is de remedie om haar gewoon terug in de doos te stoppen.

Dus ja, weird. Maar Barbie is een mix van eigenaardig en grappig, van kritisch en respectvol, van luchtig en een beetje serieus. Dat bestaan van die poppen in Barbieland is natuurlijk een beetje vreemd. En dat die Kens er alleen maar zijn als accessoire voor de Barbies is niet erg respectvol. In de echte wereld is dat natuurlijk een stuk beter geregeld; daar is het gewoon andersom. Daar zijn de mannen de baas, grotendeels. Het is voor Ken (Ryan Gosling) een openbaring en zo heeft hij, terwijl Barbie de bron van haar depressie zoekt, een eigen missie: betekenis zoeken in zijn eigen leven.

Voor sommigen zal de boodschap van Barbie wat zeurderig zijn. De film legt het er direct in het begin dik bovenop ("alle problemen van feminisme en gelijke rechten zijn opgelost", constateert de verteller - Helen Mirren - spottend in de opening), om het vervolgens in de zeik te nemen en daarna toch nog even te onderstrepen dat er wel degelijk nog wat te verbeteren valt. Niet dat Barbie iets nieuws te vertellen heeft; de gelijkwaardigheidsstrijd voor vrouwen heeft immers nog wat kilometers te gaan, maar hier wordt het op een sympathieke manier nog maar eens duidelijk gemaakt. En niet ten koste van de Kens.

Barbie heeft dus wat te vertellen, maar Greta Gerwig en Noah Baumbach (ze schreven samen het scenario; Gerwig regisseerde) verpakken het wel in een feest van een film. Kleurrijk, vrolijk en absurd gaan samen met popcultuur-referenties (kijk uit voor een sneer naar de Snyder Cut of een makkelijk te missen verwijzing naar Michelangelo's De Schepping van Adam), musicalnummers en verdieping van de bewust tweedimensionale personages. Het is een wonder dat Barbie niet bezwijkt onder de eigen ambitie, want de mix van elementen is geen vanzelfsprekend recept voor kritiek en commercieel succes, maar hier werkt het prima.