Schlafkrankheit

Ebbo Velten (Pierre Bokma) is een ontwikkelingswerker in Kameroen die na enkele jaren onderzoek gedaan te hebben naar slaapziekte omwille van zijn gezin terug wil gaan naar Duitsland. Het project rondom deze door de tseetseevlieg overgebrachte ziekte is namelijk zo goed als afgerond en zijn in een internaat zittende puberdochter heeft hem nodig. Maar kan hij Afrika wel achter zich laten? Drie jaar later. De in Frankrijk geboren Alex Nzila (Jean-Christophe Folly) vertrekt naar Kameroen om het project van Velten te evalueren. Het blijkt echter knap lastig te zijn om Velten te spreken te krijgen.

Dvd-cover

De eerste, spannende scène van het Duits-Frans-Nederlandse drama Schlafkrankheit maakt duidelijk dat Velten de mores van Afrika zeer goed kent en hint bovendien al op de afloop. Dit heeft regisseur en scenarist Ulrich Köhler (die voor zijn regie een Zilveren Beer kreeg op het filmfestival van Berlijn) niet per ongeluk gedaan, net zoals hij bewust al vrij snel duidelijk maakt dat Velten en zijn vrouw Vera (Jenny Schily) van elkaar houden, maar elkaar soms toch in de weg staan. De plot is namelijk ondergeschikt aan het troosteloze gevoel van dit letterlijk en figuurlijk vrij donkere relaas over mannen die zich bevinden tussen twee werelden. Mannen in meervoud, want behalve Velten die moet kiezen tussen zijn gezin en de vrijheid in Afrika, is er ook Nzila, de zwarte Europeaan die in Afrika totaal niet op zijn gemak is.

Twee mannen

Zoals bijna altijd is Bokma, die moeiteloos tussen Duits, Frans en af en toe Nederlands schakelt, fenomenaal. Ook op Folly is niets aan te merken. Bij het verhaal moet echter wat uitgebreider worden stilgestaan. Waar in het eerste deel van de film namelijk door de ogen van Velten gekeken wordt en de kijker met hem en zijn dilemma meeleeft, wordt in het tweede segment over de schouder van Nzima naar de situatie gekeken. Hierdoor wordt de afstand tussen Velten en toeschouwer groter en is inleven in de overigens niet langer sympathieke arts niet meer mogelijk. Dit is een goede vertelmethode om een vervreemdend gevoel te creëren en om aan te geven dat Velten van de realiteit is losgezongen, maar zal desondanks niet door iedereen worden gewaardeerd. Ongelukkiger is dat Nzima een nogal naïef en weinig uitgediept personage is, wat het realisme niet ten goede komt. Dit is jammer, aangezien hierdoor de teloorgang van Velten ook uit een realistisch kader wordt gehaald terwijl dit nu juist de kern van de film lijkt te zijn.

Bokma

Ondanks deze bezwaren en dankzij het ietwat mysterieuze en onheilspellende aura dat om de film heen hangt en een briljante Bokma, wordt de kijker toch het loom vertelde verhaal ingesleept, of deze dat nu wil of niet. Zo sober als de film - ondanks enkele mooie plaatjes - in beeld gebracht is, zo weinig extra's zijn er. Er is een hoofdstukindeling en vier trailers (van deze productie, A Family, Beautiful Boy en The First Grader) en dat is het. Het is zelfs niet mogelijk om iets anders dan Nederlands als ondertiteltaal te kiezen.