Het verleden, met beide benen in het heden.

Ik krijg regelmatig het verwijt dat ik te vaak refereer aan het verleden, of dat ik zwelg in nostalgie. Ik zou mezelf eerder een romantische realist of een realistische romanticus willen noemen. Met mijn leeftijd van 54 jaar kan ik putten uit een, soms verstoft, historisch archief van een halve eeuw. Niet dat ik me nog bewust kan herinneren dat in de winter van 1962/1963 de Waal was dichtgevroren, of dat ik nog wel eens terugdenk aan de heroïsche Elfstedentocht, die barre winter waarin Reinier Paping geschiedenis schreef. Die gebeurtenissen staan echter wel op mijn netvlies gebrand. Net zoals de heldendaden van mijn favoriete voetballer, de vergeten Braziliaanse rechtsbuiten Garrincha op de wereldkampioenschappen voetbal van 1958 en 1962. Nooit live mogen aanschouwen of bewust meegemaakt. Wel op één van mijn ontdekkingsreizen naar memorabele sportmomenten ontdekt.

Het zijn meestal eerst de fragmenten die je op tv langs ziet komen die je warm maken. Zelfs als het een bitterkoude Elfstedentocht betreft. Het kunnen ook de verhalen, eventueel uit de eerste hand, in- en uit overlevering zijn. Of krantenartikelen die je enthousiast maken om op onderzoek uit te gaan. Ik ben geen journalist. Ben wel nieuwsgierig van aard en geïnteresseerd in een breed scala aan onderwerpen. Deze week had ik het daar over met mijn maat Jiel, ook uit Zaltbommel en ook een veelschrijver op internet. Dat we beiden informatiejunks zijn, ieder moment hunkerend naar een nieuw shot actualiteit of als geboren hedonisten naar intellectuele bevrediging. Bang iets te missen multitaskten we ons al een slag in de rondte voordat er internet bestond.

We zapten onze vingers blauw. Keken naar twee films tegelijkertijd, ondertussen een gesprek volgend aan de tafel bij Adriaan van Dis. 'Water of wijn'? vroeg ie altijd aan zijn gasten. W.F. Hermans deed geen water bij de wijn en schoffeerde, hoestend door de zware Gauliose-sigaret, de gastheer van stand. Toen mocht je nog roken in de studio en maakte Johan Cruijff reclame voor Roxy Duel. Dat merk rookte hij op aanraden van zijn huisarts omdat het de gezondste sigaret zou zijn. Op zondag, tijdens "Een Groot Uur U", wel de klok in de gaten houden. Er was nog geen Sierd de Vos die Koekoek zou zeggen, maar om 19.00 begon Studio Sport. Met het bord op schoot keek je naar Koen Verhoef en luisterde je naar Herman Tsjuiphof. De uitslagen kende je al. Want wie luisterde nou niet op Hilversum-1 naar Frits, NEC-NAC - nul-nul, van Turenhout?

Tegenwoordig ken je de uitslagen al voordat Studio Sport begint. Niet door Langs de Lijn en Frits van Turenhout op de radio, maar omdat je er zelf 90 minuten live via de televisie bij bent geweest. Heb je geen zin in het Nederlandse voetbal, omdat bijvoorbeeld FC Twente tegen Roda JC je geen aantrekkelijk affiche lijkt, zap je naar een andere zender waar Manchester United-Liverpool live is te zien. De mogelijkheden zijn wat dat betreft letterlijk grenzeloos. In de jaren zeventig hoopte ik 's middags dat een Europa Cup wedstrijd van Ajax 's avonds rechtstreeks op tv kwam. Dat was alleen het geval als het stadion uitverkocht was.

Het is niet alleen sport waar je alles rechtstreeks en vrijwel onbeperkt kunt meemaken. Eergisteren was de 40ste sterfdag van Elvis Presley. De naar mijn mening belangrijkste artiest van de vorige eeuw. Ik weet nog dat ik, 14 jaar jong, een dag na zijn overlijden in de krant las dat ie was overleden. Het is een soort herinnering die anderen hebben bij de aanslag en dood van J.F.K. Oftewel John F. Kennedy, de president van Amerika. Velen denken het destijds rechtstreeks te hebben zien gebeuren, terwijl het beroemde Zapruder-filmpje pas veel later opdook.

Het nieuws over Elvis en Kennedy zal zich in Amerika langzaam via de nieuwsbronnen hebben verspreid. In Nederland zullen deze indrukwekkende en schokkende nieuwsfeiten al helemaal met mondjesmaat binnen zijn gedruppeld. Niet dat het per flessenpost de oceaan moest oversteken of per Morse werd doorgeseind, maar zoals het door de recent overleden Chriet Titulaer werd voorspeld ging het toen nog niet. In deze tijd komt het nieuws sneller binnen dan Lucky Luke kon schieten. Ik kan dan ook slecht tegen de uitdrukking: 'In onze tijd.' Wat betekent dat? Het is tegenwoordig mijn tijd, zoals het veertig jaar geleden ook mijn tijd was.

Ik heb soms moeite om met de huidige tijd mee te komen of de technologische ontwikkeling bij te benen. Ik prijs me wel gelukkig de digitale revolutie mee te maken. De kans te hebben vrijwel alles te kunnen volgen, rechtstreeks of op de tijden dat ik zelf wil. De mogelijkheden zijn vrijwel onbeperkt. Ik blijf terugkijken naar het verleden. Ik blijf refereren aan de geschiedenis. Zonder geschiedenis geen heden en geen toekomst. Waar ik vroeger blij was met een LP die ik van mijn zakgeld had gekocht, haal ik nu in een minuut het hele oeuvre van de Beatles binnen.

Mensen die zeggen dat er tegenwoordig niks meer op tv is in vergelijking met vroeger hebben geen benul of verdraaien de werkelijkheid. Iedere dag is er wel een klasse documentaire te zien. Iedere dag live topsport. De actualiteit is sneller binnen bereik dan je kunt volgen en sneller dan je ooit hebt vermoed. Je hebt 100 zenders tot je beschikking. Je moet moeite doen om niks interessants te kunnen vinden. Dan is televisie nog een achterhaald medium in vergelijking met de andere mogelijkheden en opties via internet. Toch verheug ik me nu al op de twee uur Lowlandsfestival zometeen op NPO3. Terwijl ik het allang via internet had kunnen bekijken.

Zomergasten van morgenavond bij de VPRO heb ik al aangestreept in de gids. Er zullen genoeg fragmenten te zien zijn die je zelf op You Tube kunt vinden of beelden die inmiddels onder een laag stof liggen. Zomergasten hoef je niet rechtstreeks te kijken. Uitzending gemist is dan ideaal. Laat mij morgenavond nog maar een keer de stoffige romanticus zijn. Rechtstreeks naar het verleden kijkend, in mijn tijd, zonder te zappen en met het bord op schoot.