Miljoenennota 2012: Een samenvatting

Visie
Na het noteren van de balans voor volgend jaar, zet de regering haar visie voor Nederland uiteen. Dit hoofdstuk begint met een kort overzicht van de economische ontwikkelingen sinds 2008. Hier wordt vooral vermeld dat de Nederlandse burgers, mede dankzij de overheid, weinig tot niets gemerkt zouden hebben van de kredietcrisis. "Integendeel, de koopkracht steeg met bijna 2 procent!" Hierna wordt de lezer een aantal zure appels voorgeschoteld, zoals de ‘vergrijzing en het meerjarige proces van schuldafbouw'. Ook wordt de ambitie van dit kabinet uiteengezet in de klinkende zin: "Financiële stabiliteit, een voortvarende consolidatie van de overheidsfinanciën, een sterke economie, en een kleine krachtige overheid."

Internationaal
De miljoenennota spendeert na de inleiding wat aandacht aan de positie van Nederland op globaal niveau. Hier wordt een beeld geschetst dat Nederland het qua schulden redelijk doet in vergelijking met de ‘rijke landen'. Toch zijn de nationale schulden, door de kredietcrisis, een stuk groter geworden sinds 2008. Deze enorme schuldexplosie is een bedreiging voor het prille economische herstel, volgens de nota.

Even worden de opkomende economieën aangestipt. Doordat deze landen nog altijd een groei laten zien, is dit een potentiële aanjager voor een mondiaal economisch herstel. Echter wordt er wel een kanttekening gesteld bij de groeisnelheid van deze landen. Doordat deze zo hoog ligt, is er een reëel gevaar voor oververhitting van deze economieën.

Europa
Hoewel de miljoenennota in principe gaat over de begroting van Nederland, gaat dit jaar de aandacht voor een groot gedeelte uit naar de huidige situatie in de eurozone. In het kort komt de visie van het kabinet neer op ‘ze hebben niet naar ons geluisterd, en ze hebben zich niet aan de afspraken gehouden'. In het kort is de oplossing volgens het kabinet dan ook strengere afspraken en meer toezicht. De details zijn echter ook interessant.

Wat bij het lezen van deze passages vooral opvalt is het gebrek aan kritiek dat de regering heeft op de EU en het monetaire beleid. "In weerwil van de
huidige problemen wordt elders in de wereld met een mengeling van afgunst en bewondering gekeken naar wat Europa als een los verband van afzonderlijke staten in 65 jaar tot stand heeft gebracht", aldus Verhagen.

De kritiek die wel doorklinkt in de nota is vooral gericht op individuele landen, zonder deze bij naam te noemen. "Nadat de euro was ingevoerd, bleek de disciplinerende werking van de regels onvoldoende. Inmiddels hebben alle landen in het eurogebied het Stabiliteitspact geschonden. Toen enkele landen niet voldeden aan de Europese aanbevelingen om hun tekorten te reduceren, werden de vooraf afgesproken sancties niet toegepast."

Saldo lopende rekening van verschillende eurolanden, bron Miljoenennota

Ook wordt het gebrek aan ‘economische convergentie' als heikel punt gezien. Landen hadden meer hun best moeten doen om economisch te gaan lijken op de andere landen in het eurogebied.

De oplossing voor de huidige problemen ligt volgens het kabinet dan ook in meer samenwerken, meer maatregelen en de nationale begrotingen op orde brengen. Naast deze ambities wil het kabinet ook streven naar meer ‘convergentie in het eurogebied'. Dit moet tot stand komen door onder andere ‘schuldafbouw, structurele hervormingen en loonmatiging' toe te passen.