special

Special - Herman Brusselmans

Erik (getikte_rik)
Toffe_Ellende (T_E) stuurde ondergetekende (g_r/getikte_rik) zijn volgende oordeel over Brusselmans' oeuvre:

Bibliografie:
1982: Het zinneloze zeilen
1984: Prachige ogen
1985: De man die werk vond
1986: Heden ben ik nuchter
1987: Zijn er kanalen in Aalst?
1988: De geschiedenis van de Vlaamse letterkunde
1988: Iedere zondag sterven en dood gaan in de week
1989: Dagboek van een vermoeide egoïst
1989: De Canadese muur (geen beoordeling)
1989: De geschiedenis van de wereldliteratuur
1990: Vlucht voor mij
1991: Ex-schrijver
1992: Het mooie kotsende meisje
1993: Ex-minnaar
1994: Ex-drummer
1994: Het oude nieuws van deze tijden
1995: De terugkeer van Bonanza
1995: Vrouwen met IQ
1996: Autobiografie van iemand anders
1996: Guggenheimer wast witter
1997: Zul je mij altijd graag zien?
1997: Logica voor idioten
1998: Bloemen op mijn graf
1998: Nog drie keer slapen en ik word wakker
1999: Het einde van mensen in 1967
2000: Vergeef mij de liefde
2001: Pitface
2002: De kus in de nacht
2002: In de knoei
2002: Mank
2003: De droogte
2004: Ik ben rijk en ik ben beroemd en ik heb nekpijn
2004: Heilige schrik
2005: Het spook van toetegaai
2006: De dollars in de ogen van Moeder Theresa
2007: Muggepuut
2007: Het team der wezen
2007: Kwantum (nog niet gelezen)
2007: De perfecte koppijn (nog niet gelezen)


g_r: Toffe, ik ben het gek genoeg grotendeels met je eens. Ik moet alleen eerlijk bekennen dat ik sinds een jaar of drie een beetje de draad ben kwijtgeraakt. Mank moet ik nog lezen, net als Muggepuut. Maar heb ik echt nog wat gemist?

T_E: Nou Getikte, je had me moeten zien stralen toen op de laatste pagina van De Dollartekens in de ogen van Moeder Theresa pas de absurde titel van dit boek werd verklaard. Toen dacht ik: dit is weer een ouderwets goede Brusselmans. Mank zou ik als ik jou was ook lezen. Een eenvoudig, leesbaar boekje zonder de oeverloze bullshit waar hij de lezer de laatste jaren mee heeft geterroriseerd. En dan is er nog De Kus in de Nacht, waarover de meningen nogal verdeeld zijn. De genoemde bullshit vloeit hier rijkelijk maar als je door de eerste pagina's heen bent, wil je niet meer stoppen met lezen mede door de opeenstapeling van 'running gags'.

g_r: Ik heb het ooit gekocht, maar gesigneerd en wel als cadeau gegeven. Toch maar eens tijd om het terug te stelen dan. Overigens zou ik persoonlijk In de knoei een ster meer geven, want dat was best een gestileerd werkje. Ik moest er effe inkomen, maar wat ik me er van kan herinneren is dat het over een kroeg ging met twee oma's ofzo?

T_E: Ja inderdaad, over een paar ouwe wijven in de kroeg met een uitbater die Fucking Bastard heet. Om de een of andere reden trek ik dit minder dan de boeken waar er voor mij iets herkenbaars zit in de personages.

g_r: Ach, als het over kroegen gaat ben ik al gauw tevreden. Ik vond het wel wat weg hebben van Het einde van de mensen in 1967. Een boek waarmee Herman Brusselmans bewijst dat ie heus wel een boek kan schrijven met kop en staart.

T_E: Mee eens, dat boek wijkt enorm af. Het is volgens mij ook het enige boek dat zich in het verleden afspeelt.

g_r: Vlaanderen in de jaren '60, ondanks het uitblijven van ellenlange beschrijvingen leest het boek als een film. De armetierige buurtcafees in een of ander gat waar iedereen zwaar fout was in de oorlog, en met weemoed terugdenkt aan "Dolf". De enige verzetsheld was Flor de Paardenmarchand. Hij werd die er onterecht van verdacht dat hij bij het vorderen van zijn paarden door de Duitsers zijn paarden met opzet vergiftigd had. Later zou er van die opzet geeneens sprake meer zijn, dus met dat verzet viel het ook nogal mee. De non-avonturen van Dikke Druppel, Manke Juul en Vette Fons, meesterlijk. Jij vond dit boek ook vijf sterren waard?

T_E: Dat klopt als een sinterklaas. Ik heb dit boek overigens puur gekocht op de titel. Ik dacht: "in dit boek kunnen wel 'ns veel doden gaan vallen", ik kreeg voor een deel gelijk al was het niet de roman over de Derde Wereldoorlog die ik wenste te lezen. Hoe dan ook, het tofst aan dit boek is dat geen enkel personage vrijuit gaat. Eigenlijk gaat het over een dorp dat afgeladen is met klootzakken. Ik kom uit zo'n dorp trouwens.

g_r: Mijn top-5 luidt waarschijnlijk: 1. De man die werk vond, 2. Nog drie keer slapen en ik word wakker 3. Ex-schrijver 4. De terugkeer van Bonanza en 5. Het mooie kotsende meisje. En dan bedoel ik bij het laatstgenoemde boek vooral de korte verhalen. Dit boek leen ik graag uit om mensen te bekeren tot het lezen van Herman Brusselmans.

T_E: Dat de Man die werk vond bij jou op 1 staat, verbaast mij niks. Eerlijk gezegd vind ik Nog drie keer slapen... nog nét iets beter. Ik heb ze allebei in mijn top5. Daarnaast Heden ben ik nuchter, Ex-Schrijver en Autobiografie van iemand anders. Het heeft met name ook te maken met herleesbaarheidsfactor. Het zijn boeken die mij vrolijk maken.

g_r: Nog drie keer slapen... is misschien ook wel beter, alleen is Man die werk vond simpelweg het beste boek van hem om mee te beginnen. Stilistisch meesterwerk. In het vervolg zijn de vondsten van Brusselmans nóg beter, maar dat vind ik bij de Guggenheimer-trilogie ook. Het eerste boek waarin deze persoon de hoofdrol speelt, De terugkeer van Bonanza is taal-technisch minder grappig dan het vervolg erop in de boeken Guggenheimer wast witter en Uitgeverij Guggenheimer. Daar gaat hij helemaal los, maar ondanks het feit dat er weinig gebeurt behalve een hoop slap gezever, zijn de boeken juist weer zo goed te lezen vanwege datzelfde slappe doch erg hilarische gezever.

T_E: De Guggenheimer-boeken vallen bij mij net buiten de top vijf. Ik heb hierbij geen favoriet. Daarom raad ik ook iedereen aan om de bundel Mijn hoofd loopt om te lezen. We hebben het trouwens nog niet gehad over Pitface, over de onverschillige ex-schrijver die zich in een dystopische, nabije toekomst aansluit bij een geweldadige bende. Brusselmans laat het hoofdpersonage verkrachten en moorden alsof het niets is. Als Het einde van mensen in 1967 afwijkt, dan dit boek helemaal. Heb je het gelezen?

g_r: Nee, zijn laatste werk heb ik wat minder gevolgd, ook omdat ik veel oud werk voor de zoveelste keer heb herlezen. Er is ook zo'n overdaad. Die schaadt overigens niet. Als Brusselmans na De man die werk vond hooguit vijf boeken had geschreven, in plaats van een stuk of vijfendertig, zou hij wellicht veel serieuzer genomen worden als een soort cult-auteur. Maar hij doet eigenlijk wat hij als schrijver MOET doen: schrijven aan de de lopende band. En als die lopende band stuk is, niet lopen gaan janken en zich een andere lopende band aanschaffen. Ik bedoel: in de tijd van de Beatles brachten bands ook jaarlijks minimaal één album uit, en ik denk dat iedere muziekliefhebber ze dankbaar is voor hun noeste arbeid destijds. Daarom alleen al moet Brusselmans gewoon lekker doorschrijven.

T_E: Je zou je afvragen wat hij anders met zijn tijd moet doen. De man gaat nooit op vakantie, laat staan dat hij een sabbatical neemt. Hij zou zich natuurlijk wel kunnen storten op een ultieme roman waar hij zeg maar twee jaar de tijd voor neemt in plaats van een half jaar. Ik heb alleen geen flauw idee wat voor een boek dat zou moeten worden.

g_r: Ik heb zo een vaag vermoeden dat het dan een heel dik boek zal worden, maar ik kan er naast zitten natuurlijk. Een 1000 bladzijdes dikke variant van Het einde van de mensen in 1967 bijvoorbeeld. Hij zou het misschien nog weleens van plan zijn. Ook altijd mooi hoe hij het literaire wereldje ridiculiseert. Zo had ie toch onlangs zelf op de achterflap van een boek geschreven dat zijn betreffende werk het beste boek aller tijden was? Geweldig. En dat ie bezig was met een misdaadroman, maar dat er na tweehonderd bladzijdes geschreven te hebben nog steeds geen moord was gepleegd. Dat soort dingen.

T_E: Het is een publiek geheim dat hij zijn achterflappen sinds Vergeef mij de liefde zelf schrijft. Of geheim, hij schrijft het schaamteloos achter op het boek: "Vergeef mij de liefde is typisch zo'n roman waarvoor ik zelf deze reclametekst heb geschreven. Wie anders dan ik weet immers wat dit boek te bieden heeft?" Op dat boek werden nog wel de lofuitingen over zijn vorige boeken vermeld, iets dat later nog maar sporadisch zou worden gedaan. Toch moet je daar niet je mening van laten afhangen. Zijn niveau is constant hoog gebleven met hier en daar een gemiste kans (zoals Ik ben rijk en beroemd en ik heb nekpijn, iedere potentiële grappige situatie wordt hierin afgekapt. Het boek is een enorme anticlimax). Maar De droogte uit 2003 is bijvoorbeeld wél een aardig boek. Het gaat over Fazio, een loser die alles (zijn huwelijk, baan, geld) verliest maar genoeg hersens heeft om er bovenop te komen. Het bijzondere van Fazio is dat hij dichter bij de realiteit staat dan de meeste andere personages van Brusselmans. Iedereen kent een Fazio...

g_r: Tenslotte hoop ik dat er nog meer van hem wordt verfilmd. Al is het alleen maar om zijn werk te promoten, en jonge mensen te wijzen op zijn geweldige oeuvre. Dat was ook een beetje de opzet van deze special. Literatuur kan wel degelijk ook leuk zijn, amusant. Zonder Brusselmans' onderliggende boodschap dat "Het Allemaal" eigenlijk geen zak voorstelt, dat het leven zinloos is, de mensen over het algemeen dom, en dat we allemaal roemloos ten onder gaan. Zoals Brusselmans het vertelt kan ik me er niet eens druk over maken.

T_E: Het zal moeilijk worden om nog iets van hem verfilmd te krijgen. Het heeft jaren geduurd voor Ex Drummer in de bioscopen draaide. Maar Koen Mortier heeft op voortreffelijke wijze gedemonstreerd dat het mogeljk is om het 'onverfilmbare' te verfilmen. Als het lukt dan hoop ik Louis Tinner ooit eens op het witte doek te zien. Om Louis Tinner kan iedereen lachen, en zo niet dan heb je een serieus humorprobleem. Ach, als wij één persoon aangezet hebben tot het lezen van een 'Brusselmans' ben ik tevreden.

g_r: Deze special was ook maar een poging. Ik pak nog eens een goed boek van hem uit de kast. En ik heb trek in een druppel Jupiler. Maak daar een dikke druppel van...