Dit is geen column

Dit is geen column. Ik kan me zo voorstellen dat u nu teleurgesteld bent, mogelijk zelfs een beetje verbaasd. Op het eerste gezicht lijkt dit namelijk wel een column. Het is te vinden in de sectie columns, hoe duidelijk wil je het hebben? De nietsvermoedende surfer die bij deze website komt en wat rondkijkt zal geneigd zijn te denken dat de links die bij het kopje columns staan hem zullen leiden naar een column. Niets is minder waar. Althans, in dit geval. Maar wat is het dan wel?

Goede vraag. Ik ben blij dat u als lezer deze stelt. Het geeft mij, als schrijver, een gevoel van betrokkenheid en het idee dat ik het allemaal niet voor niets doe en dat mijn stukje vragen opwerpt. Stukje. Ik zeg bewust stukje, want zoals ik al eerder zei, dit is geen column. Eenieder met een beetje algemene ontwikkeling kent het beroemde schilderij van René Magritte van een pijp met als onderschrift "Ceci n'est pas une pipe". Zul je op het eerste gezicht denken, het is wel een pijp, als je er langer naar kijkt en erover nadenkt, zul je tot de conclusie moeten komen dat het inderdaad geen pijp is, maar een schilderij van een pijp. Hou dit inzicht vast.

Waarom Magritte dit gedaan heeft is voor iedereen een raadsel. Naar alle waarschijnlijkheid deed hij dit omdat hij een nogal beperkte schilder was. Immers, de schilderkunst is beeldend. En als je woorden nodig hebt om te verklaren wat je beeld betekent, dan ben je een slechte schilder. Dat zou hetzelfde zijn als dat ik hier een situatie beschrijf en er een tekening van die situatie bij doe om duidelijk te maken wat ik bedoel. Dan zult u ook denken, nou, nou, schrijvertje, dat is me een beschrijving van niks. Je had beter striptekenaar kunnen worden. Tenzij het ook nog eens een heel slechte tekening is, dan zult u vast denken, nou, nou, schrijvertje, je had beter iets anders kunnen doen.

Overigens, tussen u en mij gezegd, dat neerbuigende toontje, is dat echt nodig? Ik voel me daar niet prettig bij. Als het moet, dan moet het, dan laat ik het van me afglijden, maar als het u hetzelfde is dan heb ik het liever niet. Maar goed, terug naar het onderwerp.

Het kan ook zijn dat Magritte dit gedaan heeft voor zijn vrouw. Zoals u waarschijnlijk zult weten zijn vrouwen enorm onoplettend. U weet het niet? Dan zal ik een voorbeeld geven. Ik rijd laatst met mijn vrouw een stukje in de auto. We moesten ongetwijfeld ergens heen. Misschien is ergens heen moeten wat overdreven, maar we hadden in elk geval een doel, want je gaat niet voor de lol een stukje met je vrouw rijden. Wel met een vrouw, maar niet met je vrouw. Bovendien moet je enorm uitkijken als je een andere vrouw meeneemt in je auto, want je eigen vrouw of vriendin merkt dat. Zijn wij mannen nog niet eens in staat het flesje van hun favoriete parfum te herkennen, zelfs niet als we er keihard mee om de oren worden geslagen en er reusachtige pijlen en knipperende neonletters naast staan met de tekst: "Dit is haar favoriete parfum", dan nog zullen we vragen, "welke had je ook weer?" Zelfs als er nog maar één merk parfum op de hele wereld zou zijn, dan nog zouden wij niet herkennen welk parfum ze gebruikt. Maar vrouwen zijn in staat om zelfs na tweeënzeventig uur een parfum van een ander in jouw auto te ruiken.

"Wie heeft er in je auto gezeten?"
"Eh, geen idee."
"Hoezo geen idee?"
"Ja, weet ik veel. Het zal vast een collega geweest zijn die ik naar het station heb gebracht omdat het regende."
"Het heeft deze week niet geregend."
Probeer het tegendeel maar eens te bewijzen. Dat lukt je niet. Hoe meer je probeert het tegendeel te bewijzen, des te meer lijkt het op het krampachtig verbergen van een affaire. Zelfs als je geen affaire hebt, wordt die op deze manier alsnog in je schoenen geschoven. Vandaar dat je nooit met je vrouw een stukje voor de lol gaat rijden. Wie weet wat voor ellende het allemaal meebrengt.

Maar goed, we rijden met de auto en opeens komt er uit de zijstraat van rechts een auto aanrijden. Ik rem om hem voor te laten, want we reden niet op een voorrangsweg. Misschien als ik alleen was geweest had ik er nog makkelijk voorlangs kunnen schieten, maar ja, we zijn met zijn tweeën en ik wil geen herrie. Sterker nog, als ik alleen was geweest dan had ik het voorgaande stuk ook al harder gereden, dus was ik deze auto nooit tegengekomen. Nog sterker, als ik alleen was geweest, dan had ik hier ongetwijfeld niet gereden, maar was ik ergens anders heengegaan. Of ik was gewoon thuisgebleven. In elk geval zou ik deze ontmoeting met die andere auto niet gehad hebben. Althans, niet op deze plaats.

De auto was oud, roestig en had een buitenlandse nummerplaat; wit met zwarte letters. Er zat geen landensticker op.
"Waar zou die auto vandaan komen?", vroeg mijn vrouw.
"Die komt net uit die zijstraat! Ik rem er nog voor."
Begrijp je nu wat ik bedoel als ik zeg dat vrouwen enorm onoplettend zijn? Waarschijnlijk had Magritte ook zo'n vrouw. Hij komt met zijn pas geschilderde schilderijtje bij zijn vrouw, laat het vol trots zien en zij zal ongetwijfeld gezegd hebben: "Oh leuk, een pijpje." Kijk, dat totale gebrek aan interesse, het onvermogen om een beetje tijd te investeren en verder te kijken dan de bovenste laag van de penseelstreken, daar is hij toen zo kwaad over geworden dat hij eronder heeft geschreven dat het geen pijp is.

Terug naar dit stukje, wat is dit dan? Dat is het mooie, het maakt niet uit. Het kan namelijk van alles zijn. Dat heb ik ooit geleerd van mijn favoriete leraar Nederlands. Die gaf ons een stuk tekst waar boven stond: "Er staat niet wat er staat". Onmiddellijk zei ik, "Er staat niet waterstaat". "Dat klopt", zei hij, "jij snapt het." Hij heeft mij geleerd dat woorden en teksten van alles kunnen betekenen en dat je er van alles van kan maken. Dit bracht ik met een vriend regelmatig in de praktijk door gewapend met plakband en schaar de buurt af te struinen op zoek naar pasgeboren meisjes. Of liever, de uiting van blijdschap van de ouders door slingers op te hangen met de tekst: "Hoera, het is een meisje!" Als die buiten hingen dan knipten we die zorgvuldig door en plakten het weer aan elkaar zodat er stond: "a, het is een meisje! Hoer". Ja, de Nederlandse taal is vol met mogelijkheden. Maak ervan wat je wilt, als het maar geen column is.