Na Khadaffi de zondvloed
Wie zal er een traan laten om het einde van het regime van Khadaffi? Hijzelf, zijn familie, iedereen die verder van zijn oliedollars profiteerde. En nog zo wat Libiërs die, terecht of ten onrechte, geloofden dat het altijd nog slechter kan dan onder Khadaffi. Want zelfs als je het slecht hebt, is verandering niet altijd een verbetering. Maar van de tranen die om hem vergoten werden, kregen we weinig te zien op de beschikbare tv-beelden. Camera's zijn alleen waar keiharde actie is. En inmiddels heet Libië een bevrijd land; wie waagt het om tegen bevrijding te zijn?
De beelden van van de bevrijding, vooral de meest recente uit Tripoli, staan nog op ons netvlies. Mannen in avontuurlijke outfits die over straat slopen, liepen of renden, die met geweren stonden te schieten op een of ander vaag doel in de verte, of nog vager, gewoon in de lucht. Militaire voertuigen die op weg waren, ergens naar toe, nog meer mannen er op met nog meer geweren, klaar om ook weer ergens op te gaan schieten. Later een half gevuld plein met juichende mensen, en mannen die brandstichtten en plunderden. Want dat laatste gebeurt overal waar het gezag niet ingrijpt. In Libië omdat het er niet meer was. In London, een paar weken geleden omdat het gezag even tijd nodig had om zich te realiseren dat gezag soms gewoon betekent dat de knoet erover moet. Wat is het verschil tussen bevrijders en roversbendes?
Landen en internationale organisaties tuimelen over elkaar heen om het 'legitieme' nieuwe regime te in de armen te sluiten. Zoals vroeger Khadaffi geen haarbreed in de weg gelegd werd om te doen waar hij zin in had, om zijn oliedollars te besteden zoals hij wilde, zo enthousiast wordt nu het nieuwe zelfverklaard rechtmatige gezag geknuffeld, en krijgt het Khadaffi's geblokkeerde miljarden toegeschoven. Hoe legitiem is een regime dat met een zootje ongeregeld gewapenderhand het oude verjaagd heeft? Dat daar alleen door ingrijpen van buitenaf sterk genoeg voor was. Waarover nog niemand de kans heeft gehad om via de stembus een oordeel te vellen. Dat soms onderling vechtend over straat rollebolt. Inmiddels meldt Amnesty International naast oorlogsmisdaden van Khadaffi-aanhangers ook grove misstappen van de 'bevrijders'.
Waarom hebben we Khadaffi eigenlijk laten vallen? Welke ontwikkeling zich ook voordoet in het Midden Oosten, altijd komen uit alle hoeken en gaten 'deskundigen' tevoorschijn met hun door aardolie gesmeerde complottheorieën die alles verklaren. Waren het onze zelfzuchtige oliebelangen en niet nobele beginselen die ons motiveerden? Zijn die belangen onder de Nationale Overgangsraad, en wat daar ook op moge volgen, dan opeens beter behartigd dan onder de verdreven dictator die jarenlang onze betrouwbare bondgenoot en olieman was? Hoe zou Libië er over een half jaar voorstaan. Hoe zouden onze oliebelangen er dan voor staan? En over een jaar, over 5 jaar, 10 jaar. Is er een masterplan waarin het allemaal staat, geschreven door Obama, Merkel en Sarkozy. Zou het net zo goed uitkomen als de masterplannen voor Irak en Afghanistan? En ons evenveel kosten?
Nu de 'internationale gemeenschap', wat die bedrieglijke term in de praktijk ook moge betekenen, na bijna 42 jaar eindelijk Khadaffi heeft laten vallen, misschien wel met prijzenswaardige motieven, moeten we met zijn allen gewoon afwachten waar het op uitdraait. Of uiteindelijk min of meer democratisch gezinden aan macht komen. Of misschien wel de extreme islamisten waartegen Khadaffi het zelfverklaarde schild was. Of dat het uiteindelijk op een jarenlange burgeroorlog uitdraait. Zou internationale politiek soms een stuk minder doordacht zijn, dan sommigen onder ons geloven?
