Verkiezingen Brazilië: Lula deelt klap uit aan Bolsonaro, tweede ronde beslist

In Brazilië zijn inmiddels vrijwel alle stemmen geteld voor de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Zondagavond om 22.00 uur Nederlandse tijd gingen de rijen voor de stembussen dicht en in de uren daarna kwamen de uitslagen in rap tempo binnen: een tweede ronde gaat nodig zijn.

Op voorhand was middels de peilingen al wel zo goed als duidelijk dat er twee scenario's mogelijk waren: oud-president Luiz Ignacio Lula da Silva zou in de eerste ronde de verkiezingen winnen, of hij zou met zittend president Jair Bolsonaro naar een tweede ronde gaan - directe winst voor Bolsonaro leek niet realistisch.

Tijdens het bekendmaken van de stemmen had Bolsonaro aanvankelijk een flinke voorsprong, maar dat was simpel te verklaren: de rijke staten in het zuiden hadden meer stemmen gepubliceerd dan de minder rijke staten, waar de extreemrechtse Bolsonaro juist kansloos leek tegen de linkse Lula.

Gedurende de avond begon Lula in te lopen: het gat van bijna anderhalf miljoen stemmen in Bolsonaro's voordeel werd alsmaar kleiner, en op het moment dat de grote noordoostelijke staten en miljoenenstaat Bahia op dreef kwamen ging Lula naar de leiding.

Uiteindelijk was het verschil niet groot genoeg om het in de eerste ronde te beslissen, maar wel groot genoeg om Bolsonaro een serieuze klap te verkopen: met nog 0,02 procent van de stemmen te gaan staat Lula op 48,43 procent, tegen 43,20 procent voor Bolsonaro. Simone Tebet volgt met 4,16 procent, voor Ciro Gomes en zijn 3,04 procent.

In de uitslagen was duidelijk te zien hoe veel beter Lula het deed dan zijn partijgenoeg Fernando Haddad vier jaar geleden: in de zes grootste staten, bij elkaar goed voor grofweg 90 miljoen stemmers, scoorde hij gemiddeld tot wel twintig procentpunt beter dan Haddad. Bolsonaro won veel van die staten wel, maar met véél minder verschil dan vier jaar geleden.

Op 30 oktober wordt de tweede en beslissende ronde van de verkiezingen gehouden in Brazilië. Lula is daar de torenhoge favoriet, mede vanwege de twee andere kandidaten: het vermoeden is dat Ciro's stemmers voor een redelijk groot deel naar Lula stappen, terwijl dat voor Tebet's stemmers wel bijna een zekerheid is.

Overigens was het op social media uiteraard al raak: Bolsonarista's gingen stevig tekeer met aantijgingen van fraude, met als voornaamste argument dat Lula eerst een achterstand had en later niet - het beeld dat in de VS ook vaak te zien was onder Trump-supporters, die eveneens niet leken te snappen dat de volgorde waarin staten en steden hun uitslagen bekend maken invloed heeft op de volgorde waarin kandidaten grote happen stemmen krijgen.