HZO - Parels

Iedere zondagmorgen deel ik als Het Zondags Orakel mijn gedachtekronkels over een column of columns van de afgelopen week. Voor de goede orde: ik heb niet altijd gelijk. Ik heb wel altijd een mening.

Vandaag over mooie televisie.

All in the family – Superworm
Geweldig hoe Bert als jonge knaap zowat mijn hele jeugd als televisiekijker samen weet te vatten! 'All in the family' met Archie Bunker wás voor mij het begin van de sitcoms die ik echt leuk vond. En dat dan tegen het licht van een hele reeks Amerikaanse onzin die mij werkelijk helemaal niks deed.

Met name Amerikaanse televisie is zelden baanbrekend geweest. Perfectie was het streven. Schelden, poepen, piesen, seks en rassenvermenging was altijd al een taboe. Toen Captain Kirk in Star Trek een negerin zoende, stond heel dat gestoorde land op z'n kop. Zelfs tot op de dag van vandaag zie je trouwens nog zelden in een Amerikaanse serie, een blondje met een enorme neger thuiskomen. Die enkele keer dat het wel gebeurt is het ofwel juist om te choqueren, of het zijn de alternatieve programmamakers op de wat meer recalcitrante zenders. Het is hoe dan ook altijd eerder een statement dan dat het als volkomen normaal wordt gebracht.

Maar is Nederlandse televisie eigenlijk zoveel anders? Wij kloppen onszelf graag op onze borst vanwege onze progressieve volksaard en vrijzinnige omroepen. Nu laten ze op onze televisie op zich wel wat makkelijker tieten zien, maar veel verder gaat dat uiteindelijk ook niet. We hebben hooguit wel eens wat korte perioden met uitzonderlijke programma's gehad. Sjef van Oekel en de VPRO in de jaren zeventig. Paul de Leeuw in betere tijden. Bart de Graaff met de begintijd van BNN. De eerste commerciële zenders die makkelijk dachten te scoren met seks.

Oké. Toegegeven: Big Brother was echt vernieuwend en grensverleggend. Toch is dat in Nederland ook weer een vroege dood gestorven.

Feitelijk worden in Nederlandse sitcoms, soaps en andere series ook maar zelden zware thema's of taboes heel hard aangesneden. Af en toe een zoenende homo. Een transseksueel. Een enkel hoofddoekje in beeld. Een gevalletje aids. En dan houdt het wel op. De rest is al snel weer koetjes en kalfjes en zo veel mogelijk herkenbaarheid met de karakters.

Uiteindelijk scoren de minder confronterende programma's toch altijd beter. Ook controversiële televisie gaat een keer vervelen. Zet je die televisie aan om iedere keer tieten, open mossels, misbruik, ellende en zware shit te zien? Wil je constant worden geconfronteerd met alles wat maar discussie op moet roepen? Ik denk het niet. Daarvoor schakel je liever een heel enkele keer over naar een actualiteitenprogramma.

Programma's als 'All in the family' waren en zijn geweldige krenten in de pap. Programma's die in hun eigen specifieke periode onderwerpen bespreekbaar maakten. Als het geen uitzonderingen waren, zouden ze hun effect ook snel weer verliezen. En dat zou zonde zijn.

Er zit altijd een heel mooie kant aan middelmatigheid en oppervlakkigheid. Ze maken de uitzonderlijke mooie pareltjes zo zichtbaar.