All in the Family
Ooit was de tv een abstracte, maakbare wereld. In shows werd eenvoudigweg nooit gesekst, gepoept, geplast, gevloekt, gezwangerd of gebaard, zwangerschap werd niet benoemd, politiek en nieuws angstvallig vermeden; een deel van de nostalgie naar de 'eenvoudige' jaren vijftig en zestig, zal komen door die rigoureus opgelegde zelfbeperkingen in de media. Eén show bracht daar definitief verandering in. Van 1971 tot 1979 zette het een voorbeeld neer voor dozijnen aan sitcoms erna: 'All In the Family.'
Het huishouden van rasracist, vrouwenhater en chagrijn Archie Bunker staat centraal. Zijn engelachtig goede, maar erg naïeve vrouw Edith loopt al 22 jaar als een slaafje achter hem aan. Thuis woont ook nog dochter Gloria, die met de Poolse immigrantenzoon Mike is getrouwd. Behalve Pools, is hij ook nog eens links (of in Archies terminologie, communist). De hele show draait om de vele aanvaringen tussen Mike en Archie, die meestal politieke en/of maatschappelijke thema's en heilige huisjes betreffen.
De show was daarmee baanbrekend. Vanaf aflevering één wordt bijna elke week, ruim 200 episodes lang, een tv-taboe doorbroken. Vele, vele onderwerpen die eigenlijk nooit in sitcoms ter sprake kwamen, konden (met slimme nieuwe technieken uit de filmindustrie) voor het eerst ter discussie worden gesteld. De lijst is zoals gezegd lang: Vietnam, maatregelen van president Nixon, homoseksualiteit, menopauze, impotentie, wapenrestricties, atheïsme, verkrachting, zwangerschap, diarree, glashard racisme, werkloosheid, zelfmoord, jeugdzorg, onterechte arrestaties, ouderdom(skwalen) en ga zo maar door.
Toen ik in de brugklas zat woonde mijn oudste broer tijdelijk weer thuis. SBS6 zond 'All in the Family' destijds 's ochtends vroeg uit. Hij moest net als ik elke ochtend om half zeven op, waardoor we bijna elke ochtend samen met mijn jongere broertje op de bank de show keken. Pas na het overlijden van Jean Stapleton (Edith), afgelopen week, begon ik het programma opnieuw te kijken en begreep ik plots waarom het destijds zo invloedrijk was. Zoals gezegd opent de show de doos van Pandora wat betreft het eindelijk op tv brengen van de realiteit.
Tegenwoordig zouden een heleboel dingen die Archie uitkraamt, niet meer in een romcom of sitcom worden geaccepteerd. Waar 'de realiteit' inmiddels zodanig beschikbaar is op tv, dat je geen avond rond kunt zappen zonder Paris, Kim, Snooki of Barbie te zien neuken. Tegelijkertijd heeft de preutsheid weer toegeslagen – niet in alle shows, maar zet je dé sitcom van de '90s ('Friends') tegenover 'All in the Family', dan is 'Friends' een slap, politiek correct aftreksel van de moderne sitcomvariant die 'All in the Family' ooit kickstartte.
Destijds was het programma de eerste vijf jaar het best bekeken, maar waren er ook een heleboel mensen flink pissig over al die opengebroken taboes. Zelfs Richard Nixon zelf zei (op Watergate-tapes) op 13 mei 1971 over de aflevering 'Judging Books by Covers', die over homoseksualiteit gaat en in februari dat jaar op tv kwam: “The point that I make is that Goddamn it, I do not think that you glorify on public television homosexuality. The reason you don't glorify it anymore than you glorify whores. (…) You know what happened to the Greeks. Homosexuality destroyed them. Sure, Aristotle was a homo, we all know that, so was Socrates. (…) Do you know what happened to the Romans? The last six Roman emperors were fags.”
Nixon bewijst met zijn homofobie dat een karakter als Archie Bunker destijds hard nodig was, op z'n plek was en niet voor niets werd bedacht. Twee dingen worden ook in elke aflevering weer duidelijk. Ik ben nog niet op een kwart van de serie, maar keer op keer blijkt dat we nu dezelfde maatschappelijke discussies hebben als toen – immigratie, integratie, economie, bezuinigingen, prijsstijgingen, elk reeds eerder genoemd taboe en vele andere. Ook blijkt keer op keer dat een béétje kennis van geschiedenis fijn is om shows als deze beter te begrijpen, en dat als die kennis ontbreekt, de show je spontaan doet googelen naar al die data, wetten, namen en termen die 'ep' na 'ep' voorbij vliegen.
