Laat Electronic Arts met rust

Het is een van de grootste nieuwtjes van de laatste weken. Electronic Arts wil Take Two overnemen, en niet zo’n beetje ook niet. Ze waren zelfs bereid de eerste vijandelijke overname binnen de gamesindustrie op deze schaal te bewerkstelligen. Niet geheel onbegrijpelijk. Take Two is in bezit van een paar van de bekendste gamestudios in de industrie; Rockstar, Firaxis, Irrational en Visual Concepts. Allemaal studios met één of vaak zelfs meerdere indrukwekkende en populaire titels. Toch draaide de hele overname om één studio en eigenlijk zelfs één game; Grand Theft Auto. In het verleden heeft EA vaak genoeg aangetoond goede games de aandacht te geven die ze verdienen en van populaire titels meer te verkopen dan welke andere uitgever ooit zou lukken. Toch lijkt geen enkele gamer blij te zijn met de overnameplannen. Waarom is dat eigenlijk?

Om goed te begrijpen waarom Electronic Arts niet populair is moeten we flink wat jaartjes terug. Al vroeg in de jaren ’90 begint de uitgever met het opkopen van populaire developers, tot frustratie van de fans. In 1992 neemt het bedrijf Origin over, ondanks protest van Richard Garriott, de bedenker van de Ultima-serie.Origin was bekend geworden door deze games en ze waren vaak kwalitatief best indrukwekkend. In korte tijd ontwikkelde de studio onder toezicht van EA Ultima VIII en IX. Beide games waar de fans absoluut niet over te spreken waren, mede omdat ze flink gerusht waren en ook zo aanvoelden.

In de jaren die volgden bleek dit een procedure te zijn die EA graag herhaalde. In 1995 werd Bullfrog overgenomen, in 1997 Maxis, in 1998 Westwood en in 2004 DICE. Ik noem deze studios niet zomaar, want samen met Origin zijn het bekende studios die werden gesloten door EA, soms niet lang nadat ze overgenomen waren. Bullfrog sneuvelde in 2001, Westwood in 2003, Origin en Maxis (de studio in Californië) in 2004 en uiteindelijk DICE (de Canadese studio) in 2006, nog geen uren nadat het bedrijf volledig in handen van EA kwam.

Dat dit soort acties slecht vallen bij gamers is niet meer dan logisch. Veel fans van het eerste uur, waaronder ikzelf, zijn niet bepaald meer te spreken over het niveau van de Command & Conquer-serie en balen dat er geen Theme Hospital meer is. Daarnaast is De Sims waarschijnlijk de meest afgekraakte serie vanwege het vele uitmelken ooit. Het is een naam die de serie ook nooit meer zal kwijtraken, het is een naam die EA zelf ook nooit meer kwijt zal raken. EA maakt games voor de domme casual speler, let niet op kwaliteit en melkt meer uit dan Nintendo. Dat is een mening die inmiddels bij veel gamers heerst. Velen zouden dan ook niets liever zien dan dat EA ophoepelt. Jarenlang hoorde ik bij deze groep, maar tegenwoordig niet meer. Sterker nog, je zou me wel een beetje als EA-fan kunnen zien.

Waarom? Het is eigenlijk heel simpel. Hoewel ze inderdaad veel gedaan hebben waar ik bepaald niet vrolijk van werd en nog steeds wordt is het wel een van de bedrijven die de game-industrie in leven houdt. Waar zou de industrie zijn zonder bedrijven als EA? Zou Will Wright iemand hebben gevonden die zijn bizarre idee van het naspelen van een soap had willen uitgeven? Zou Command & Conquer zo enorm goed verkopen en zoveel fans hebben gehad als EA niet de boel had overgenomen? Zou de game-industrie ook maar in de buurt komen van de grootte die ze nu heeft? Wellicht, maar waarschijnlijk is het niet. Of je het nu leuk vindt of niet, ze zijn een groot deel van de industrie. Ze zijn momenteel nog de grootste third party publisher ter wereld en vrijwel geen uitgever brengt de gemiddelde kwaliteit die EA biedt.

Nu zullen veel lezers denken:”Kwaliteit, wat dan?”. Heel simpel, kijk voor de grap eens naar metacritic. EA-games krijgen gemiddeld een score van 72%, dat is meer dan Microsoft (71,6%) of Sony (71,2%). Alleen Nintendo komt daar bovenuit met een score van 74,5%. Take Two is de enige andere third party publisher die er in de buurt komt (70,3%). Bedrijven als SEGA, Konami, THQ, Ubisoft, Activision scoren allemaal ergens in de 60% en liggen daarmee ver achter. Nu is het wel zo dat het cijfer van EA ooit hoger lag, maar het is desalniettemin een indrukwekkende prestatie. Daarbij worden in-house games als FIFA en Madden steeds beter. Beide 2008 edities scoorden dik 80%. Als je dat naast games als Army of Two en Burnout Paradise legt en je ziet dat de studio echt niet alleen crap uitgeeft.

Is het dan een goede zaak dat EA Take Two gaat overnemen en moeten we het toejuichen? Ja en nee. Electronic Arts bestaat niet uit idioten. Ze hebben goede marketingmensen en ze begrijpen precies wat het publiek wil. Zo hebben ze Bioware na de recente overname alle vrijheden laten behouden. Het bedrijf staat weliswaar onder supervisie, maar in feite verandert er helemaal niets. Ditzelfde zal waarschijnlijk ook gaan gelden voor een studio als RockStar. Ze begrijpen bij EA best dat het stomste dat ze kunnen doen is druk en verplichtingen gaan opleggen. Het zou me ook zeker niet verbazen als ook Firaxis meer vrijheden krijgt dan je zou verwachten. Sid Meier staat namelijk ook absoluut voor kwaliteit en de naam Civilization wil EA ook echt niet kapot maken.

Helaas kleven er ook nadelen aan de overname. Allereerst is de concurrentie op de sportmarkt vrijwel weg. Alle 2K Sportsgames zullen waarschijnlijk verdwijnen en opgaan in EA Sports. De reden dat games als FIFA zoveel beter zijn geworden is de concurrentie op de markt. Daarnaast heeft ook een aantal mensen, zoals de mensen achter Grand Theft Auto, aangegeven wellicht te stoppen als de boel wordt overgenomen. Het mag dan een team zijn dat een game ontwikkelt, maar als de leiding niet de goede visie heeft, dan komt de kwaliteit er nog niet uit. Het zou dus absoluut kwaliteitsverlies kunnen gaan opleveren en dat is iets waar niemand op zit te wachten.

Ik wil deze column afsluiten met een simpel verzoek. Doe niet alsof Electronic Arts de duivel is van de gamesindustrie. Ik zie vaak zat mensen halleluja-mededelingen doen bij berichten van EA, maar als de term overname valt is FOK! plots te klein. Bashen is makkelijk, ik weet er alles van, maar het bedrijf verdient absoluut meer dan dat. Miljoenen mensen spelen dagelijks met ongelofelijk veel plezier games als Need for Speed en FIFA en zouden het niet tof vinden om zich te moeten gaan verdiepen in Gran Turismo 5 of Pro Evolution Soccer. Zelfs De Sims verdient meer dan dat, want hoe hard de serie ook uitgemolken is, stiekem is het spel best leuk om te doen en is het een van de meest vernieuwende en briljante games van de afgelopen tien jaar. Zeg nu zelf, als je ooit een vriendin wou willen hebben, zou dat eerder lukken met De Sims of met Call of Duty 4.