Druk op Y om ga het winkelcentrum binnen
Vroeger, toen dinosaurussen nog de wereld bevolkten en games bestonden uit niet meer dan een willekeurige verzameling pixels bestonden werden games ontwikkeld door kleine teams. Deze kleine teams ontwikkelden in hun moedertaal, vrijwel altijd Engels, en zo werden games ook uitgegeven. Met de groei van de industrie kwam er behoefte aan een vertaalservice. Fransen, Duitsers en Spanjaarden zijn nu eenmaal niet goed in Engels. Maar waarom daar stoppen? Waarom niet de game overal lokaliseren en zorgen dat de gamer geen keuze heeft? Gemak is toch wat de mens wil? of niet?
Ik weet het nog goed. De eerste Leisure Suit Larry was een Engelse game voor 18 jaar en ouder. Om te controleren dat je ook daadwerkelijk zo oud was moest je eerst een paar vragen beantwoorden. Nu wilde mijn vader daar altijd al bij helpen (hoezo lak aan leeftijdsadvies), maar zelfs hij wist de antwoorden niet altijd. Tegenwoordig kom je dat soort problemen steeds minder tegen. Hoe groter de publisher, hoe eerder de game gelokaliseerd zal worden en dus ook vertaald. Op zich een positieve ontwikkeling. Erg jonge mensen zijn niet altijd goed in Engels en het zou oneerlijk zijn als zij de games niet fatsoenlijk konden spelen.
Toch ben ik eigenlijk helemaal niet positief over de ontwikkeling dat alles maar vertaald moet worden. Het gaat namelijk niet alleen om games, ook tekenfilms worden vrijwel standaard nagesynchroniseerd en zelfs de meeste tv-reclames zijn tegenwoordig niet meer in de originele gesproken taal te bekijken. Gevolg is dat kinderen niet echt meer in aanraking komen met het Engels. De reden dat de huidige generatie gamers van halverwege de 20 vaak nog best goed is in Engels, is simpelweg omdat ze vroeger niks anders hoorden. Er stond dan vaak ondertiteling bij in het geval van tekenfilms en daardoor leerde je de taal best aardig. Nu wil ik in deze column het niet hebben over de taalachterstand van de jeugd, maar over de gevolgen van het maar blijven nasynchroniseren en lokaliseren.
Zo heb ik onlangs Saints Row 2 gekocht. Ik neem aan dat ik geen uitleg hoef te geven over het concept van de game en het hele over de top gangsta-sfeertje dat er omheen hangt. De schrik sloeg me om het hart toen ik de game opstartte: hij was in het Nederlands. Dat was nog niet eens het ergste, de game was in slecht Nederlands gelokaliseerd. Alsof het door Babelfish was gehaald. Na enig zoeken vond ik een mogelijkheid om de ondertiteling uit te schakelen, maar dit veranderde er niets aan dat alle tekst op mijn scherm Nederlands bleef. De systeemtaal van mijn console stond op Engels, dus de enige conclusie die overbleef, was dat het niet anders kon.
Waarom heeft THQ gedacht dat een game die ontwikkeld is voor mensen van 18 jaar en ouder maar per se in het Nederlands moet? Nog erger, waarom krijgt een game als deze wel de mogelijkheid om de ondertiteling uit te schakelen, maar zit je vast aan het Nederlands op je scherm? En ook gewoon echt slecht Nederlands. Het is een waar feest van slechte vertalingen, grammaticale fouten en gewoon typefouten. Friendly Fire wordt vertaald met Vriendelijk Vuur, zinconstructies als in de titel van deze column komen regelmatig voor en ik moest op een gegeven moment een Mestwreker tegenhouden. Ik hoopte nog even een boer in een cape tegen te komen die planten die hun bordje mest niet leegaten strafte door ze geen water te geven, maar helaas.
Zo langzamerhand lijkt er sprake te zijn van een self-fulfilling prophecy. Omdat ontwikkelaars en filmmakers denken dat de jeugd de Engelse taal niet machtig is en liever geen ondertiteling leest, gaat de taalkennis van de jeugd ook inderdaad achteruit en moeten games en tekenfilms nagesynchroniseerd worden. Het grappige is, dat games en tekenfilms juist een prachtige educatieve functie kunnen vervullen en dan wordt daar geen gebruik van gemaakt. Sterker nog, gamers die wel het Engels machtig zijn worden verveeld door alles in het Nederlands te doen. Het is te hopen dat dit geen ontwikkeling is die zich gaat doorzetten, want ik moet er toch niet aan denken dat in Saints Row 3 ik niet naar de stem van Michael Dorn of Eliza Dushku mag luisteren, maar opgezadeld word met Gordon en Yolanthe Cabau van Kasbergen.
