De holocaust van de 21e eeuw
Twee weken geleden hebben we de afvalscheiding al neergezet als een onzinnige vorm van quasigoed gedrag, en nu gaat hetzelfde gebeuren met de ontwikkelingshulp. Ook een geval van lijkt goed, is slecht. Dit keer geeft niet de scheikundige analyse dit oordeel een onweerlegbaar karakter, maar handelskennis op vmbo-t niveau. Dus: pak vast pen en papier om al je machtigingen aan Novib Oxfam, Flying Doctors AMREF en al die andere charitas multinationals in te trekken. Stop met geven, gun de derde wereld een toekomst! Stel je een schoolplein voor. Links achter het hek staan de kinderen met schurft, zonder kleren, en met maar heel weinig voetbalplaatjes. Wel hebben ze de mazzel dat de schoolkoe op hun stuk schoolplein staat.
Aan de andere kant van het hek staan de Rijke Kinderen. Ze hebben heel veel voetbalplaatjes, want Kareltje weet hoe je van melk kaas maakt en kaas is - nou eenmaal - veel duurder dan melk. Dus je kunt veel melk kopen van de Arme Kinderen voor maar een paar voetbalplaatjes, en, da's het leuke, die moeten weer keiveel voetbalplaatjes inleveren voor een onsje belegen. Henkie weet bovendien hoe je katapulten kunt maken van elastieken en takjes, en daar zijn de Arme Kinderen dol op: voor heel veel voetbalplaatjes extra krijgen de Arme Kindertjes ook nog een boel katapulten zodat ze lekker op elkaar kunnen schieten. De arme Arme Kinderen trekken die arme koe zowat haar spenen eraf, zo graag willen ze katapulten. Zo krijgen de Rijke Kinderen steeds meer voetbalplaatjes en de Arme Kinderen steeds minder.
Uiteindelijk zijn de Rijke Kinderen zo rijk, dat ze de kaasproductie en de katapultenproductie verleggen naar een derde groepje kinderen, de Halfarme Kinderen, die hebben van die grappige spleetoogjes. Zeker geadopteerd. Nou ja, hoe dan ook, die krijgen daar niet al te veel voor maar ze doen het graag. De Rijke Kinderen doen nu helemaal niets meer, maar blijven wel rijk. Ze hebben een diensteneconomie. Een paar katapulten houden ze wel zelf, voor het geval een arm of halfarm kind over het hek wil klimmen. Rita schiet ze dan maar wat graag een kei tegen het oog.
Nu zijn er een paar Rijke Kinderen, en die vinden de Arme Kinderen zielig. Ze besluiten om af en toe een voetbalplaatje onder het hek door te schuiven. Ze komen jammer genoeg niet op het idee om de melk daar te laten waar hij de koe verlaat, namelijk bij de Arme Kinderen, en ook willen ze niet dat de Arme Kinderen zoveel plaatjes krijgen dat ze een kaasfabriek kunnen beginnen; maar een paar plaatjes voor de ergste dorst, dat vinden ze een goed idee.
De Arme Kinderen sterven net niet van de dorst, maar kunnen ook niks anders meer bedenken dan hun melk verkopen aan de Rijke Kinderen, en maar wachten op die paar plaatjes onder het hek; zo kunnen ze net genoeg kaas kopen om niet dood te gaan.
Zie hier de rationale achter de ontwikkelingshulp.
Slechts een procent of drie van de Westerse consumenten is bereid behoorlijk veel meer te gaan betalen voor consumptieartikelen. Hifi die voor een loontje van één euro per dag in elkaar gezet is in Azië ga je niet repareren à zestig euro per half uur; je koopt liever een nieuwe. Niemand die zich afvraagt of één euro per dag niet erg weinig is om van te leven; hoeveel een Big Mac kost in dat land, en hoeveel dagen je daar voor moet werken. En gáán we naar Thailand (tuurlijk, je moet toch uitrusten van je accountmanagersbaan, die immers het uiterste van je vergt), dan zien we de armoede wel, maar tja, dan moeten die nepchinezen ook maar account manager worden in plaats van in slecht verlichte ruimtes overhemden voor Hennes & Mauritz in elkaar te zetten. Een kind begrijpt dat dat niet schuift!
Hebben we het over peultjes uit Kenya of cacao uit Ivoorkust, dan is de deal helemaal briljant: cacao wordt voor ongeveer nul euro per dag geoogst door slaven, voor tachtig cent per mud ingekocht, en pas in de fabriek van Droste krijgt het spul waarde. Helaas, de gemiddelde Afrikaan is te arm voor een flik van Droste. Iedereen weet dat cacao een troostrijke werking heeft, en ik zou zeggen, neem er nog even eentje om op te zuigen, want deze column wordt steeds oncomfortabeler.
Nu sturen we namelijk behoorlijk betaalde consultants de hele wereld over om hier een put te slaan, daar een negerkind van de hongersdood te redden, en weer elders middels voorlichting de verdere verspreiding van HIV of tuberculose te voorkomen. Dat zijn de betere banen mensen, altijd zonnig, je inkomen is goud waard in Lagos, en je klanten zeuren niet mocht de operatie in het noodhospitaaltje niet helemaal lukken.
Maar hoe vinden wij het als er hier doktoren, tandartsen en consultants komen? Met mazzel en een goed verhaal mogen ze blijven, maar dan wel om de lange gangen van onze kantoren te dweilen. Reken er maar niet op dat Afrikaanse chirurgen ooit een operatiekamer van binnen te zien krijgen (of het is als patiënt - of als schoonmaker).
Dus onze collectedubbeltjes gaan op aan salarissen van zowat de enigen in derdewereldlanden die normaal verdienen: onze landgenoten? Ja, zo is het.
Een antwoord op deze prangende kwestie is er natuurlijk wel. Gun arme landen een echt eerlijke handel, dat wil zeggen: waardeer grondstoffen op en (half-)fabrikaten af. Sloop landbouwsubsidies en tariefmuren. Stop alle handel, behalve eerlijke handel. Trek vergunningen van goede doelen in en schaf de ontwikkelingshulp af. Laat Afrika Afrika redden, Azië Azië en Latijns Amerika Latijns Amerika. Voer real cost pricing in. En ook niet onbelangrijk: verbied wapens en de handel erin.
Wat heeft dit alles te maken met de holocaust?
Nou, er gaan 40 miljoen mensen per jaar dood aan de honger, en de wereld draait gewoon door. Toen Hitler zijn infame project uitvoerde, hielden burgemeesters, tandartsen, zaadhandelaren en bakkerijen de zaak ook gewoon draaiend. Je kunt dat achteraf misschien moeilijk begrijpen, maar hoe lang duurt het nog voor we vol onbegrip naar de huidige tijd zullen terugkijken?
Ik hoop niet al te lang.
