Rechten van de Mens

Maar zelfs voor deze oorlogen bestonden er al verdragen tot de rechten van de mens. Aan het eind van de 18e eeuw riepen de Verenigde Staten zichzelf uit tot onafhankelijk republiek (1776) en in deze Declaration of Independence werd voor het eerst vastgelegd dat iedereen gelijk is voor de wet. Niet lang na deze revolutie barstte er in Europa de Franse revolutie (1789) uit. Frankrijk schreef voor het eerst de Verklaring van de Rechten van de mens en de burger. Deze wet werd niet veel later in Nederland overgenomen als de grondwet. Maar een echte internationale wet tot rechten van de mens was er nog niet. In de 19e eeuw werd slavenhandel afgeschaft en oorlogsrecht toegevoegd en de Tweede Wereldoorlog gaf de doorslag. De verenigde Naties werden opgericht met als doel wereldvrede en al snel volgde dan eindelijk de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Hierin stonden vooral de burgerlijk-politieke rechten in vast. Pas wat later werden sociale, economische, culturele en collectieve mensenrechten toegevoegd. Naast de Universele rechten van de mens werd er ook nog een Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens opgesteld die bewaakt wordt door het Europese Hof voor de Rechten van de mens. In 1989 werd het Verdrag inzake de Rechten van het Kind ondertekend door de VN.

Mensenrechten worden altijd in drie categorieën ingedeeld.
De eerste categorie zijn de burgerlijk-politieke rechten oftewel de grondrechten. Deze zijn hetzelfde als in onze grondwet.
De tweede categorie zijn de economische, sociale en culturele rechten van de mens. Hierbij draait het vooral om sociale rechtvaardigheid. Het gaat dan om voedsel, inkomen, onderdak en scholing.
De derde categorie zijn de collectieve mensenrechten en lijken veel op de eerste alleen dan nationaal gezien. Elk land heeft recht op eigen grondstoffen, welvaart en zelfbeschikking van het volk. De rechten zijn niet heilig en komen onderling nogal eens in conflict. Zo kan een individueel recht in de knoop komen met een collectief recht en andersom. Ook zijn er problemen tussen openbaarheid en privacy.

Deze mensenrechten staan allemaal wel leuk op papier maar ze moeten ook nageleefd worden. Worden deze rechten geschonden kan men naar de rechter stappen. In Europa kan een individu zelfs een staat aanklagen voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Dit klinkt allemaal gemakkelijker dan het is. Op internationaal niveau zijn er dan ook regelmatig conflicten omdat bepaalde landen rechten schenden en andere landen dit willen aanvechten. De Verenigde Naties kan diplomatieke druk uitoefenen en staten kunnen andere staten boycotten als pressiemiddel. Als het echt uit de hand loop kan de VN kiezen voor humanitaire interventie. Dit is een gewapend ingrijpen zoals bij Kosovo. In hoeverre dit humaan is, is maar de vraag. Oorlog is oorlog en er vallen altijd mensenlevens.

Gelukkig zijn er veel mensenrechten organisaties dagelijks bezig met het bewaken van de rechten van de mens binnen en buiten de VN zoals Amnesty en Human Rights Watch. Maar nog is er een heel eind te gaan en misschien moeten we eens nadenken over het verdrag, want zelfs landen binnen de VN lappen de rechten aan hun laars zoals Amerika of Turkije. Vandaag is in ieder geval een mooie dag om hier over na te denken want vandaag is het de Internationale Dag van de Rechten van de Mens.