1917

Het verhaal van twee voetsoldaten die een boodschap moeten overbrengen achter de vijandelijke linie. Sam Mendes neemt de kijker mee in een claustrofobische, cinematische ervaring die ontroert, meesleept en fascineert.

Er kan veel gezegd worden over het concept van de 'long take', waarbij de camera continu de hoofdfiguur volgt en er niet wordt geknipt of gewisseld naar een beeld vanuit een andere hoek. Het is bijvoorbeeld een methode om de kijker vast te houden en het idee te geven dicht bij de actie te blijven. Het kan gebruikt worden om een claustrofobisch gevoel te creëeren, omdat het beeld nooit 'loslaat' en je dat als kijker, zij het vaak onbewust, voelt. Maar je kunt ook zeggen dat het uitgebreid opzetten van een scène of zelfs een hele film als een 'long take', zodat het verhaal lijkt in één keer opgenomen te zijn, slechts een gimmick is die vooral interessant is voor wie geïnteresseerd is in de techniek van het filmmaken.

1917: George MacKay

In Sam Mendes' 1917 is het eigenlijk een beetje van beide. Wie de film ingaat met de wetenschap dat het een enkele take is zal er wellicht op gaan letten en dat leidt vervolgens af van het verhaal dat verteld wordt. Maar indrukwekkend is het wel. In 1917 vertelt Mendes een verhaal dat is gebaseerd op wat zijn grootvader Alfred Mendes, die in de eerste wereldoorlog vocht, hem ooit vertelde; de film is ook aan hem opgedragen. Op 6 april 1917 krijgen twee Britse soldaten de opdracht om een bericht over te brengen aan een Brits bataljon dat gevestigd is achter de Duitse linie. De film, die dankzij de lange take in realtime met de soldaten meebeweegt, laat zien hoe zij door het niemandsland naar vijandig gebied gaan en onderweg diverse obstakels tegenkomen tijdens hun poging de boodschap, die honderden levens kan redden, te bezorgen.

De keuze om een verhaal te vertellen dat dicht bij de twee hoofdfiguren blijft zorgt voor een intieme ervaring van de oorlog zelf; de camera blijft grotendeels op de grond en loopt mee met de twee soldaten (George MacKay en Dean-Charles Chapman), die voornamelijk te voet reizen. Hierdoor loopt de kijker feitelijk zelf mee in de strijd. Hoewel het op sommige momenten opvalt dat de camera op ingewikkelde manieren mee blijft bewegen levert het indrukwekkende beelden op, en het dansen van de camera rondom de personages, deels om te voorkomen dat het beeld te statisch aanvoelt, geeft vaak ook juist een interessante dynamiek aan het geheel. Natuurlijk kan de oplettende kijker op sommige momenten raden waar er stiekem toch twee shots kundig aan elkaar zijn geknipt, zoals wanneer de camera snel draait, er snel iets door het beeld beweegt of de personages door een donkere ruimte lopen, maar wie het kritisch opletten los kan laten vindt zichzelf uiteindelijk middenin de belevingswereld van twee jonge knapen, die ver van hun gezinnen in een oorlog vechten en met gevaar voor eigen leven proberen een weg te vinden in vijandig gebied.

1917: George MacKay

Het is de simpele focus op hun missie die het verhaal zelf zo sterk maakt. Het doet er bijna niet toe welke oorlog dit is, want de gevaren waar de soldaten aan worden blootgesteld en de overwegingen die ze onderweg moeten maken lijken toepasbaar op elke oorlog. Maar dat het geen fictieve oorlog is en de vertelling volledig realistisch is draagt wel bij aan de spanning die Mendes met zijn lange take langzaam maar zeker steeds verder opbouwt. En hoewel het een continu voortdurende, realtime 'road movie te voet' is, heeft het ook een episodisch karakter door wat de soldaten onderweg tegenkomen. Hierdoor blijft de vertelling divers genoeg en verliest Mendes niet uit het oog dat de oorlog groter is dan wat de kijker op dat moment ziet.