Film: She Hate Me

Spike Lee is een van de beste regisseurs die Amerika in lange tijd heeft voortgebracht. Zijn films zijn altijd sociaal geëngageerd en bespreken beladen, vaak bij uitstek Amerikaanse thema's. Jammer genoeg zijn zijn films sinds Malcolm X (1992) van steeds minder niveau geweest. Een uitschieter was The 25th Hour drie jaar geleden, een sterk drama met de gebeurtenissen van 11 september 2001 op de achtergrond met topacteurs Edward Norton en Philip Seymour Hoffman. Zijn beste film blijft echter een van zijn eerste: Do the Right Thing (1989), een portret van een New Yorkse wijk en de rassenhaat die daar broeit tijdens een hittegolf. Rassenhaat en -strijd tussen zwarten en blanken, zwarten en Italianen en zwarten onderling is een onderwerp dat in al zijn films terugkomt. Dit onderwerp, met af en toe een iets bredere blik, houdt hem onverminderd bezig. The 25th Hour bijvoorbeeld was zijn eerste film waarin geen van de hoofdpersonages zwart is, doordat hij vreemdelingenhaat in zijn geheel aan de kaak stelde in plaats van zich te beperken tot de zwarte gemeenschap. Met She Hate Me richt Lee zich op Amerika in haar geheel, en met name de corrupte zakenwereld.

She Hate Me

De hoofdpersoon is Jack Armstrong (Anthony Mackie), een jonge zwarte man die is opgeklommen tot vice-president van een groot farmaceutisch bedrijf. Als hij ontdekt dat de directie schuldig is aan handelen met voorkennis, wil Jack de waarheid naar buiten brengen, maar de directie is hem een stap voor en ontslaat hem en bevriest bovendien zijn bankrekeningen en credit cards. Plotseling heeft Jack, die een luxe leventje gewend is, niets meer. Is dit zijn straf voor zijn poging om juist te handelen?
Dan wordt Jack bezocht door zijn ex-vriendin Fatima (Kerry Washington). Fatima heeft nu een serieuze lesbische relatie met Alex en samen willen ze een kind. Ze willen Jack als donor en zijn bereid te betalen. En niet alleen zij, want al snel wordt bekend dat Jack als eenpersoons-spermabank fungeert. Een week later staat er een stoet lesbiennes met elk $10,000 en een kinderwens voor zijn deur, en ondanks zijn gewetensbezwaren laat Jack zich ompraten door zijn nieuwe pooier Fatima. Als zijn vorige werkgever opduikt en hem aanklaagt voor belastingfraude wordt Jacks leven wel heel ingewikkeld.

She Hate Me

Voor iemand die al meer dan tien films eenzelfde onderwerp bestudeert - de onderdrukking van zwarten in Amerika - denkt Spike Lee hier wel heel gemakkelijk twee uiteenlopende zaken in een enkele film aan de orde te kunnen stellen, de staat van corporate America en de plaats van afwijkende gezinssamenstellingen in de samenleving. Dat is dan ook precies de films grootste manco, hij hinkt op twee gedachten die nooit helemaal sluitend samenkomen. Aan de ene kant is er de onverhulde kritiek op schandalen als dat rond Enron en de ondankbare taak van klokkenluiders. Om alle verwijzingen naar verschillende zaken hier te kunnen herkennen is redelijk veel kennis vereist, waardoor de Nederlandse kijker niet alle kritische noten zal oppikken. Dan is er de slordigere plotlijn van de lesbiennes-bezwangerende Jack. We zien achtereenvolgens hoe hij wordt gekeurd door de vrouwen, hoe hij ze bevrucht (op de ouderwetse manier) in een ongemakkelijke, allesbehalve sexy montage en hoe de twijfel toeslaat over hoe hij een vader kan zijn voor zijn 16 toekomstige kinderen. Hoofdrolspeler Mackie slaat zich hier dapper doorheen en weet Jack verbazend sympathiek te houden ondanks alles. In tegenstelling tot de andere helft van de film is dit geen realistische situatie maar een satirisch bedoelde hyperbool die ons stil moet doen staan bij ons beperkte hokjesdenken. De bedoeling is aardig, maar naarmate beide verhaallijnen hun conclusie naderen ontspoort de film steeds meer. Als dan tijdens de rechtszaak een uitgebreide vergelijking wordt getrokken met Watergate is de vertelling niet meer één geheel, maar een aantal aardige vondsten die wanhopig proberen samen een film te vormen.

She Hate Me

Een voordeel voor Nederlanders die de film bekijken is dat ze niet zo verontwaardigd hoeven te reageren op de kritiek op Bush en de verbeelding van seks en homoseksualiteit als in Amerika natuurlijk is gedaan, waardoor de film meer op zijn eigen waarde te beoordelen is. Helaas is She Hate Me een rommelig geheel dat nergens de juiste toon vindt. Een interessante mislukking.
Kijkwijzer: Première: 28 juli 2005Waardering:
Officiële site   She Hate Me

Must See
Aanrader
Redelijk
Tsjaa...
Stay away!