CD: Nas - Untitled

Het zag er lang naar uit dat Nas' negende album de controversiële titel Nigger mee zou krijgen. De platenbazen durfden het echter niet aan en in plaats daarvan is het album nu titelloos. Veel deerde dit Nas niet, de aandacht voor zijn nieuwe politiek geladen plaat was immers gegenereerd. Bovendien windt de prikkelende albumhoes er geen doekjes om: een met zweepslagen gecreëerde hoofdletter N op Nas' rug maakt duidelijk wat de échte titel van het album is. Untitled is na Hip Hop is Dead Nas’ tweede conceptalbum op rij. Waar hij toen de hiphopwereld op zijn grondvesten deed schudden, is het nu tijd voor het serieuzere werk: het zwarte ras en alles wat daarmee van doen heeft.

Tekstueel gezien is Untitled dan ook gelijk één van de beste hiphopalbums van de afgelopen jaren. De verbetenheid waarmee Nas zijn boodschap duidelijk probeert te maken, doet denken aan Chuck D van Public Enemy in zijn gloriedagen. Op het album werpt Nas al rappend zijn woede over de jarenlange onderdrukking van de zwarte gemeenschap en minderheden in het algemeen van zich af. Dit doet hij op een intelligente manier, genuanceerd en hier en daar met een scheutje humor: "Betsy Ross sewed the first American flag/Bet she had a nigga with her to help her old ass!". Nas kruipt niet alleen maar in de slachtofferrol, hier en daar steekt de rapper ook de hand in eigen boezem. Tussen de regels door zijn ook kritische noten richting de zwarte gemeenschap zelf te horen. Juist deze zelfkritiek zorgt ervoor dat er extra kracht in Nas' boodschap wordt geboezemd.



Helaas kent de sterke inhoudelijke kant van het album ook zijn keerzijde. Muzikaal is Untitled namelijk een stuk minder interessant. Illustrerend is het nummer 'Sly Fox', waarin de Amerikaanse nieuwszender Fox er flink van langs krijgt. De rapper beschuldigt de televisiezender er in een vurig betoog onder meer van te propageren en te misleiden. Bovendien zou de zender hem alleen maar als een ordinaire crimineel zien. Een beschuldiging die Nas gelijk aangrijpt om de Amerikaanse overheid een veeg uit de pan te geven: "They say I’m all about murder murder and kill kill/But what about Grindhouse and Kill Bill? [...] The back door deals on oil fields?". De muziek blijft jammerlijk genoeg ver achter op de bijtende teksten. De simpele beat van stic.man is ronduit saai en de gitaarriffjes tijdens het refrein verre van opwindend.

Dat niet alle beats van een even geniaal niveau hoeven te zijn om een goed album te vormen, bewees Nas twee jaar terug zelf met het eerder genoemde Hip Hop Is Dead. Dat album was echter een sterk, coherent geheel. Op Untitled is dit niet het geval. De eerste drie tracks vormen een redelijke introductie op wat komen gaat, waarna de opgebouwde lijn lelijk wordt opgebroken door het poppy 'Make The World Go Round' en de sterke single 'Hero'. Vervolgens wordt de in het begin ingestarte draad weer opgepakt, alsof er niets gebeurt is, met het melancholische 'America'. Dit werkt natuurlijk niet en het komt de inhoudelijke boodschap dan ook niet ten goede.



Toch zijn de meeste nummers zo slecht nog niet. 'Testify' bijvoorbeeld is een heerlijk eenvoudig nummer, die met zijn pianoriedeltje precies de juiste snaar raakt. Ook 'Y'all My Ni**as' is een prima track. De beatswitch in het refrein werkt erg goed, wat het album net die pep meegeeft die het zo hard nodig had. De volgende, en tevens laatste, twee nummers sluiten het album perfect af. Na 'Y'all My Ni**as' volgt het lekkere 'We're Not Alone', waarin Nas de luisteraar moed inspreekt. R&B-zanger Mykel geeft het nummer een mooi refrein mee. In de outro van het nummer zegt Nas dat er een nieuw tijdperk aanstaande, waarna de afsluiter 'Black President' instart. Dit nummer gaat uiteraard over de Amerikaanse presidentskandidaat Barack Obama. Een sterke afsluiter, die het album ook zijn historische, weliswaar subjectieve, waarde meegeeft.

Het is jammer dat Nas in de opbouw van het album wat steekjes heeft laten vallen. Hoewel het album zeer zeker niet slecht geworden is, blijft het gevoel overheersen dat er meer in had gezeten. Dat is vooral te wijten aan de beatkeuze. Untitled wordt overheerst door eenvoudige beats, die vaak niet helemaal uit de verf komen. Een grootse, bombastische beat zoals die van 'Hero' valt in de lijn van het album dan ook totaal buiten de boot, terwijl het nummer an sich een sterke is. Met Untitled toont Nas wél opnieuw een begaafde rapper te zijn, die bovendien wat te vertellen heeft. Dat hij daar niet het maximale uit heeft weten te halen is dan vooral erg jammer.


Label: Def Jam Releasedatum: augustus 2008
Waardering: