Commerciële hersenbeschadiging: Veronica gaat Power Slap uitzenden

Power Slap, de net zo primitieve als controversiële ‘sport’ waarbij deelnemers elkaar om beurten een klap in het gezicht geven, zal binnenkort ook te zien zijn op de Nederlandse televisie. Veronica heeft de uitzendrechten verworven en brengt dit fenomeen vanaf januari naar het Nederlandse publiek. De aankondiging, gedaan door sportmarketeer Chris Woerts in het programma Vandaag Inside, zorgde voor een storm van kritiek uit sportkringen, medische hoek en onder mediadeskundigen.

De introductie van Power Slap in Nederland is een nieuwe fase in de ontwikkeling van deze ‘sport’, die in 2022 door UFC-president Dana White werd gelanceerd. Volgens Woerts is Power Slap ‘ongelooflijk populair in Amerika’ en zal het in Nederland ‘heel groot’ worden. Woerts benadrukte tijdens zijn aankondiging dat hij nog op zoek is naar Nederlands talent voor een eigen competitie. Zijn enthousiasme werd echter niet gedeeld door de aanwezige presentatoren. Johan Derksen bestempelde het als ‘goedkoop amusement’ en Wilfred Genee liet weten er weinig toekomst in te zien.

Power Slap begon ooit als een challenge op sociale media en groeide uit tot een rage in Oost-Europa. Een van de eerste grote sterren van de discipline was de Rus Vasiliy Khamotiskiy, ook wel bekend als ‘Dumpling’. Deze zwaargewicht vergaarde miljoenen views met zijn wedstrijden en bizarre stunts, zoals het stukslaan van watermeloenen met zijn handen. De ‘sport’ kreeg echter een duister randje toen in 2021 de Poolse ‘slap fighter’ Artur Walczak zware hersenschade opliep tijdens een wedstrijd en uiteindelijk overleed. Dit incident leidde tot een onderzoek en een naamswijziging van de competitie naar Slap Fighting Championship, maar het veranderde weinig aan de kern van het concept.

Het idee achter Power Slap is ogenschijnlijk simpel: twee niet al te snuggere deelnemers staan tegenover elkaar en geven elkaar om de beurt een zo hard mogelijke klap in het gezicht met de vlakke hand en bezorgen elkaar zo verdere hersenbeschadiging. De klap moet met de handpalm worden uitgedeeld en de ontvanger mag zich niet verdedigen of bewegen. Een muntworp bepaalt wie mag beginnen, waarna deelnemers dertig seconden krijgen om hun slag toe te dienen. Na de klap heeft de tegenstander een halve minuut om te herstellen en, indien die daar nog toe in staat is, terug te slaan. De wedstrijden duren doorgaans drie tot vijf rondes, tenzij een deelnemer eerder knock-out gaat. Het doel is simpel: de tegenstander uitschakelen of winnen op punten.

De Amerikaan Dana White heeft Power Slap in de VS gepositioneerd als een professionele sport, met duidelijke regels, gewichtsklassen en medische tests. De Nevada State Athletic Commission keurde het format in 2022 goed en in 2023 volgde de eerste uitzending op de Amerikaanse zender TBS. White stelt dat Power Slap veiliger zou zijn dan boksen, omdat deelnemers slechts enkele slagen incasseren in plaats van honderden. Hij verdedigt zijn initiatief fel tegen critici, met oneliners  als: “Als je het niet leuk vindt, dan kijk je toch niet?”

Experts maken zich ondertussen ernstige zorgen over de veiligheid van de deelnemers. Neurologen waarschuwen dat Power Slap aanzienlijke risico’s met zich meebrengt, zoals hersenschuddingen en traumatisch hersenletsel. Deelnemers ontvangen meerdere harde klappen op het hoofd zonder enige mogelijkheid om zich te verdedigen. Chris Nowinski, neuroloog en voorzitter van de Concussion Legacy Foundation, wees op de “fencing response” die bij sommige deelnemers zichtbaar is na een klap. Dit verschijnsel, waarbij de armen onnatuurlijk gebogen blijven, wijst op hersenschade. Volgens Nowinski is Power Slap ‘pure uitbuiting’ en zou het verboden moeten worden.

De gevaren van Power Slap gaan verder dan die voor de deelnemers alleen. Hoogleraar recht en sport Marjan Olfers noemt het walgelijk en wijst op de impact op jongeren. “Kinderen zien dit en denken: wow, dit wil ik ook proberen,” zegt ze. Olfers benadrukt dat er geen tactiek of strategie in de ‘sport’ zit, wat het onderscheidt van traditionele vechtsporten zoals boksen of MMA. Mediadeskundigen vrezen ook dat het programma kopieergedrag zal aanmoedigen, vooral onder jongeren die op zoek zijn naar sensatie op platforms als TikTok en Instagram. Voormalig hoogleraar mediaopvoeding Peter Nikken waarschuwt dat dit kan leiden tot een normalisering van geweld en een verhoging van pestgedrag.

De vechtsportgemeenschap reageert overwegend negatief tot zeer negatief. Velen zien Power Slap als een bedreiging voor de reputatie van vechtsporten. Oud-vechtsporter en kickbokstrainer Thom Harinck noemt het gevaarlijk en wijst op de techniek waarmee deelnemers met de handpalm slaan, wat bijna net zoveel kracht genereert als een vuist. Germaine de Randamie, de eerste Nederlandse UFC-wereldkampioen, stelt dat Power Slap geen sport is, maar puur entertainment. Ook de Nederlandse Vechtsportautoriteit houdt de ontwikkelingen met argusogen in de gaten. Zij stellen dat sporten waarbij onbeschermd op het hoofd wordt geslagen te gevaarlijk zijn en waarschijnlijk niet voldoen aan de Nederlandse veiligheidsnormen.

Ondanks de felle kritiek blijft Power Slap vooral online bijzonder populair. Video’s van wedstrijden behalen miljoenen views, met uitschieters tot meer dan 350 miljoen op TikTok. Dana White benadrukt dat deze cijfers aantonen dat Power Slap een blijvertje is. Volgens hem spreekt de ‘sport’ een jong, modern publiek aan dat gewend is aan kortstondige en visueel spectaculaire content. “Power Slap heeft alles in zich om next level te gaan,” zegt hij.

Thom Harinck heeft zich inmiddels als kandidaat gemeld voor de Nederlandse editie, maar met één voorwaarde: “Hij zoekt mensen? Nou, ik wil het wel doen. Maar alleen als ik tegenover Chris Woerts sta.”