Zo kon Mass Effect ook zijn

Mass Effect is een serie waar je het uren over kunt hebben. Over hoe het de Star Wars van deze generatie is, waar het allemaal fout ging en, belangrijker nog, hoe het ook had kunnen zijn.

Vooral dat laatste is een populair onderwerp, die ook nog eens te verdelen is in meerdere takken. Hoe je het graag zelf had gezien of hoe het beter had gekund door zus en zo te doen. De belangrijkste bron voor dat soort discussies zijn vaak video’s die BioWare voor de release van de eerste Mass Effect toonde. Video’s waarin we zien hoe we al in het eerste deel de interrumpeerknop tot onze beschikking hadden en Shepard eigenlijk al direct een bad ass was.

In diezelfde serie YouTube-vids zien we ook hoe de gameplay drastisch is veranderd (Mass Effect had bijna letterlijk Dragon Age in space geweest) en hoe wreed de galaxy map er initieel uitzag. Nieuw voer voor deze gesprekken zijn de onlangs vrijgegeven stukken artwork voor zowel Mass Effect als Dragon Age, waarop we zien dat de serie een andere kant op was gegaan wanneer BioWare ervoor koos om wat met die tekeningen en de ideeën erachter te doen. Mijmer met ons mee.

 Eén van de eerste, vroege ideeën was om Shepard gedowngen gebruik te laten maken van Reaper-technologie om z’n doel te behalen. Zijn lichaam werd er dan op aangepast, net als z’n mind setting. We zouden dus een compleet andere Shepard in een compleet ander verhaal hebben kunnen zien. Veel donkerder. Dat idee wordt verder verstevigd door hem later een confrontatie aan te laten gaan met de nieuwe Spectre: Ashley. Zij houdt een pistool op de labiele Shepard gericht.

Mass Effect had dus zijn narratief van een universele oorlog kunnen toespitsen op wat dat met de menselijke soldaat doet die het leger van het universum leidt naar de overwinning op de Reapers. Maar dan zagen we niet het einde zoals we dat nu gekregen hebben, waar alle afgevaardigden van alle uithoeken van het bekende heelal komen opdraven voor een geweldige lichtshow, en in plaats daarvan een menselijke worsteling met het onbekende en met te veel hooi op je vork nemen.

Nu is dat laatste natuurlijk een beetje te simpel verwoord, maar het zijn wel twee aspecten van het leven waar iedereen wel eens mee te maken krijgt. Waar je je als speler beter in kunt vinden dan het idee dat het universum kan eindigen, omdat er vijftigduizend jaar oude wezens zijn die eens in de zoveel tijd het universum schoonvegen. Dat is vet, maar abstract – en iets dat meespeelt in het tegenvallende einde van de serie. Die ooit zo veelbelovend begon en best persoonlijk was.

Wat helemaal tof zou zijn geweest, was om die verhaallijn alsnog in de serie te implementeren. Als een soort aftakking van het verhaal, waar het naartoe zou gaan wanneer je koos om de Reaper-technologie voor jezelf te gebruiken (wanneer die keuze er dan daadwerkelijk zou zijn geweest). Doe je het niet, dan red je het universum en krijg je het verhaal dat we nu voorgeschoteld hebben gekregen. Doe je het wel, dan neem je het dus uiteindelijk op tegen Ashley en schiet ze je mogelijkerwijs dood.

Hoe ze dan het verhaal over drie games hadden moeten vertellen, weet ik niet. Wat ik wel weet is dat zo’n grote aftakking voor deze generatie spelcomputers te veel zou zijn geweest. Ik houd daarom goede hoop met de nieuwe trilogie. Next-gen moet zulke plotwendingen aankunnen en ons échte gepersonaliseerde ervaringen kunnen bieden. Maar of de makers op zo’n grote schaal willen werken… Ik betwijfel het. Daarom blijft het voorlopig bij mijmeren en discussiëren.