FOK!toen: The Beatles - Magical Mystery Tour
6. De film
De film
Het idee voor de film Magical Mystery Tour kwam grotendeels van Paul McCartney die zich vanaf 1966 al bezighield met het maken van korte films. McCartney liet zich hiervoor inspireren door de roemruchte bustochten van Ken Kesey en the Merry Pranksters, die vanaf 1964 met een psychedelisch beschilderde bus genaamd Further door Amerika trokken, feesten organiseerden en LSD uitdeelden aan het aanwezige publiek. Een andere inspiratiebron waren de in 1967 razend populaire toerbustochten van Liverpool naar het lichtfestival in Blackpool. In de documentaire The Beatles Anthology zou Lennon nog een reden geven voor het maken van een tv-film. Zoals al eerder gezegd waren The Beatles sinds augustus 1966 niet meer op een podium te zien en om contact te blijven houden met de fans moest er iets voor terug komen en het meest geschikte medium daarvoor was de televisie.
In de film Magical Mystery Tour draait het om een groep mensen die samen een busreis maken. Zo is er Richard Starkey (Ringo Starr), die de reis maakt met zijn zwaarlijvige tante Jessie (Jessie Robbins), die niet lang daarvoor weduwe was geworden. Andere mensen in de bus zijn onder meer de reisleider Jolly Jimmy Johnson (Derek Royle), gastvrouw Wendy Winters (Miranda Forbes), conducteur Buster Bloodvessel (Ivor Cutler) en niet te vergeten de andere Beatles (John Lennon, Paul McCartney en George Harrison). Gedurende de busreis zijn er steeds meer raadselachtige gebeurtenissen. Zo duiken er opeens een vijftal magiërs op en begint de tocht met de bus steeds meer op een surrealistische psychedelische LSD-trip te lijken.
De opnames van Magical Mystery Tour
11 september
De opnames voor de film Magical Mystery Tour begonnen op maandag 11 september. Omdat de bus nog in zijn kenmerkende kleuren moest worden geschilderd moesten de cast en crew van Magical Mystery Tour zo'n twee uren wachten in Londen. McCartney ging ondertussen samen met Mal Evans naar Soho om daar geschikte uniforms te kopen voor de chauffeur en zijn collega. Op het moment dat de bus Londen verliet kregen de 43 passagiers elk een biljet van 5 Britse ponden van Neil Aspinall om daar in de eerste week hun maaltijden van te kunnen betalen.
Nadat Lennon, Harrison en Starr in Surrey op de bus waren gestapt konden de opnames van de film beginnen. Zo werden er een paar scenes gefilmd op de bus en tijden een lunch break in het Pied Piper restaurant in Basingstoke, Hampshire. Later die avond kwam het gezelschap aan bij het Royal Hotel at The Den in Teignmouth, Devon, om aldaar de nacht door te brengen. Om toch enigszins incognito te blijven waren The Beatles met een auto naar Teignmouth gereden. Bij aankomst bleken er zo'n 400 lokale tieners in de regen te staan om een glimp op te vangen van hun idolen uit Liverpool.
McCartney en Cutler wachtende op de bus (11 september 1967)
12 september
Op de eerste volledige filmdag hadden The Beatles besloten om opnames te maken op de kermis van het plaatsje Widecombe. Het leek chauffeur Alf Manders wel een goed idee om de verkeersdrukte te mijden door middel van een kortere route over de kleine landweggetjes maar de bus kon bij een nauwe oude brug niet verder en moest meer dan een kilometer achteruitrijden om er weer weg te kunnen komen. Tijdens de rit ontstonden er de nodige discussies in de bus die ook werden opgenomen maar uiteindelijk niet zouden worden gebruikt voor de film.
Dezelfde dag werden John Lennon en Paul McCartney geinterviewd door Hugh Scully van de BBC. Het interview was een dag later te zien in het lokale nieuwsprogramma Spotlight South West. De mannen hadden inmiddels besloten om de kermis van Widecombe maar aan zich voorbij te laten gaan en gingen met de bus in de richting van Liskeard en Bodmin. In de laatstgenoemde plaats werd de scene gefilmd waarbij het personage Jolly Jimmy Johnson (Derek Royle) de gasten verwelkomt aan het begin van de film. De dag eindigde bij het Atlantic Hotel in Newquay waar The Beatles uiteindelijk een drietal nachten zouden verblijven.
Uit het Vrije Volk van 13 september 1967
13 september
De derde filmdag begon bij de Watergate Bay in Newquay, in het zuidwesten van Engeland. Voor de opnames gingen The Beatles en een aantal ingehuurde acteurs naar de baai om daar opnames te maken. Zo werd er gefilmd terwijl The Beatles met een telescoop over de zee keken. Helaas sneuvelde deze opname op de montagetafel. Er werden ook opnames gemaakt van Ringo's tante Jessie (Jessie Robbins) met Buster Bloodvessel (Ivor Cutler) op het strand, maar deze werden door de BBC niet geschikt geacht voor uitzending.
Op de middag van 13 september gingen McCartney en Starr en de inzittenden van de bus naar Porth. Onderweg werd een geimproviseerd gesprek tussen Starr en zijn tante Jessie opgenomen. Ook werden er opnames gemaakt van McCartney die samen met Little George the Photographer (George Claydon) op een tandem te zien was. Bij het hotel in Newquay regisseerde Lennon ondertussen een opname van Happy Nat the Rubber Man (Nat Jackley) die bij het zwembad achter schaars geklede vrouwen aanzat. Ook werden er voor deze scene opnames gemaakt bij de kliffen van Holywell.
George Harrison en Miranda Ward
De enige Beatle die deze woensdag niet beschikbaar was voor filmopnames was George Harrison. Harrison had een interview met Miranda Ward van de BBC. Dit interview was in twee delen terug te horen in het BBC1 radioprogramma Scene And Heard van 30 september en de daaropvolgende week.
14 september
Op deze dag gingen The Beatles en hun gevolg op zoek naar een afgelegen stuk land in de omgeving van Newquay om daar opnames te maken. De filmcrew had nog maar net hun lichten en camera's klaargezet toen de politie even kwam kijken. Omstanders hadden hun gebeld in verband met een zogenaamde verkeersopstopping. Uiteindelijk zouden er een tweetal fragmenten worden opgenomen. Zo werd gefilmd hoe een groep mensen een tent in gaat en werd er een opname gemaakt van een mediterende George Harrison in het grasveld.
De groep ging daarna terug naar het hotel in Newquay om te lunchen onder begeleiding van een optreden van een lokale band. Van deze lunch werden opnames gemaakt maar ook deze zouden de film niet halen. Die avond gingen Paul McCartney, Ringo Starr, Neil Aspinall en Miranda Ward gezamelijk naar een kroeg in Perranporth, waar ze de vakantievierende muzikant Spencer davis ook nog eens tegen het lijf liepen. De avond zou in de vroege uurtjes eindigen met McCartney achter een oude kroegpiano. Volgens Ward speelde de Beatle het liedje Yellow Submarine en zong bijna iedereen in de kroeg mee.
15 september
Op de laatste dag van de eerste filmweek werden er vooral beelden geschoten tijdens de reis van Newquay naar Londen. Onderweg werden er meerdere keren gestopt om opnames te maken. De eerste stop was bij snackbar Smedley's in Taunton, Somerset, waar van achter de balie werd gefilmd hoe The Beatles iets te eten bestelden en daarna achterin de zaak hun lunch zouden gaan genieten. Deze beelden zouden eveneens niet in de film worden gebruikt.
Later op de dag zouden er ook filmopnames gemaakt worden in een plattelandskroeg, een dorpshal, een jongerenhotel en in de bus. Accordeoniste Shirley Evans liet zich van haar beste kant horen en speelde een medley van meezingers als 'Toot Toot Tootsie', 'When Irish Eyes Are Smiling', 'When The Red', 'Red Robin Comes Bob, Bob, Bobbin' Along' en 'Can Can'. Lennon, Harrison en Starr stapten in Surrey uit de bus. McCartney bleef in de bus tot ze in Londen aan zouden komen.
The Beatles bij Smedley's (15 september 1967)
18 september
De tweede filmweek begon met het maken van opnames in de Raymond Revuebar strip club in de Londense wijk Soho. Stripper Jan Carson trad topless op terwijl de band Bonzo Dog Doo-Dah Band het nummer 'Death Cab For Cutie' speelde. In de uiteindelijke montage zouden de beelden uit de stripclub zorgvuldig worden gecensureerd omdat het tonen van blote borsten op de BBC geen optie was.
19 september
Op dinsdag 19 september vertrokken The Beatles en hun aanhang naar het voormalige RAF vliegveld in Maidstone in de graafschap Kent. Omdat de grote filmstudios zoals Shepperton en Twickenham allemaal al bezet waren huurden The Beatles het vliegveld voor een week om daar een groot deel van hun film op te nemen. Op deze dag werd er ook een opname gemaakt van de band Traffic die het nummer 'Here We Go Round The Mulberry Bush' vertolkten. Helaas zou deze opname niet voor de film gebruikt worden.
De magiers
20 september
Ook op deze dag werd er voornamelijk gewerkt op het voormalige RAF vliegveld in Maidstone. In een verlaten vliegtuighangaar werden opnames gemaakt van de magiërs in hun laboratorium en de woeste wilde droom van tante Jessie.
Het hoogtepunt van de dag was toch wel de scène met George Harrison en zijn vertolking van het mystieke en uitermate spacende 'Blue Jay Way'. Voor dit fragment werkten The Beatles met Dennis O'Dell, die eerder al de nodige ervaring had opgedaan met regisseur Stanley Kubrick bij de film Dr. Strangelove. Zo kon er ook gebruik gemaakt worden van ongebruikte luchtbeelden van Kubrick, die ingekleurd werden voor de scène met Harrison.
Majoor McCartney
21 september
Het filmen op een voormalige legerbasis was eveneens van invloed op de film van The Beatles. Magical Mystery Tour was een film die werd gemaakt zonder een vastliggend scenario, maar was gebaseerd op een aantal handgeschreven sketches van McCartney en bestond voor het leeuwendeel uit improvisaties van de medewerkers. Zo werd er op donderdag 21 september een scène opgenomen met McCartney in het uniform van een majoor en zien we Victor Spinetti opduiken als een drilsergeant die de passagiers van de bus allerlei instructies liep toe te brullen.
22 september
Vrijdag 22 september was een rustig dagje voor The Beatles. De enige opname die deze dag zouden worden gemaakt was de openingsscène waarin we Starr de kaartjes zien kopen bij Lennon voor de busreis. De beelden zouden worden geschoten in de High Street in West Malling, Kent. George Harrison was wederom als enige Beatle afwezig. Harrison lag die dag namelijk in bed vanwege een stevige griep.
23 september
De daaropvolgende dag was weer een behoorlijke productieve dag. Zo werden er deze zaterdag opnames gemaakt van de marathonlopers op een startbaan van het voormalige vliegveld, werd een grote groep mensen op de foto gezet door Little George the Photographer en was er nog een spannende touwtrekwedstrijd.
Het hoogtepunt van de dag was toch wel de opname van de scène waar we The Beatles met dierenmaskers het indrukwekkende 'I Am The Walrus' konden zien en horen vertolken. De beelden zouden worden gemaakt op een tweetal locaties op de voormalige vliegbasis en zou één van de hoogtepunten vormen in de film Magical Mystery Tour.
24 september
Zondag 24 september was de laatste filmdag voor de film Magical Mystery Tour. In de enorme hangaar werd die dag een ballroomzaal nagebouwd, waarin we The Beatles, gekleed in witte pakken met anjers, samen met zo'n 160 leden van Peggy Spencer's dansgroep het liedje 'Your Mother Should Know' zagen uitvoeren. Ook de rest van de cast en 24 kadetten van de West Malling Women's Royal Air Force waren in deze scène te zien.
Ook werden er deze dag nog een aantal opnames gemaakt van de zwaaiende en brullende passagiers in de bus. Bij deze opname waren The Beatles overigens afwezig. Ook was te zien hoe de volledige cast langs de camera liep en werd er een ongebruikte scène opgenomen met een zingende Buster Bloodvessel achter een hagelwit orgel die het liedje 'I'm Going in a Field' vertolkte.
29 oktober
Nadat het leeuwendeel van de film al was afgemonteerd bleken er toch nog wat opnames nodig te zijn. Zo werd er op zondag 29 oktober 1967 een scène opgenomen met Ringo Starr en Jessie Robbins die al pratende bij de bus aankomen en worden begroet door de begeleiders van de busreis. Deze opnames zouden worden gemaakt in de wijk Battersea in het zuiden van Londen.
30 oktober
Alhoewel het liedje 'Fool On The Hill' al was opgenomen bleken er in de film geen geschikte beelden te zijn voor bij het nummer. McCartney, Mal Evans en cameraman Aubrey Dewar stapten daarom op het eerste het beste vliegtuig richting Frankrijk om daar opnames te kunnen maken in de omgeving van Nice. Bij aankomst in Frankrijk ontdekte McCartney dat hij was vergeten om zijn paspoort en geld mee te nemen. Gelukkig wist de Beatle zich door de douane heen te praten. De volgende ochtend werd bij zonsopkomst het onderstaande filmpje gemaakt.
De montage van de Magical Mystery Tour
Vanaf maandag 25 september gingen The Beatles al aan de slag met de montage van de film. In de afgelopen weken was er in totaal zo'n 10 uren aan materiaal geschoten en men dacht dit in een week om te kunnen vormen tot een toonbare rolprent. Het zou uiteindelijk nog 11 weken duren voordat de opnames waren teruggebracht tot een film van 52 minuten.
