Proteus
God schiep de dag, en wij sleepten ons erdoorheen. – Dimitri Verhulst, De Helaasheid der Dingen
In Proteus gaat het niet om wat je doet. Er is een doel, maar dat doel kan alleen bereikt worden door te spelen zonder het doel in gedachten. Proteus laat je nadenken over waarom je doet wat je doet. Het is niet zozeer een game -als je het al een game kunt noemen-, het is vooral een metafoor. Maar wat de betekenis ervan is, kies je volledig zelf.
Aangezien de interpretatie van Proteus de gehele ervaring bepaalt, zal deze review persoonlijker zijn dan de beoordeling van een meer genregebonden spel. Maar daarin ligt ook meteen de grootste kracht van dit spel: stel je je ervoor open, dan is de game één van de meest unieke game-ervaringen die je dit jaar – of zelfs in je hele leven - zult meemaken.
Voor mij gaat Proteus over de vergankelijkheid van het leven. Wanneer je begint aan de game, word je zonder verdere hulp aan de rand van een eiland geplaatst. Logischerwijze begin je te verkennen en probeer je te ontdekken wat je op deze plek doet. Maar Proteus houdt zijn geheimen voor zichzelf. Nooit zal er tekst op je scherm verschijnen, nooit word je bij het handje gehouden. Je staat er helemaal alleen voor.
De wereld van Proteus is mysterieus, maar ook ontzettend sfeervol. Het lijkt alsof je een nieuwe game in een oud jasje speelt. Net zoals Far Cry bevind je je in een natuuromgeving, maar in tegenstelling tot eerstgenoemde, bestaat een dier, een boom of de lucht in Proteus uit slechts enkele pixels. Een enorm sterke prestatie dus dat de game zoveel vertelt met zo weinig beelden.
Maar zoals ik al zei, heeft Proteus voor mij een unieke betekenis. Heel de game lang onderzoek je een eiland en ontdek je nieuwe plaatsen, wezens of muziek. Deze muziek speelt overigens een grote rol in de sfeerschepping. Elke plek heeft een eigen geluid en door rond te dwalen componeer je als het ware je eigen muziek. Je weet dat er geen precies doel is, en hoewel je je hiervan bewust bent, blijf je toch op zoek naar iets waarvan je weet dat het niet bestaat. Je weet zelf dat je op de dool bent, maar toch ga je door.
Na een tijdje merk je dat de wereld verandert. De vallende bladeren en duistere lucht zijn het eerste voorteken: de seizoenen veranderen, de wereld verandert. Alles gaat zijn gewone gang, maar zelf ben je nog steeds niet dichter bij je doel. Als dat doel al bestaat. Alles lijkt te evolueren, maar zelf blijf je stilstaan. Onmacht is de beste beschrijving. Je hebt geen inbreng in wat je doet en volgt slechts een onbestaand stramien zonder betekenis.
Uiteindelijk ontdek je dat je wel degelijk je avontuur kan laten eindigen. Als je je best doet, gebeurt dit zelfs binnen het uur. Maar het einde van Proteus brengt geen antwoorden, het zadelt je alleen op met nog meer vragen. Nooit zal je weten of het nut heeft gehad dat je aan deze onderneming begon. Maar je zult blij zijn dat je de ervaring hebt meegemaakt. Je zult je de ervaring blijven herinneren alsof het gisteren was. Het mooie aan Proteus ligt dan ook in zijn simplistische opzet: Ik zal mijn ervaring ook blijven herinneren, maar als iemand anders zijn belevingen zou vertellen, zou ik geen idee hebben waarover hij het had.
