Aardappel- en uienhandel vatbaar voor witwaspraktijken

De export van aardappelen en uien blijkt vatbaar voor grootschalige witwaspraktijken vanwege contante geldstromen. Ondergrondse bankiers en geldkoeriers leveren tientallen miljoenen euro’s af bij Nederlandse agri-handelaren, die boodschappentassen vol contant geld aannemen. Daarmee werken zij vermoedelijk mee aan het witwassen van crimineel geld.

Het combiteam van FIOD en Dienst Landelijke Recherche heeft deze en vorige week doorzoekingen gedaan bij agri-handelaren in Zeeland en Noord-Holland om misstanden aan het licht te brengen. Het onderzoek staat onder leiding van het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie (OM).

Uit het strafrechtelijk onderzoek is een beeld naar voren gekomen van export van aardappelen en uien naar West-Afrika, die niet via de bank maar met contant geld wordt afgerekend. Het geld wordt vermoedelijk afgeleverd door tussenkomst van ondergrondse bankiers. In de periode 2014 tot begin 2019 is bijna 150 miljoen euro contant door Nederlandse aardappel- en uienhandelaren aangenomen.

Mauritanië
Volgens de onderzochte handelaren accepteren zij contante geldbedragen, omdat er geen goedwerkend bancair systeem zou zijn met bijvoorbeeld Mauritanië. De handelaren overtreden vermoedelijk de anti-witwaswet Wwft, waarin een meldplicht is opgenomen voor contante betalingen vanaf 10.000 euro. Ook bij de accountants van de agri-bedrijven heeft het rechercheteam informatie opgevraagd. Een aantal banken en accountants heeft verdachte transacties gemeld bij het centrale meldpunt Financial Intelligence Unit-Nederland (FIU-Nederland).

Bij de onderzochte bedrijven is beslag gelegd op (digitale) administratie. De komende tijd zal het rechercheteam de administraties verder onderzoeken. Vervolgens zullen de directies van de bedrijven in verhoren worden geconfronteerd met de resultaten van het onderzoek.

Misdaadgelden
Het onderzoek gaf zicht op geldlopers en ondergrondse bankiers die vermoedelijk criminele gelden naar de Nederlandse aardappel- en uiensector laten stromen. De bedrijven lenen zich met deze constructies voor het witwassen van misdaadgelden. Zo levert een klant in bijvoorbeeld Mauritanië geld in bij een Afrikaanse makelaar, die contact opneemt met een collega ‘broker’ in België of Nederland. Deze brengt contant geld dat vermoedelijk uit misdaad afkomstig is bij de Nederlandse agri-bedrijven. In beginsel accepteren banken de cash stortingen uit de agri-sector, omdat er een verklaring voor is, namelijk de daadwerkelijk geleverde aardappelen of uien.

Nederland kent nog geen beperkingen in betalingen met contant geld. Een aantal EU-landen (België, Frankrijk en Spanje) heeft de hoogte van bedragen cashgeld die geaccepteerd mogen worden aanzienlijk naar beneden gebracht. Daarmee is het in die landen lastig voor criminelen om grote sommen cash uit te geven. Doordat de regels voor contante betalingen in Nederland soepeler zijn, is het voor criminelen aantrekkelijk om hier contant geld wit te wassen.