Italië geeft EU middelvinger met 'onmogelijke begroting'

De 'begroting van het volk' die de Italiaanse regering van de populistische partijen Lega en Vijfsterren maandag naar Brussel stuurden overschrijdt de budgetregels met 37 miljard euro, schrijft de Volkskrant. Onder meer door een verlaging van de pensioenleeftijd en de belastingen stijgt het begrotingstekort naar 2,4 procent van het binnenlands product. Maar de Italiaanse economie is tienmaal zo groot als de Griekse, en als het misgaat schiet het Europese noodfonds tekort.

EU-ambtenaren spreken  van economische zelfmoord. Italië moet immers lenen om aan al dat geld te komen, en de markten verhogen uit voorzorg de rentes waardoor dat steeds duurder wordt. "Rome steekt een dikke vinger in het oog van de EU", zegt een diplomaat tegen de krant.

Ook het Italiaanse CPB heeft geen goed woord over voor de plannen van vicepremiers Matteo Salvini en Luigi Di Maio. Die zouden veel te rooskleurig zijn. De Nederlandse minister van Financiën Wopke Hoekstra zegt steeds somberder te zijn over Italië.

In 2015 stookte Griekenland op vergelijkbare wijze de rentes op de financiële markten op door de begrotingsregels opzij te zetten. Dat zou in een halfjaar tijd een schadepost van 150 miljard euro hebben opgeleverd. Het probleem met Italië is echter dat het simpelweg te groot is voor een reddingsboei van de EU. In het ergste geval zou het de euro moeten verlaten, waarmee het weliswaar weer het devaluatie-instrument in handen zou krijgen, maar de stevige geldontwaarding van de lira-munt uit het verleden roept de vraag op of dat nou wel zo'n goed idee is.

'Vijand van het volk'
De Italiaanse regering zet de Europese Unie ondertussen neer als de vijand van het volk. "Die houdt zich schuil in de bunkers van Brussel", aldus vicepremier Salvini van Lega. Zo kreeg de EU deze zomer de schuld van het instorten van de brug in Genua waarbij 43 doden vielen. Italië zou niet genoeg geld hebben gehad voor het onderhoud. Ook zou de EU bewust paniek zaaien op de financiële markten om Italië te dwarsbomen.

Over twee weken maakt de Europese Commissie waarschijnlijk gehakt van de begroting. Die zal dan moeten worden bijgesteld, maar daar piekeren Salvini en Di Maio niet over. In dat geval zal Italië onder curatele worden gesteld en volgen mogelijk boetes, hoewel die nog nooit zijn uitgedeeld wegens begrotingsoverschrijding.

De Europese Centrale Bank mag ondertussen niet te hulp schieten, juist omdat de begrotingsregels zijn overschreden. De vrees bestaat dat er vervolgens een kettingreactie optreedt waarbij Rome met omhoogschietende rentes te maken krijgt, de bankkoersen dalen en spaarders hun geld bij de banken weghalen. "Er is geen tijd te verliezen", aldus minister Hoekstra, maar wat er precies kan en gaat gebeuren is vooralsnog onduidelijk.