Mogelijk nieuwe mensensoort gevonden, de Homo Naledi

In Zuid-Afrika is een mogelijk nieuwe voorloper van de moderne mens gevonden. De Homo Naledi, met hersenen ter grootte van een sinaasappel, is waarschijnlijk de meest primitieve soort ooit gevonden.

In een grot werden bij een eerste voorlopig onderzoek 1400 botten en 140 tanden van minstens 15 skeletten gevonden. Een behoorlijk rijke vondst want meestal moeten paleoantropologen hun informatie halen uit kleine fragmenten zoals een gedeelte van een jukbeen of een kaakbeen. Wat het nog meer bijzonder maakt is dat de hoeveelheid en locatie erop wijzen dat de Homo Naledi zijn doden opzettelijk daar achterliet, iets wat niet eerder is gezien bij zulke primitieve mensensoorten. Dit feit kan volgens de wetenschappers grote gevolgen hebben voor het begrijpen van de oorsprong van het moderne, menselijke gedrag.

In oktober 2013 adverteerde Lee Berger van de University of the Witwatersrand in Johannesburg met de vraag of mensen met goede archeologische vaardigheden en zonder claustrofobie zich wilden melden. Een paar weken later ging een team aan de slag in de benauwde grotkamer Dinaledi, gelegen in het Rizing Star grotsysteem, dat enkele tientallen kilometers verwijderd is van Johannesburg. Om de diepgelegen grotkamer te bereiken moesten de archeologen zich een weg banen door een nauwe, 12 meter lange, verticale schaft. Volgens Berger zijn er mogelijk nog duizenden overblijfselen te vinden in de grot. "Toen we ons het volle potentieel van de vondst realiseerden besloten we dat we beter de vindplaats konden afsluiten en mensen uit het gebied moesten vragen wat de vervolgstappen zouden moeten worden" zegt Berger.

Met wat gevonden is kan een aardig beeld van de Homo Naledi worden geschetst. De mensensoort had een unieke mix van kenmerken. Het bekken en de schouders doen denken aan de aapachtige Australopithecus, een soort die 4 miljoen jaar geleden leefde en waarvan wordt aangenomen dat het een voorouder is van het geslacht Homo. Maar de voeten lijken meer op onze soort, Homo Sapiens, die nog maar 200.000 jaar bestaat. De schedel laat zien dat de hersenen maar half zo groot waren als die van ons. De grijze massa had vermoedelijk meer weg van die van sommige hominiden die ongeveer 2 miljoen jaar geleden leefden.

Aan de hand van de kenmerken denken Berger en zijn collega's te kunnen concluderen dat de Homo Naledi tot onze genus behoort. "Het is misschien niet erg dicht verwant aan onze soort, maar het zou kunnen dat bepaalde essentiële cognitieve vaardigheden gelijk waren aan de onze" zegt Berger.