Lang leve Brenno de Winter
In de rubriek Plat Haags nemen TheGrandWazoo, Driek Oplopers, Luc van Lier en harry64 het Nederlandse politieke landschap onder de loep. Vandaag over de consequenties van het in een ambtelijke Bermudadriehoek verdwijnen van een inspectierapport.
Het was een leerzame week. Wat vooraf ging: de Inspectie Leefomgeving en Transport had een behoorlijk kritisch rapport geschreven over de aanbestedingsmethodiek van ProRail, spoorwegaannemers luidden de alarmklok over de veiligheidsgevolgen, de staatssecretaris schreef aan de Kamer dat er geen reden tot bezorgdheid was en Volkskrant-journalist Sander Heijne deed met succes een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur. Dat alles kwam deze week prachtig samen. Eerst dinsdag een vernietigend verhaal in de Volkskrant, daarna donderdag een ontluisterend Kamerdebat.
Ik trek twee conclusies.
Een conclusie over het functioneren van ambtenaren op het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.
Het Kamerdebat kreeg een onverwachte wending toen staatssecretaris Wilma Mansveld het woord nam om een verklaring af te leggen. Het klopte dat er een rapport van de Inspectie was. De destijds verantwoordelijke minister had al in de nazomer van 2012 aan haar ambtenaren de opdracht gegeven, dit rapport naar de Kamer te sturen. Dat hebben haar ambtenaren vervolgens niet gedaan. Duizendmaal excuus. Maar hoe zat dat nou met die ambtenaren? Die zijn met z’n allen gaan vergaderen over de vraag of het wel of niet wenselijk was, deze expliciete opdracht van de minister uit te voeren. Hoe dan ook: het rapport werd niet naar de Kamer gestuurd én de minister werd daar niet over ingelicht. Dat houdt het midden tussen werkweigering, obstructie en plichtsverzuim. Dit gedrag is feitelijk gewoon een gevaar voor de democratische rechtsorde. Na het aantreden van de kersverse staatssecretaris werd ook zij niet geïnformeerd. Het gevolg was, dat zij, ingefluisterd door haar beleidsambtenaren, een geruststellende brief aan de Kamer schreef, terwijl ze niet op de hoogte was van het zeer kritische rapport over de veiligheidsaspecten die ondersneeuwen in de aanbestedingsmethodiek van ProRail. Er zit maar één ding op: een stevig ontslagrondje onder de ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor deze onelegante mix van werkweigering, obstructie en plichtsverzuim. En niet van dat pietepeuterige alstublieft: ruim uitsnijden.
Een conclusie over de Wet Openbaarheid Bestuur.
Journalist en WOB-deskundige Brenno de Winter toonde met de Wet Openbaarheid Bestuur al menigmaal ernstig overheidsfalen aan. De anti-democraat Donner, echter, gedroeg zich tijdens zijn ministerschap als een verklaard tegenstander van de Wet Openbaarheid Bestuur. Die wet was maar een lastig ding. Betekende handenvol werk voor ambtenaren, was zonde van het geld en bovendien diende de burger ons lands-, provincie- en gemeentebestuur gewoon te vertrouwen. Een ernstige misvatting. Ons landsbestuur en zijn ambtenaren zijn niet te vertrouwen. Kijk maar naar het bovenstaande verhaal over het wegmoffelen van lastige informatie. En wat nog erger is: onze volksvertegenwoordiging, die als belangrijkste taak heeft de regering te controleren, was bijna het werken onmogelijk gemaakt. Immers, zeer relevante documenten waren aan de volksvertegenwoordigers niet toegestuurd. Er was een WOB-procedure nodig om die waarheid boven tafel te krijgen. Dus niet het parlement, maar een journalist controleert de regering. Het moet dus afgelopen zijn met de plannen om de Wet Openbaarheid Bestuur in te perken. Deze week is pijnlijk aangetoond dat burgers de regering dienen te controleren. Journalisten, belangenorganisaties en betrokken burgers dienen ruimschoots toegang te hebben tot alle overheidsdocumenten waarvan zij vinden dat die nodig zijn voor de uitoefening van hun taak. Ons landsbestuur heeft, met hartelijke dank aan de ambtenaren van Infrastructuur en Milieu, deze week opnieuw glashelder gemaakt dat ons land zonder die Wet Openbaarheid Bestuur niet behoorlijk kan functioneren.
De conclusie is duidelijk: Melanie is genaaid. Wilma is genaaid. De Kamer is genaaid. De treinpassagier is genaaid. Dat moet dus afgelopen zijn. Laten wij als burger er vrolijk op los WOB-ben. Voor het goede doel!
