Saoedi-Arabië: Amerikaanse onderhandelingen met Kiev en Moskou van start
In Saoedi-Arabië onderhandelen Amerikaanse bemiddelaars opnieuw over een mogelijk einde van de oorlog in Oekraïne. Deze keer ontmoeten de Amerikanen niet alleen een Oekraïense, maar ook een Russische delegatie. Wat kunnen we van de gesprekken verwachten?
Hoe verlopen de onderhandelingen?
Onderhandelaars uit de VS en Rusland kwamen in Riyad bijeen om te praten over een mogelijk staakt-het-vuren in Oekraïne. De delegaties uit Washington en Kiev onderhandelden gisteren al. De Oekraïense minister van Defensie Oemerov sprak vervolgens over constructieve en informatieve gesprekken.
Kellogg, de speciale gezant die door de Amerikaanse president Trump is aangesteld voor Oekraïne, zei vóór de bijeenkomst van vandaag dat er drie teams uit de VS ter plaatse waren: naast hem en zijn adviseurs was er een team van de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Waltz en een team van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. De Amerikaanse afgevaardigden wilden in de ene kamer met afgevaardigden uit Moskou spreken en in een andere kamer met onderhandelaars uit Kiev, afhankelijk van de voortgang van de onderhandelingen. Volgens officiële informatie zijn er geen directe onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland gepland.
De Oekraïense president Zelensky heeft de chef van zijn presidentiële kantoor, Yermak, benoemd tot hoofdonderhandelaar. Defensieminister Oemyerov neemt ook deel aan de gesprekken in Riyad. Deze keer sturen noch Oekraïners noch Russen vertegenwoordigers van hun ministeries van Buitenlandse Zaken.
Volgens het Kremlin zal Rusland vertegenwoordigd worden door de voorzitter van de Commissie Buitenlandse Zaken in de Federatieraad, Karasin, en de voormalige hoge ambtenaar van de binnenlandse inlichtingendienst FSB, Beseda. De 70-jarige Besseda was verantwoordelijk voor de voorbereiding van de inlichtingendienst voor de Russische inval in Oekraïne, raakte een tijdje in ongenade, maar keerde daarna terug naar zijn officiële functies.
Welke (tegenstrijdige) eisen brengen de delegaties naar de besprekingen?
Een kortetermijndoel van de VS is een staakt-het-vuren in de Zwarte Zee. In principe is het doel van Washington om de Russische president Poetin ervan te overtuigen de agressieoorlog zo snel mogelijk te beëindigen. Trump beloofde tijdens de verkiezingscampagne snel vrede, maar boekt nog weinig vooruitgang.
Voor Oekraïne gaan de gesprekken over haar eigen overleving. Militair gezien staat het land onder grote druk. Als het land de steun van de VS en daarmee ook de militaire hulp verliest, zal het de Russische aanval waarschijnlijk niet meer kunnen weerstaan. De leiders in Kiev bevestigden bereid te zijn in te stemmen met een staakt-het-vuren van 30 dagen.
Een eerste stap zou daarom een staakt-het-vuren kunnen zijn dat beperkt blijft tot energievoorzieningen, waarbij president Zelenskyy erop zou kunnen aandringen dat ook de civiele infrastructuur hierbij betrokken wordt. Het is belangrijk dat Oekraïne veiligheidsgaranties krijgt in ruil voor zijn eigen concessies. Nadat een paar dagen geleden aanvankelijk een beperkt staakt-het-vuren op het gebied van energie-infrastructuur was afgesproken, beschuldigden beide partijen elkaar ervan dit staakt-het-vuren te schenden.
Volgens waarnemers probeert Rusland tijd te rekken vanwege een aantal recente successen die het aan het front heeft geboekt bij de verovering van gebieden. Het land wil nu de druk op Oekraïne opvoeren om verdere concessies af te dwingen. Poetin heeft herhaaldelijk verklaard dat er geen einde kan komen aan de gevechten zonder een einde aan de westerse wapenleveranties aan Oekraïne en zonder een stop op de mobilisatie in het buurland. Hij blijft erop aandringen dat Oekraïne afstand doet van het NAVO-lidmaatschap en ten minste van de door Rusland gecontroleerde gebieden, die ongeveer een vijfde van het land beslaan.
Wat zijn de kans op succes?
Een snelle oplossing voor dit complexe conflict is niet in zicht. Rusland heeft tot nu toe geweigerd het door de Verenigde Staten voorgestelde en door Oekraïne gesteunde staakt-het-vuren van 30 dagen te accepteren. Volgens waarnemers zal Poetin Trump waarschijnlijk blijven tegenhouden met kleine concessies. De Russische politicoloog Tatjana Stanovaja stelde dat een volledig staakt-het-vuren zeer onwaarschijnlijk was zolang Europa zijn militaire steun aan Oekraïne voortzette.
Groot-Brittannië en Frankrijk willen een soort 'afschrikkingsmacht', bestaande uit buitenlandse soldaten, schepen en vliegtuigen, in en rond Oekraïne stationeren nadat er een eventuele vredesovereenkomst is gesloten. Details en mogelijke bijdragen van individuele staten zijn nog onduidelijk. Rusland wijst daarentegen de stationering van buitenlandse troepen in Oekraïne categorisch af.
Vredesplannen voor Oekraine? ( @ Pixabay)
