VS: anarchie?

Er is een nieuwe hype in de Verenigde Staten: de occupy Wall Street beweging. Hoewel ik een duidelijke boodschap van de beweging nog niet heb kunnen ontwaren, kan ik niet anders dan sympathiseren met de mensen die deelnemen. Zij geven uiting aan een onvrede die zeer invoelbaar is en togen naar de plek waar volgens hen de oorzaak te vinden moet zijn. Daar heeft de één het over een gebrek aan democratie (republikeinen, democraten - een pot nat), de ander over het grote graaien, weer een ander over het naderend failliet van de staat en een derde over de gedwongen verkoop van zijn huis.

Tot nu toe verloopt de boel vreedzaam. Er wordt zingend en speechend gestalte gegeven aan de demonstratie die het is. Toch zijn de autoriteiten benauwd en wordt er, zo blijkt uit de vele fimpjes die opduiken, fors opgetreden. Agressief zelfs, en bij tijd en wijle zo buiten proportie dat een vergelijking met Syrië voor de hand ligt.

In Syrië hebben de mensen zich laten inspireren door de succesverhalen van Tunesië en Egypte waar massale protesten plots in staat bleken een dictatuur omver te werpen. Bashar al-Assad heeft hierop bedacht dat als hij ieder ontkiemend protest met harde hand neer slaat, de kans op escalatie van die protesten gering is. Tot nu toe blijkt dat een aardig succesvolle strategie: hij trekt nog aan de touwtjes terwijl in de landen waar de protesten min of meer de vrije hand werd gelaten, de regimes zijn gevallen.

De Verenigde Staten lijken het voorbeeld van al-Assad te volgen. Anarchie is wel het laatste wat men nu kan gebruiken; dit is per slot van rekening de tijd om je op te maken voor een tweede ronde too big to fail. De belastingbetaler moet niet denken dat hij hier wat over te zeggen heeft en dus wordt er pepperspray ingezet en worden mensen zonder aanwijsbare reden gearresteerd.

Tot zover de gelijkenissen. Gelukkig zijn er ook verschillen.

De fimpjes waarin te zien is hoe de politie zich misdraagt vinden snel hun weg naar youtube, blogs en media. Vervolgens wordt hier niet alleen schande over gesproken maar wordt er ook alom de draak mee gestoken. De identiteit van de agent die een paar vrouwen zonder legitieme reden en heel lafjes zo onopvallend mogelijk de volle laag pepperspray gaf, is inmiddels achterhaald. Hij is het mikpunt van spot geworden. Beelden worden in slowmotion herhaald terwijl hij met naam en toenaam aan de schandpaal wordt genageld. Terecht natuurlijk. Dit maakt dat een land waar het regime zich te machtig waant alsnog tot de orde wordt geroepen. In dat opzicht blijft Amerika een superieure rol spelen; niet door hun binnen- of buitenlandse politiek, niet door de beleidsmakers, niet door de individualisten die in het kader van the american dream slechts hun eigen zakken vullen, maar juist door het enorme zelfreinigend vermogen dat de bewoners aan de dag kunnen leggen.

De Verenigde Staten zijn verre van perfect. Gelukkig huisvesten zij nog wel mensen die opkomen voor hun idealen, hoe ongedefinieerd ook. Nog gelukkiger zijn er ook genoeg mensen die, terwijl de wereld toekijkt, bereid zijn hun eigen leiders ter verantwoording te roepen op alle mogelijke (multimediale) manieren.

Ik wacht op het moment dat wij (onder wie ikzelf dus) zónder eigenbelang, misschien zónder concrete doelen maar hoe dan ook mét de juiste intentie - om de wereld beter en eerlijker in te richten - het lef tonen om diep gewortelde misstanden aan de kaak te stellen.

Volgende column: de bankiers..