De mens achter 'The Thriller'

Morgen (dinsdag) wordt Michael Jackson begraven en herdacht. Daarom nog één keer uitgebreid aandacht voor de mens achter 'The Thriller'.

Column door JX



The King of Pop is dead. Donderdag 25 juni 2009 verloor de muziekwereld een van de meest excentrieke artiesten ooit en de wereld schudde op zijn grondvesten. Mensen van alle rassen, leeftijden en werelddelen stonden verbaasd. Michael Jackson overleden? Dat kan toch niet?

Natuurlijk kan dat wel. Michael Jackson was immers ook maar een mens, en alle mensen hebben nu eenmaal een houdbaarheidsdatum. Voor hem ging op 50-jarige leeftijd het licht al uit, veel te jong natuurlijk. De meesten onder ons hopen toch minstens de 80 te halen, Michael dacht er vast net zo over.

Of niet? Wat veel mensen niet weten, is dat Jackson al jaren kampte met een slechte gezondheid. Iets wat hij angstvallig geheim hield, gehecht als hij was aan zijn privacy. Als tiener was hij al de fragielste van het gezin Jackson, magerder dan al zijn broers met wie hij optrad, echter wel de energiekste en duidelijk meest getalenteerde van het stel. Terwijl zijn broers achter de vrouwen aanzaten, concentreerde de verlegen Michael zich op zijn dans, zijn muziek, huisdieren en het lezen van boeken.

De gezondheidsproblemen begonnen rond 20-jarige leeftijd, toen hij ineens een moment geen adem kon halen vanwege een gesprongen longader. Paniek overmande hem en vanaf dat ogenblik raakte hij geobsedeerd door zijn gezondheid en ging hij op een streng dieet, waardoor hij geen grammetje vet meer overhield. Het dieet hielp ook tegen de acné die hem jaren teisterde en hem zeer onzeker had gemaakt over zijn uiterlijk.

De perfectionist in hem wilde niet alleen de beste muziek maken, maar er ook perfect uit zien. Rondom het verschijnen van zijn eerste echte solo album 'Off The Wall', op 21-jarige leeftijd, brak Michael zijn neus tijdens dansoefeningen. Hij werd toen al jaren gepest door zijn vader en broers om zijn 'big nose' en hij realiseerde zich dat een cosmetische ingreep hem daarvan kon verlossen. Na een bezoekje aan de chirurg had hij de mooi gevormde smallere neus die de cover van het 'Thriller' album siert.
In 1984 belandde hij nog eens in het ziekenhuis toen tijdens de opname van een Pepsi reclame zijn haar vlam vatte en zijn hoofdhuid ernstig beschadigde.

Rondom het ultieme album 'Thriller' (1982) kreeg de toch al onzekere Michael nog een schok te verwerken. Op zijn lichaam en gezicht begonnen zich witte vlekken te vertonen, een gevolg van de ongeneeslijke huidziekte vitiligo die al eerder familieleden had geteisterd. Op sommige foto's van deze tijd is te zien dat de toen nog bruingekleurde Michael dikke lagen make-up begon te gebruiken om de vlekken te camoufleren. Tussen 'Thriller' en 'BAD' in verspreidde de huidziekte zich echter in zo'n mate dat er niets anders op zat dan de overgebleven bruine vlekken te verbergen met blanke make-up. Hoogstwaarschijnlijk heeft Michael een behandeling ondergaan om de bruine vlekken lichter te maken en een egale kleur te krijgen, iets wat iedereen in zijn positie zou doen.

De vitiligo in combinatie met de extreme beroemdheid ten gevolge van Thriller, had een grote uitwerking op Michaels gedrag. Van een verlegen, maar vrolijke grappenmaker ging hij naar een schuwe zonderling. Hij walgde van zichzelf, trok een muur op en alles werd een act. Hij vermeed oogcontact door zijn zonnebril continu te dragen, vreemden mochten niet direct met hem praten, hij weigerde interviews en vermeed praktisch iedere vorm van contact. Als hij toch verplicht werd om een toespraak of interview te doen, dan sloop hij in een rol waarbij hij emotieloos zo kort mogelijke uitspraken deed. Op het podium kwam hij echter tot leven en sloegen de vonken ervan af!
De enige mensen waar hij zich comfortabel mee voelde waren Hollywoodveteranen en onschuldige kinderen. Kinderen kennen immers geen roddels en zijn over het algemeen nog puur en veroordelen je niet snel. Bovendien haalde hij hiermee een stukje verloren jeugd in. In deze tijd maakte hij ook een grote fout door nog een totaal onnodige cosmetische neusoperatie te ondergaan waardoor zijn neus abnormaal klein, smal en puntig werd. Tegen de tijd dat het briljante 'BAD' in 1987 de hitlijsten bestormde, was iedereen er van overtuigd dat hij gek geworden was en snapte niemand dat hij er ineens zo anders uit zag.

Hadden ze dat wel gesnapt als hij bijvoorbeeld zijn huidprobleem vanaf het begin openbaar had gemaakt? Dat zal altijd de vraag blijven. Feit is dat hij koste wat kost zijn medische geschiedenis privé wilde houden. En eigenlijk is dat ook wel te begrijpen. Dit is een persoon die vanaf zijn 11e jaar in de spotlights stond. Iedere stap die hij deed werd breed uitgemeten door de pers en ze wilden alles van hem weten. Wellicht is het dan voor te stellen dat je ervoor kiest om bepaalde dingen voor jezelf te willen houden. Voor Michael klonk het logisch: zijn muziek en video's wilde hij maar wat graag met de wereld delen, maar zijn privéleven was van hem en daar had niemand anders wat mee te maken.

Pas in 1993, 35 jaar oud en 2 jaar na de release van 'Dangerous', maakte hij tijdens een interview met Oprah Winfrey uitspraken over zijn vitiligo. Tegen die tijd vonden mensen hem echter zo excentriek, mede dankzij vele valse roddels, dat weinigen hem echt nog geloofden. Het is toch ook veel leuker om te geloven dat een man op Diana Ross wil lijken, Elephant Man botten koopt en in een zuurstofcabine slaapt?
Tijdens het interview beweerde hij ook slechts twee cosmetische ingrepen te hebben laten doen. Persoonlijk denk ik dat hij er (daarna?) minstens 1 meer heeft laten uitvoeren, en dat hij herstelingrepen niet meetelde. Ik kan mij voorstellen dat bij zo'n rigoureuze neusoperatie bijvoorbeeld problemen met littekenweefsel kunnen ontstaan.

Als je kijkt naar de persoon zelf rond deze tijd, dan lijkt het erop dat Jackson weer een beetje tot zichzelf kwam en zichzelf in zekere mate accepteerde. Hij begon zich weer wat meer open te stellen en raakte verliefd op Lisa Marie Presley. Langzaam werd hij weer een zorgeloze grappenmaker, maar wel een die zich het liefst omringde met kinderen en zich graag nog kind voelde.

En toen kwam het dieptepunt. In 1993 werd hij beschuldigd van kindermisbruik. Vals, als je het mij vraagt. Want als jouw kind misbruikt is, dan laat je je niet afkopen, maar wil je die schurk minstens achter de tralies hebben. Michael kocht de rechtzaak af om van het gezeik af te zijn, om verder te kunnen met zijn leven. Het kwaad was echter al geschied en hij werd gebrandmerkt als 'pedofiel'. De beschuldiging had precies gedaan wat de vader van het betreffende jongetje voor ogen had gehad: Michael Jackson kapot maken en er flink aan verdienen. Zijn muziek bleef briljant, maar zijn imago was vernietigd.
Het moet Jackson erg veel pijn hebben gedaan, hij brak onder andere zijn Dangerous tour af en belandde in een kliniek voor verslaving aan pijnstillers. Pijnstillers die hij was begonnen te nemen na zijn Pepsi-ongeluk, diverse operaties en dankzij zijn extreem lage pijngrens was het te makkelijk om voor elk pijntje medicatie te nemen.

Hij vond echter vreugde in een huwelijk met Lisa Marie Presley (1994) en terwijl hij eerder had gezegd dat hij geen kinderen op de wereld wilde brengen, begon hij zelfs te denken aan het starten van een echt gezin. Het huwelijk strandde echter na 19 maanden voordat die droom kon uitkomen. Hij moet daarna hebben gerealiseerd dat een huwelijk nooit zou werken. Welke andere vrouw zou het immers aan kunnen om getrouwd te zijn met een popster van zijn formaat? Haar leven zou eenzelfde hel vol paparazzi en roddels worden, als dat van hemzelf. Hij was al getrouwd; 'getrouwd met zijn werk", zijn muziek en zijn beroemdheid.

Hij stortte zich op zijn nieuwe album 'HIStory'. Tijdens oefeningen voor een televisieshow in 1995 werd weer duidelijk hoezeer hij onder druk stond; hij stortte in en werd in een ziekenhuis opgenomen. Volgens doktoren ging het om een paniekaanval veroorzaakt door stress. Terwijl niemand geloofde dat hij het aankon, begon hij een jaar later aan de HIStory Tour, en speelde maar liefst 82 weergaloze concerten in 58 steden.

Toch bleef hij een kinderwens houden en toen de kans zich aanbood in de vorm van Debbie Rowe, greep hij het met beide handen aan. Prince Michael en Paris Michael Katharine werden geboren en zijn leven kreeg een nieuwe betekenis. Een aantal jaar later kreeg hij via een draagmoeder zijn derde kind Prince Michael II. Duiden de namen van zijn kinderen op grootheidswaanzin? Wellicht. Feit is wel dat zijn grootvader van moeders zijde ook Prince heette. Ik denk persoonlijk dat 'Jermajesty', zoon van Jermaine, erger is. Misschien heerst het in de familie.

Het is niet zo wonderlijk dat hij zich daarna minder concentreerde op het maken van muziek. Eerder was het maken van het beste album zijn alles, nu waren het zijn kinderen. Het vaderschap moet hem intens gelukkig en ook sterker hebben gemaakt. Toen in 2005 nieuwe aantijgingen van kindermisbruik opdoken, was hij dit keer dan ook vastberaden om ze aan te vechten en, zoals bekend, de rechtzaak te winnen. Niet alleen voor hem, maar ook voor zijn kinderen. De rechtzaak zal een grote impact op hem hebben gehad en geruchten over meer gebruik van pijnstillers verbazen mij niets. Moegestreden verdween hij de jaren erna van de aardbodem en concentreerde zich op zijn gezin. Foto's van Jackson in een rolstoel en geruchten van gezondheidsproblemen met longen en recent zelfs huidkanker kwamen en gingen.

Hij besefte maar al te goed dat hij er niet normaal uitzag, een reden waarom hij begin jaren negentig maskers begon te dragen en in de buurt van fotocamera's zijn handen voor zijn gezicht hield. In een brief die hij naar een fan stuurde, was op alle foto's van hemzelf het onderste gedeelte van zijn gezicht 'afgeplakt'. Waarschijnlijk vond hij zichzelf nog het meest lelijk van iedereen met een mening over zijn uiterlijk, maar hij was degene die ermee moest leven. En ondertussen begon ouderdom zich ook af te tekenen in zijn gezicht, wat sommigen interpreteerden als weer een cosmetische ingreep.

Pas in 2009, 50 jaar oud, voelde hij zich goed genoeg om zijn "comeback" te maken. Maar liefst 50 concerten zouden er plaatsvinden in London en het zou de laatste keer zijn; "This Is It". Weer geloofde niemand dat hij het aan zou kunnen, maar hij zou ze eens wat laten zien. En als je de foto's en video's van de repetities gezien hebt, dan weet je dat het een grandioze show had moeten zijn.

Toen net bekend was dat Jackson op 25 juni naar het ziekenhuis was vervoerd, deden velen het nog af als een lachertje. "Hij probeert vast zijn concertreeks te ontlopen" werd er geroepen. Maar al gauw werd het duidelijk dat het ernstiger was en al snel was Michael Jackson officieel dood verklaard. Zijn lichaam, uitgeput van 40 jaar lang perfectionistisch keihard werken, heeft hem helaas niet gegund zich nog eenmaal te bewijzen...

Ik vraag je om het verhaal van Michael Jackson met een open geest te bekijken. Wat zou je zelf hebben gedaan in zo'n positie? Hoe zou ieder ander zijn omgegaan met zo'n leven? Of zoals Michael zelf ooit verwoordde: "Don't judge a man until you've walked two moons in his Moccasins".


"I'm really very self-confident when it comes to my work. When I take on a project, I believe in it 100 percent. I really put my soul into it. I'd die for it. That's how I am."
~ Michael Jackson, Moonwalk 1988