The Nix Files
Van de week heb ik een aantal DVD's van The X Files gekocht. Je weet wel, die serie die in de jaren '90 mateloos populair was. FBI-agenten Mulder en Scully onderzochten allerlei onverklaarbare zaken en vaker wel dan niet hadden die zaken te maken met buitenaardse wezens en regeringscomplotten.Een enorm gevoel van nostalgie maakt zich van mij meester wanneer ik The X Files terugzie. Ik weet het nog goed: ik was een jaar of dertien en ik keek reikhalzend uit naar de donderdagavond, want dan zond Veronica weer een aflevering uit. Het waren de 'zorgeloze' jaren '90: hoewel er overal ter wereld nog oorlog was, grote conflicten die onze samenleving bedreigden (zoals de Koude Oorlog dat deed) bleven uit. De werkloosheid was laag en het vertrouwen in het internet zorgde ervoor dat jonge ondernemers met hun dotcom-bedrijfjes van de ene op de andere dag miljonair konden worden.
Maatschappelijk engagement was uit. Er was betrekkelijk weinig om nog voor te vechten, Nederland was 'klaar'. Een nieuwe generatie schrijvers stond op: de Generatie Nix. Schrijvers die een gelukkige jeugd in een buitenwijk hebben gehad en geen last hadden van oorlogstrauma's. Popcultuur, seks en nihilisme, dat waren hun thema's.
Van mijn generatie, geboren in de jaren '80, viel ook al weinig te verwachten. Wij hadden net zo min 'groot lijden' meegemaakt. Oppervlakkig, dat waren we. Politiek interesseerde ons niet. Veel spannends was er dan ook niet te beleven met de gezapige kabinetten Paars 1 en 2. Spanningen in de multiculturele samenleving waren er wel, maar die kwamen amper naar de oppervlakte. Ach ja, Janmaat riep wel eens wat en er was nog enige ophef over extreemrechtse gabbers. Maar Janmaat werd vooral onsympathiek gevonden en die gabbers waren meer geïnteresseerd in de nieuwe collectie Australian-trainingspakken dan in politiek.
Inmiddels is er een hoop veranderd. Aanslagen in New York, Pim Fortuyn ging de politiek in en werd vermoord, aanslagen in Madrid, Londen, Theo van Gogh, Irak, enzovoorts. De internetzeepbel is uiteengespat, de werkloosheid gestegen en politiek is opeens weer interessant. De multiculturele samenleving is nu 'het multiculturele drama', de extreemrechtse gabbers hebben hun vrolijke Australians vervangen door neonazi uniformen. In The X Files gelooft Fox Mulder nog in een complot van de Amerikaanse overheid om het bestaan van buitenaards leven geheim te houden. Inmiddels gelooft een derde van de Amerikanen dat hun overheid zelf de aanslagen van 11 september heeft georganiseerd. Wie maalt er dan nog om marsmannetjes!?
We zijn weer geëngageerd, we hebben weer iets om voor te vechten. De zorgeloosheid van Generatie Nix is voorbij: onze generatie heeft 'groot lijden' te vrezen en oppervlakkigheid kunnen we ons niet veroorloven. Onze schrijvers zullen zich weer bedienen van loodzware thema's, muzikanten hebben weer redenen om protestliederen te schrijven. Ik studeer journalistiek, dus ik heb straks genoeg om over te schrijven!
Maar het liefst zou ik in een tijdmachine stappen, terug naar de jaren '90. Lang leve de oppervlakkigheid, lang leve de zorgeloosheid! Generatie Nix forever! Ik wil me geen zorgen hoeven maken over aanslagen, extreemrechts, Irak. Geef mij maar complottheorieën over buitenaardse wezens!
Helaas, een tijdmachine bestaat niet. De jaren '90 zijn voorbij, die komen nooit meer terug. Gelukkig kan ik mezelf af en toe voor de gek houden: drie kwartier lang ben ik dan terug op een donderdagavond in 1995, dertien jaar oud, zorgeloos en oppervlakkig. Vijfenveertig heerlijke minuten weg uit de harde realiteit van 2006. Ik ben toch zo blij met die DVD's!
