Thor
Sommige superhelden krijgen hun krachten door radioactieve straling of gefaalde medische experimenten. Anderen zijn speciaal omdat ze van een andere planeet komen, een afwijkend gen in hun lichaam hebben of gewoon rijk en goed met techniek zijn. Het zorgt ervoor dat ze, hoewel gewone Aardbewoners, anders zijn en dat wat hen onderscheidt, wenden ze aan om goed mee te doen.
Thor is anders. Hij is geen aardling met superkrachten, hij is een Noorse God. Of om het iets minder religieus te maken; hij behoort tot het volk dat door de Noren ooit als Goden werd veraf.. eh, god. Als inwoner van Asgard heeft hij zijn eigen setje krachten, maar hij leeft als, nouja, een god dus en ziet zichzelf niet als significant anders dan zijn mede-Asgardians. Dat is-ie ook niet. Behalve dan dat hij de zoon is van Odin, de koning van Asgard, en op het punt staat die rol over te nemen wanneer alles mis gaat.
Asgard is een van de negen werelden in de Noorse kosmologie. De film maakt er geen groot punt van om uit te leggen wat die werelden precies zijn, maar we maken naast Asgard wel kennis met Jotunheim en Midgard, dat wij kennen als Aarde. De inwoners van Jotunheim, de ijsreuzen, hebben in een periode voor het verhaal uit de film een strijd gevoerd met Asgard, eentje die door Odin en de zijnen gewonnen is. Het gevaar, zo blijkt, is echter nooit geweken, want de ijsreuzen doen een inval in Odins paleis die ertoe leidt dat Thor op wraaktocht gaat naar Jotunheim. Dit leidt tot een nog groter conflict en een ernstige bedreiging van de rust en vrede in Asgard.
Thors onbezonnen actie is volgens zijn vader slechts gedreven door oorlogszucht en bewijst hem dat Thor eigenlijk nog helemaal niet geschikt is om koning van Asgard te worden. Teleurgesteld in zijn zoon verbant hij hem naar Aarde, waar hij zonder zijn godensterkte moet zien te overleven. Op Aarde wordt hij gevonden door een groep wetenschappers, die niet direct geloven wie hij is, en trekt hij de aandacht van S.H.I.E.L.D., de organisatie die na bescheiden aandacht in de meest recente Hulk en Iron Man-films nu een wat uitgebreidere rol krijgt.
Hoewel Thor onderdeel is van het masterplan van filmstudio Marvel om een aantal films samen te binden en te laten dienen als voorspel voor het superheldenepos The Avengers, is dit geen superheldenfilm. Thor is immers, eigenlijk, geen superheld in de klassieke vorm. En dat maakt de benadering van deze verfilming, geleid door Shakespeare-regisseur Kenneth Branagh, significant anders dan de origin stories van een Iron Man of Spider-Man. Wanneer we meekijken naar de gebeurtenissen in Asgard krijgen we een wereld te zien die doet denken aan een gepolijste versie van de gemiddelde fantasywereld uit, laten we zeggen, The Lord of the Rings. We zien Noorse mythologie in een modern Hollywood-jasje en dat jasje staat helemaal niet slecht. Asgard is zowel sprookjesachtig als cool en geloofwaardig als een wereld waarin de Noorse Goden leven. Fantasy-elementen als de regenboogbrug Bifrost of de ijskrachten van de Jotunheimers doen hier niet aan af: de Bifrost is prachtig, de ijsreuzen zijn rauw en gevaarlijk.
Hoe anders is het op Aarde. Thor, overtuigend gespeeld door de relatief onbekende Chris Hemsworth, landt in de woestijn van New Mexico, waar hij duidelijk zichtbaar uit een donderstorm omlaag wordt gesmeten. Wanneer hij ontwaakt in het bijzijn van enkele wetenschappers, zorgt de situatie er uiteindelijk voor dat hij met een taser wordt uitgeschakeld, in een scène die onlangs al online werd vrijgegeven. Deze scène illustreert mooi hoe de film met lichte humor voorkomt dat het grote contrast tussen het statige Asgard en het nuchtere Aarde niet uitloopt in belachelijke, ongeloofwaardige situaties. Het zorgt voor een evenwicht tussen de twee verhalen die zich ontvouwen en dat dient samen als prima inleiding in de wereld van Thor.
Thor is niet simpelweg het verhaal van een God die als sterveling op Aarde moet overleven en zichzelf moet bewijzen voordat hij weer terug mag. Het is de origin story van een superheld met een bijzondere achtergrond, een kennismaking met een arrogante vechtersbaas die leert respect te tonen voor andere aspecten van het leven. Tegelijk is het een film die vertelt over de conflicten in en om Asgard, de wereld van de Noorse Goden en hun vijanden. Terwijl Thor op Aarde moet omgaan met het feit dat hij niet eens meer zijn eigen hamer kan optillen, gaat het conflict in Asgard door. Zijn broer, Loki, heeft duistere bedoelingen en een even zo duistere achtergrond. Met Odin ziek, op het punt van sterven, en Thor verbannen naar Aarde, is het Loki die de macht grijpt in Asgard. En Thors vrienden in Asgard willen naar Aarde om hem terug te halen.
Op Aarde is Thors aankomst onderdeel van een reeks meteorologische gebeurtenissen die kritisch worden gevolgd door de eerder genoemde groep wetenschappers. Eén van hen is Jane Foster, die in de Marvel comics oorspronkelijk een verpleegster is, maar in de vertaling naar film een astrofysicus is geworden. Het is deze vertaling die de interesse van Natalie Portman voor de rol heeft gewekt. Volgens haar zie je niet veel vrouwen in de rol van wetenschapper en zag ze er wel wat in om die positie weer te geven. In dat licht is het dan wel weer jammer dat Foster toch voldoet aan het cliché van de vrouw die valt voor de grote blonde gespierde hunk met de vriendelijke glimlach. Hoewel geen klassieke dame in nood, had het contrast daarmee best iets groter gemogen.
De Goden in Asgard zelf zijn wel zoals je ze zou verwachten. Anthony Hopkins zet een Odin neer waarvan je zowel gelooft dat hij een sterke leider is van zijn volk, als een vader die daadwerkelijk teleurgesteld is in zijn zoon. Bij Thor zie je de arrogantie van de oorlogszuchtige, hamerzwaaiende krijger, maar ook het goede, vriendelijke van de meer menselijke Thor. Wetende dat Loki, gespeeld door Tom Hiddleston, zijn 'evil brother' is valt het op dat je je gedurende de gebeurtenissen afvraagt of goed en slecht wel zo zwart-wit zijn, omdat je niet direct gelooft dat hij veel kwaads in de zin heeft.
Thor is voor een groot deel in 3D, wat betekent dat je de film moet waarnemen door een vervelend brilletje. Dat is zonde, want het getoonde is op zichzelf mooi genoeg met z'n fantasierijke Asgard en rauwe, Aardse New Mexico. De derde dimensie voegt absoluut niets toe, maar dat is gelukkig ook niet nodig. De film zelf voldoet aan alle wensen: het verhaal is degelijk en onderhoudend, de werelden en personages zijn geloofwaardig weergegeven en de nodige Marvel-referenties zijn aanwezig. Zo mogen we Thor-medebedenker Stan Lee opnieuw verwelkomen en is Samuel L. Jackson weer te zien voor de meer geduldige bioscoopbezoeker. Mede-Avengers Tony Stark en Bruce Banner worden kort genoemd en Clark Gregg heeft als Agent Coulson ('Son of Coul') voor het eerst meer dan een handjevol scènes in een Marvel-film.
Naast de onnodige 3D is wellicht het enige minpunt dat, hoewel een goede, gebalanceerde, vermakelijke actie-fantasy-film, Thor weinig meer is dan een origin story, bedoeld om te dienen als opmaat naar eerst The Avengers en daarna Thor 2, die al in de planning staat. Positief hieraan is dat je na deze film daadwerkelijk meer wil zien van de Vikinggod en zijn wereld; die missie is duidelijk geslaagd.
