Those About To Die: sport en politiek in het Romeinse Rijk
Eigenlijk is het opvallend dat een serie als Those About To Die niet al jaren geleden is verschenen. In de hype rondom de HBO-serie Game of Thrones en dus de bewezen levensvatbaarheid van een serie die een verhaal vertelt in een historisch ogend tijdperk, in een technologisch simpelere wereld maar maatschappelijk complexe context, wilden alle streamingdiensten immers 'hun eigen Game of Thrones' om met het succes mee kunnen liften.
Je zou kunnen zeggen dat Prime Video's The Rings of Power zo'n serie is, die natuurlijk leunt op de populariteit van de boeken van J.R.R. Tolkien en de films van Peter Jackson, maar misschien niet het licht had gezien als de tv-kijkers van de wereld niet verslingerd waren geraakt aan de avonturen in Westeros. HBO zelf is nog druk met spinoff-series: House of the Dragon beleeft momenteel het tweede seizoen en andere werken gebaseerd op de boeken van George R.R. Martin zijn in ontwikkeling.
Deze series hebben overeenkomsten: hun verhalen spelen zich af in fictieve werelden, andere weergaven van onze planeet, waar andere natuurregels gelden. Het is high fantasy, al is het succes van GoT grotendeels te verklaren doordat het fantasy-agnosten niet van zich vervreemdt omdat het toch ergens heel realistisch is. Het is dat realisme dat we ook terugzien in Those About To Die, ook een Prime Video-serie, dat zich niet baseert op een boekenreeks over een fantasiewereld, maar op de werkelijke geschiedenis van onze wereld. Om precies te zijn: het Romeinse Rijk. (En vooruit; de bron is stiekem toch een boek.)
De complexiteit en diversiteit van een serie als Game of Thrones was een grote veroorzaker van het kijksucces: personages waren talrijk, in alle soorten en maten en uitgewerkt met diepte en onderling conflict. Er was actie, politiek, fantasy, persoonlijk drama, komedie, er waren mooie landschappen en mooie mensen, er was de pracht van draken en van grote veldslagen. Voor ieder wat wils. Maar het was vooral boeiend door de mix van elementen. In Those About To Die lijkt eenzelfde recept te worden geprobeerd, al is de insteek veel eenvoudiger: de hoofdverhaallijnen tekenen zich af langs een stukje van de Romeinse politiek en de band met het volk. Om precies te zijn: hoe kijksporten ervoor zorgen dat het volk vermaakt kan worden.
Die kijksporten zijn de gladiatorengevechten (het is interessant om je te realiseren dat Gladiator 2 in november in de bioscoop verschijnt) en wagenrennen, die in de meeste afleveringen beide worden georganiseerd in het Circus Maximus. De wedstrijden en gevechten die in deze sportarena worden uitgevoerd zijn de terugkerende elementen in de tien afleveringen van Those About To Die, en ze dienen als de lijm tussen de belangrijkste personages.
De serie volgt afwisselend de sporters, politici en teambazen, maar ook randpersonages die gaandeweg relevanter worden in het grotere geheel. Zo is er de Afrikaanse Cala (Sara Martins), wier drie kinderen door Romeinen worden ontvoerd naar Rome en daar als slaven te werk worden gesteld: haar dochters als bedienden en sekswerkers, haar zoon als gladiator. Zij reist ze achterna in een poging hun vrijheid te kopen en raakt daardoor in contact met (en komt in dienst van) Tenax (Iwan Rheon, Game of Thrones), een gewiekste ondernemer die het lokale wedkantoor leidt én mede-eigenaar is van een nieuwe 'factie', een race-team voor het wagenrennen. Via hem volgen we de verbanden tussen sporters en teambazen, en leren we hoe het reilen en zeilen van het wagenrennen werkt. Zo wisselt de coureur Scorpus, een echte superster-wagenrenner, een aantal keer van team, gedreven door zijn ego, de wens altijd gezien te worden als de beste en het geld wat daarbij komt kijken. Maar er wordt ook flink gewed, voor flinke bedragen, op de winst van Scorpus of de andere renners, en daarbij gaat het er niet altijd eerlijk aan toe.
Eerlijkheid is ook ver te zoeken bij de gladiatoren. De strijders die deze serie volgt worden allemaal als slaaf gedwongen om tegen elkaar te vechten tot de dood erop volgt ("zij die gaan sterven, groeten u", wordt steevast aan het begin van een gevecht tegen de keizer gezegd, waarmee de titel van de serie wordt verklaard), ook al was er in het echte Rome ook sprake van vrijwilligers. Wanneer een gladiator weigert te vechten, zijn de machthebbenden, waaronder Domitian, één van de zoons van keizer Vespesian, niet te beroerd om extra druk te zetten door te dreigen met de dood van een familelid.
De bloedlust van de Romeinen komt sowieso sterk naar voren in elke aflevering. Waar we in het heden ons vermaak uit kijksporten halen uit mooie sportprestaties en het scoren van (doel)punten, is een dodelijk ongeluk van een wagenrenner tijdens een race geen tragedie, maar gewoon een boeiend onderdeel van het geheel. En ook tijdens de gladiatorengevechten lijkt te gelden: hoe bloederiger, hoe beter. Hoe meer de gladiator lijdt, hoe harder het publiek juicht.
Hiermee lijkt Those About To Die redelijk weer te geven hoe het er echt in het Romeinse Rijk aan toe ging. De serie is in het algemeen behoorlijk realistisch: er zijn details verschoven om verhalen beter te laten lopen (zo was de échte Scorpus in het jaar 79, waarin deze serie begint, veel te jong om te racen, maar hier dus niet), maar in het algemeen is het niet onredelijk om aan te nemen dat dit een gedramatiseerde versie is van een mogelijke werkelijkheid (de serie is gebaseerd op het gelijknamige boek van Daniel P. Mannix uit 1958, dat ook als inspiratie diende voor Ridley Scotts Gladiator). En een aantal echte gebeurtenissen die zich in het jaar 79 voordeden zien we in dit seizoen ook terug - mocht je die zelf niet scherp hebben, dan zal ik ze hier ook niet spoilen.
Hoewel deze blik op de Romeinen lijkt mee te liften op het succes van andere semi-historische series heeft Those About To Die duidelijk iets nieuws toe te voegen: gebaseerd op echte historische gebeurtenissen en figuren (maar wel duidelijk fictie), een focus op het reilen en zeilen rondom populaire sporten en in mindere mate de politieke beslommeringen rondom keizer Vespesian (Anthony Hopkins) en de mogelijke opvolging door zijn twee zoons, en veel aandacht voor de persoonlijke perspectieven van de belangrijkste personages. Daar komt bovenop dat deze serie, zoals zo langzamerhand ook wel verwacht mag worden van grote tv-series, er prachtig uitziet, met geloofwaardige sets (het Colosseum!), kostuums en speciale effecten die alleen maar digitaal kunnen zijn, maar dat toch niet lijken. Those About To Die doet een duit in het zakje om de gunst van de kijker; in deze wedstrijd zouden ze best wat punten kunnen scoren.
