Separatisten vragen aansluiting bij Rusland

Pro-Russische separatisten hebben maandag in de oostelijke Oekraïense regio's Donetsk en Loehansk de onafhankelijkheid uitgeroepen. Donetsk deed zelfs een verzoek aan Rusland om in de Russische Federatie te worden opgenomen. De ontwikkelingen volgden op een haastig georganiseerd referendum zondag waarin een overweldigende meerderheid van de stemmers in Donetsk en Loehansk zich uitsprak voor soevereiniteit.

Het Kremlin heeft nog niet op de onafhankelijkheidsverklaringen gereageerd. Moskou gaf eerder een verklaring uit waarin de Oekraïense regering in Kiev werd opgeroepen met de pro-Russische groepen in het oosten te gaan praten.

De Oekraïense regering en het Westen hebben het referendum van de hand gewezen en menen dat de volksraadpleging in strijd met de wet is. Ze hebben Rusland er bovendien van beschuldigd de onrust in het oosten van Oekraïne op te stoken in een poging na de Krim nog meer gebieden te kunnen annexeren. Rusland ontkent dit echter ten stelligste.

"Deze lachwekkende vertoning, die de terroristen een referendum noemden, heeft geen juridische consequenties, behalve dat de organisatoren strafrechtelijk verantwoordelijk zijn", zei de Oekraïense interim-president Oleksandr Toertsjinov.

De Verenigde Staten en de Europese Unie hebben na de inlijving van de Krim reisverboden ingesteld voor en banktegoeden bevroren van mensen uit de omgeving van de Russische president Vladimir Poetin. Zij dreigen ook met economische sancties als Moskou de voor 25 mei geplande presidentsverkiezingen in Oekraïne dwarsboomt. Woordvoerder Vasili Nikitin van de rebellen in Loehansk liet maandag weten dat de regio niet aan de presidentsverkiezingen zal deelnemen.

Het kantoor van de Russische president Poetin heeft er bij de Oekraïense regering op aangedrongen om gesprekken aan te gaan met vertegenwoordigers van de oostelijke regio's van Oekraïne. Daarbij zou bemiddeld moeten worden door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. De voorzichtige houding van Poetin staat in schril contrast met de snelle annexatie van de Krim. Het lijkt er dan ook op dat Poetin hoopt op een oplossing voor wat inmiddels de ernstigste crisis in de betrekkingen tussen Rusland en het Westen sinds de Koude Oorlog is geworden.

"De praktische implementatie van de uitslag van het referendum moet op beschaafde wijze worden uitgevoerd middels een dialoog tussen vertegenwoordigers van Kiev, Donetsk en Loehansk, zonder dat er wordt teruggegrepen op geweld", schreef het kantoor van Poetin in een verklaring.

Eerder zei het Kremlin dat de uitkomst van het referendum moet worden gerespecteerd. Volgens het Russische ministerie van buitenlandse zaken toont het referendum 'op overtuigende wijze de ware stemming onder de burgers' in het oosten van Oekraïne, maar moet de crisis worden opgelost door middel van een dialoog tussen de Oekraïense partijen. Minister van buitenlandse zaken Sergej Lavrov liet weten dat Moskou niets voelt voor een nieuw vierpartijenoverleg van Rusland, de Verenigde Staten, de Europese Unie en Oekraïne. Hij zei dat pogingen om de crisis op te lossen niet zullen slagen 'zonder de tegenstanders van het regime bij een directe dialoog te betrekken'.