Extra jild foar it behâld fan 'e Fryske taal

Speciaal voor onze Friese gebruikers, hierbij de (Google-translate ) vertaling. Het originele bericht kun je hier vinden. (Verbeteringen zijn altijd welkom

Kajsa Ollongren, Minister fan Ynlânske Saken en Keninkryksrelaasjes (BZK), hat krekt tekene mei de Provinsje Fryslân, de nije Bestjoersôfspraak Frysk taal en kultuer (Bestjoersôfspraak Frysk taal en kultuer). De oanstelling display provinsje en Ryk byinoar ferfolle harren ferantwurdlikheid foar it Frysk, dat is erkend ûnder it Europeesk Hânfêst foar Regionale of Minderheidstalen yn 1998.

De Provinsje en de Ryk garandearje net allinnich it brûken fan it Frysk, mar ek mei de bestjoersôfspraken fan it Frysk moatte hieltyd mear selsbewust wurde. Ollongren yn Ljouwert: "De Fryske taal is tige wichtich foar de Friezen dy't ik hjoed werkenne. Taal is oer identiteit, oer emoasje. It is moai om mei har te wurkjen, dat Frysk wurdt praat en skreaun. "

Elk dy't har yn it Frysk yn it Frysk útdrukke wol yn it Frysk. Mei it bestjoersakkoart drage de Steat en provinsje dêrby by en bekritisje de ambysje dat yn 2030 mear Friezen it Frysk ek lêze en skriuwe kinne. Dit ambysje jildt foar Friezen foar wa't Frysk de memmetaal is - mear dan de helte fan 'e ynwenners - en Friezen dy't it Frysk as twadde taal prate.

260.000 euro foar it befoarderjen fan Fryske taal: stoel en taalplannen
It ministearje fan Ynlânske Saken en Keninkryksrelaasjes (BZK) is de term fan de bestjoersôfspraak wurdt alle jierren 110.000 euro foar de learstoel Frysk taal en letterkunde oan de Ryksuniversiteit Grins. Dit is de ienige universiteit dêr't in Frysktalich programma oanbean wurdt. Mei behâld fan de stoel kinne studinten trochgean mei it stúdzje Frysk op in akademyske nivo yn 'e takomst. Op dizze wize bliuwt genôch minsken mei it goede kennis en kwaliteit beskikber foar it Fryske fjild.

BZK freget boppedat alle jierren 150.000 euro om de provinsje te stypjen yn 'e prestaasje fan syn wetlike taken. Bygelyks foar konsultaasjes mei de organisaasjes en gemeenten dy't belutsen binne yn it Frysk taalgebiet. De provinsje Fryslân, dy't sûnt 2017 ek de rol fan Taalschipper hat, stipet gemeenten yn it opstellen fan taalbeliedsplannen. De Taalschipper koördinearret, befettet en ynspirearret de organisaasjes dy't belutsen binne yn 'e Fryske taaldossier yn' e provinsje Fryslân.

Mei it each op 'e mienskiplike ferantwurdlikens foar de Fryske taal en kultuer meitsje de ried en provinsje periodike bestjoerlike ôfspraken. Dit wjerskanten ferantwurdlikens ûntstiet út it brûken fan Frysk Law (2014) [1], it Europeesk Hânfêst foar Regionale talen of talen fan minderheden (1998) en it Ramtferdrach oangeande de Beskerming fan Nasjonale Minderheden (2005). Hjoed ôfspraken binne opnommen op beskermjen en it befoarderjen fan it brûken fan it Frysk yn ferskate domeinen: it ûnderwiis, rjochterlike autoriteiten, bestjoerlike autoriteiten, publike tsjinsten, media, kultuer, ekonomysk en sosjaal libben en cross-grins hinne. De nije bestjoersakkoart rint fan 2019-2023. Oare ministers dy't belutsen binne binne OCW en J & V.

Twa offisjele talen
Njonken it Nederlânsk is Frysk in offisjele taal yn 'e provinsje Fryslân. Fryske boargers hawwe it rjocht om Frysk te brûken yn Fryslân, neist it Nederlânsk. Bygelyks yn 'e rjochtseal of yn kontakt mei de gemeente. Dit is geregeld yn 'e Fryske Taalwet fan' e wet. De wet is fêstlein dat de eed of belofte wurdt nommen yn it Frysk yn it rjochtsferkear en it Frysk gemeenten regels en it opmeitsjen fan in plan foar it brûken fan it Frysk taal.