Gamemuziek special deel 1: Het prille begin en chipmuziek

De volgende (kleine) stap naar voren voor gamemuziek was in 1989 toen Nintendo de Game Boy uitbracht. De Game Boy was, ondanks dat hij draagbaar was, net iets geavanceerder dan de NES met zijn geluid, omdat hij het geluid in stereo kon afspelen. De Game Boy was zeker niet de eerste console met stereo geluid (dat was de PC Engine of TurboGrafx-16 van NEC uit 1987/1989 ), maar was op dat moment wel de succesvolste. Naast de C64 en de NES had de Game Boy zijn eigen specifieke geluid, die misschien voor een leek vergelijkbaar klinkt als een NES, maar dit is alles behalve waar. De Game Boy speelde namelijk het geluid af in een hogere frequentie, het geluid klonk wat meer als gepiep (denk bijvoorbeeld aan het opstart geluidje van de Game Boy ). Het speakertje in de game Boy was mono, dus je moest echt een koptelefoon opdoen om van het stereogeluid te genieten. De Game Boy heeft vier kanalen voor het weergeven van geluid, waarvan er weer twee zijn voor de pulse waves, eentje voor een vrij unieke noise wave (deze is normaal niet in toonhoogte bij te stellen voor een melodie, maar dat kon bij de Game Boy wel) en een kanaal dat je feite zelf kon invullen, dit was een "user-definable" 4-bit wave channel. Dit kanaal was bijvoorbeeld te gebruiken voor zelf opgenomen samples, wel weer in bijzonder lage kwaliteit.

Super Mario Land - Contra - FF Legend - Mega Man 4

Voorbeelden van spellen die bijzonder goed gebruik maakten van de stereo mogelijkheden van de Game Boy (eventueel beluisteren met koptelefoon!). Het eerste lied komt uit Super Mario Land en is te horen in het Egypte/pyramide-level. Daarna een eindbaas-thema uit Contra (van Konami). Opvolgend een liedje uit Final Fantasy Legend (Makai Toushi Sa·Ga), gecomponeerd door bekende componist Nobuo Uematsu. Als afsluiter een uniek liedje voor de Game Boy-versie van Mega Man 4 (Rockman World 4), die te horen is tijdens het Skull Tank gevecht.

 

Zeker niet alle games gebruikte de mogelijkheid om de muziek in stereo weer te geven op de Game Boy. Vooral de componisten van Sunsoft, Konami en de inmiddels opgeheven ontwikkelaar Ocean deden wonderlijke dingen met de geluidscapaciteiten van de Game Boy. Zij gaven het geluidsbeeld een extra dimensie door de stereo mogelijkheid van de GB inventief te verwerken in de muziek. Wat overigens voor de NES het Mario-lied was, was voor de GB het standaard liedje van het spel Tetris. Waarschijnlijk kennen de meeste mensen dit deuntje wel of hebben het zelfs urenlang moeten aanhoren toen Tetris de wereld veroverde als bijgeleverd spel bij de originele Game Boy.

Tetris - Game Boy

 

Verder werd er qua gamemuziek voor de Game Boy vrij veel herhaald. NES-spellen die, meestal in aangepaste versie, uitgebracht werden voor de Game Boy, kregen regelmatig dezelfde muziek als in de NES-versie (goede voorbeelden zijn Dr. Mario, Ducktales of Contra). Soms bracht dit wel wat verbetering met zich mee, al zal daar iedereen zijn eigen mening over hebben. De muziek van de eerste Mega Man op de Game Boy wordt bijvoorbeeld vaak gezien als een verbetering ten opzichte van de NES-versie. Toch had de Game Boy ook genoeg unieke muziek. Denk aan de Super Mario Land-reeks en Wario Land-reeks die zich qua muziek eigenlijk weinig aantrokken van de muziek van de Mario-spellen op Nintendo's andere consoles. Het overgrote deel waren unieke composities en het originele Mario-themalied komt op de Game Boy zelfs in geen enkele (platform) Mario-game voor. De componisten van bijvoorbeeld Zelda: Link's Awakening en de GB versies van Final Fantasy (eigenlijk waren dat spellen uit de SaGa- en Mana-reeks van Square Enix) deden ook geheel hun eigen ding.

Chipmuziek van nu

Ondanks dat er zo goed als niet meer op deze manier wordt gecomponeerd voor games, is chipmuziek (de naam die tegenwoordig wordt gebruikt voor de oude 8-bit gamemuziek) zeker niet dood. Sterker nog, het komt juist steeds weer helemaal terug. Professionele componisten gebruiken het in hun muziek, zelfs in de hedendaagse popmuziek. Retro-(arcade)spellen voor bijvoorbeeld Xbox Live Arcade brengen geregeld chipmuziek terug om spellen een extra groot retro-gevoel te geven (denk aan Mega Man 9 en 10) . Amateurs en chipmuziekfanaten gebruiken diverse speciaal gemaakte softwareprogramma's om chipmuziek te componeren. Voor de Game Boy is dat bijvoorbeeld Little Sound DJ en voor de NES het programma Famitracker.

Waarom men kiest om op deze manier muziek te maken is moeilijk de vinger op te leggen, wellicht is het puur nostalgie waardoor mensen ervoor kiezen, of wellicht zien componisten het als een uitdaging om creatiever te werk te gaan door de primitievere middelen. Voorop staat natuurlijk dat je op een of andere manier affiniteit hebt met het specifieke geluid van chipmuziek. Er zijn meer dan genoeg mensen die het vreselijk vinden klinken en het sowieso niet serieus nemen als een muziekstijl. Deze mensen krijg je waarschijnlijk nooit zover om hier ook maar ooit van te genieten. Zodra het deel uitmaakt van een popsong of modern klinkend muziekstuk, is het al wat beter te verteren voor veel mensen. Duidelijk is dat chipmuziek pas na 2000 zijn opkomst begon te maken. Dat is op zich niet zo gek, want vooral de mensen die toen opgroeide met de NES of Commodore 64 hebben nu de leeftijd bereikt dat zij van hun hobby hun werk kunnen maken, of misschien wat meer de mogelijkheden hebben om uitgebreider met hun hobby bezig te zijn.