Trance
Hypnose. Het schijnt dat maar vijf procent van de bevolking ervoor openstaat. Het is dan ook een fenomeen dat veelvuldig met scepsis wordt ontvangen. Voor regisseur Danny Boyle, het meest bekend van 127 Hours en Slumdog Millionaire, was het een grote uitdaging er een film van te maken. Het script van Trance las hij al in 1994, maar anno 2013 was de tijd pas rijp om het scenario naar het grote doek te vertalen.
Trance begint met het stelen van een schilderij. Crimineel Franck (Vincent Cassel) heeft de overval zorgvuldig opgezet, maar veilingmeester Simon (James McAvoy) probeert roet in het eten te gooien. Hierbij krijgt Simon echter een harde klap op het hoofd en hij lijkt zijn geheugen kwijt te zijn geraakt. Aangezien het schilderij achteraf kwijt blijkt te zijn, moet Simon zijn geheugen terug zien te vinden. Therapeut Elizabeth moet dit middels hypnose zien te bereiken, maar als dit eenmaal in gang gezet wordt volgt een machtsspel en ligt een groot spoor van verderf en misdaad op de loer.
Deze plot biedt veel potentie en Boyle weet daar zeer behoorlijk raad mee. De correlaties met hypnose zijn zorgvuldig verwerkt in het scenario. Een goed voorbeeld hiervan is dat de rol van protagonist wat verschuift: we beginnen met een voice-over van Simon, het verhaal wordt door hem verteld. Gestaag neemt Elizabeth echter de touwtjes in handen, wordt het steeds onzekerder wat er precies is gebeurd en lijkt de rol van ieder personage nimmer wat het in eerste instantie leek te zijn.
In vrijwel al zijn voorgaande films heeft Boyle al bewezen precies de juiste sfeer bij de film te kunnen plaatsen en dat lukt hem nu weer. Donkere belichting, overvloedig kleurgebruik, scheve cameraposities en een hoog tempo dragen alle bij aan een complete beleving. De soundtrack is een ware aanvulling en tilt de spannendste scènes naar een nog iets hoger plan en de cast presteert, hoewel niet bijzonder excellent, goed. So far, so good.
Toch overheerst achteraf het gevoel dat er meer in had gezeten. Tegen het einde wordt alles alsnog haarfijn uitgelegd en dat is jammer. In de tweede akte wordt de scheidslijn tussen realiteit en hypnose dun gehouden en met de sterke vormgeving levert dit verreweg het sterkste gedeelte van de film op. Als kijker word je door het moordende tempo in de film gezogen, net zo gemakkelijk als Simon in een trance geraakt. Niet alles wordt even duidelijk en dit warrige past perfect bij het thema van de film.
Desalniettemin hadden de puzzelstukjes voor de oplettende kijker langzaam aan al op de juiste plek gelegd kunnen worden, of in ieder geval voor het grootste gedeelte. Een getraind oog ziet bijvoorbeeld al aan kleine dingetjes hoe de vork nu echt in de steel zou kunnen steken, want het lijkt duidelijk dat niets is wat het lijkt. Helaas wordt Trance steeds meer een whodunnit dan de hypnotische thriller die het voor het slot was. Het is hiermee net alsof de makers van de film hebben gedacht dat de film te gecompliceerd zou worden, dat het misschien een te onsamenhangend geheel was. Heel eenvoudig is het ook beslist niet, maar het is ook weer niet zo lastig dat een dergelijk einde nodig is.
Danny Boyle heeft zich al lang en breed bewezen in de filmwereld en met deze film hoeft hij dat niet opnieuw te doen. Met Trance brengt hij de kijker een zeer vermakelijke film die prima gemaakt is en een zeer adequate sfeer uitademt, maar tegen het einde lijkt het ware doel een beetje verloren te gaan. Het is een redelijke domper op een film die verder erg goed doet wat gedaan moet worden, maar het haalt de kracht wel enigszins naar beneden. Tippen aan zijn beste werken doet Trance dan ook niet, maar zelfs een mindere film van Boyle is nog altijd het kijken waard.
