Boek: Het vreugdevuur der ijdelheden - Tom Wolfe

'Het vreugdevuur der ijdelheden' is een vrij dikke pil, en 550 pagina’s nodigt misschien niet uit tot lezen als je het toevallig ergens tegen komt. Maar als je er enig doorzettingsvermogen voor nodig mocht hebben, zal dat zeker beloond worden. Het leest ongelofelijk lekker, het zit vol (zwarte) humor, en zodra je eenmaal een beetje in het verhaal zit is het zo boeiend dat je eerder problemen zult hebben met wegleggen dan met uitlezen.

Het is echter geen boek om te gaan lezen als je opgevrolijkt wilt worden, of afgeleid van de problemen van alledag. Het is heel goed mogelijk dat je als lezer enigszins somber gestemd raakt. Er zullen ook gegarandeerd mensen zijn die Tom Wolfe willen beschuldigen van een negatieve houding ten opzichte van zwarten, joden, rijke mensen, Britten, journalisten en ga zo maar door. Al die mensen hebben natuurlijk gelijk. Tom Wolfe heeft een negatieve houding ten opzichte van iedereen. Bij zijn beschrijvingen van de luxueuze appartementen en de verspillende feesten van blanke multimiljonairs krijg je een hekel aan blanke multimiljonairs, en bij zijn beschrijvingen van de schijnheilige preken van zwarte actievoerders krijg je een hekel aan zwarte actievoerders. Zeer weinig karakters zijn echt sympathiek. Daar staat tegenover dat een zeer veel karakters geloofwaardig zijn. Als je beledigd wilt zijn, kan je beledigd zijn – het is maar net wat je op wil pikken.

Wat je zeer zeker op zult pikken, en wat je waarschijnlijk nog wel een paar dagen bij blijft, is het pikzwarte pessimisme van het boek. Wolfe beschrijft wel zeer beklemmend het probleem dat ontstaat als mensen die op nog geen kilometer afstand van elkaar wonen, letterlijk niet eens meer dezelfde taal spreken: zelfs als ze het zouden willen, zouden de Wasps met hun keurige Engels geen gesprek kunnen voeren met de slang sprekende zwarten. De enige contacten tussen bevolkingsgroepen die elkaar nooit zien, worden gevormd door de media en de politici – en die zien het schetsen van een objectief beeld meestal niet als eerste prioriteit.

In Nederland zijn er misschien nog geen getto’s zoals in Amerika, al zijn er wel buurten die hard die kant uit gaan. Dit laatste heb ik in de krant gelezen. Ik woon namelijk niet zelf in zo’n buurt, en ik zie de mensen die wel in zo'n buurt wonen meer op televisie dan in het echt. Eigenlijk bewijst dit wel een beetje het gelijk van Tom Wolfe.


Titel: Het vreugdevuur der ijdelheden
Schrijver: Tom Wolfe
Oorspronkelijke titel: The bonfire of the vanities
Jaar van verschijnen: 1987
Vertaling: Jan Fastenau, Balt Lenders & Gerard Verbart
Uitgeverij: Uitgeverij Ooievaar (onderdeel van Uitgeverij Prometheus)
ISBN: 90-5713-539-6
Omvang: 555 pagina’s