Van inflatie, deflatie naar reflatie

Na het recente doemscenario van deflatie (dalende prijzen) komt nu reflatie (opnieuw stijgende prijzen) om de hoek kijken. Zowel in de VS als in Europa bleek uit vrijdag gepubliceerde cijfers dat de prijzen in april zijn gestegen. De vrees is nu dat de ingrepen waarmee centrale banken deflatie hebben voorkomen, zullen leiden tot scherpe inflatie.

"Men heeft het nu over reflatie. Een grote angst voor de toekomst is een explosie van inflatie", zei handelaar Rob Koenders van Harmony Vermogensbeheer. Nog geen jaar geleden waarschuwde Jean-Claude Trichet, de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), voor een periode van hoge inflatieniveaus. Toen stond de olieprijs nog op bijna 150 dollar.

Na het grootschalig uitbreken van de financiële crisis deden velen vergelijkingen met de Grote Depressie, waarin deflatie de overhand kreeg. Hiervan is sprake als prijsdalingen de economie voor langere tijd in de houdgreep nemen.

Centrale banken als de ECB en de Amerikaanse Fed reageerde agressief met enorme renteverlagingen en de Fed schuwde zelfs niet het opkopen van Amerikaanse staatsobligaties. Centrale banken wereldwijd zetten de geldpers als het ware aan.

"De inflatieverwachtingen lijken stabiel te blijven. Dit zou verdere afnames moeten beperken", constateerde Fed-president Ben Bernanke eerder deze maand. Het gevaar van deflatie lijkt hiermee verdwenen.

Echter bestaat er nu opnieuw zorg om inflatie. De angst bestaat dat centrale banken te laat en te langzaam het overtollige geld uit het systeem zullen halen met scherpe prijsstijgingen als gevolg.

Volgens econoom Erik Bartelsman van de Vrije Universiteit Amsterdam is het waar dat de geldhoeveelheid bepalend is voor de prijsstijgingen. Hij denkt echter dat het gevaar nu wordt overdreven. "Mensen die kijken naar hoeveelheid liquiditeit die in de markt gepompt is, zijn geneigd te zeggen: Dit gaat leiden tot inflatie. Maar de liquiditeiten vallen vanzelf terug. Deflatie is een naar probleem. De centrale bank kan inflatie makkelijker bestrijden."

Voorspellers van de huidige crisis, zoals Peter Schiff en Marc Faber waarschuwen echter al langere tijd voor hyperinflatie, met name in de VS. Schiff: "Ik denk dat binnen Obama's eerste termijn er prijscontrole komt op bijvoorbeeld voedsel en benzine. Amerikanen zullen in de rij moeten gaan staan voor brood en een pak melk."