review

DVD: Der Untergang

Noud de Greef (gr8w8)
De film zelf werd al eerder besproken en ook de review van Traudl Junge's boek Tot Het Laatste Uur - waarin ze haar ervaringen als één van Hitler's secretaresses beschrijft - waarop de film deels is gebaseerd, is terug te lezen. Het scenario is verder grotendeels gebaseerd op Joachim Fest's Der Untergang: Hitler und das Ende des Dritten Reiches. Der Untergang beschrijft niet zozeer de laatste dagen van Hitler, maar eerder de laatste dagen van het duivelse regime. Hitler zit eind april 1945 tesamen met de top van het nazi-regime verschanst in het bunkercomplex onder Berlijn. Terwijl de stad en haar burgers gebukt gaan onder artillerie beschietingen en zware gevechten, blijft Hitler hameren op de uiteindelijke overwinning. Angstaanjagend. Zijn volgelingen blijven een waar religieus geloof houden in hun leider, terwijl de berichten over de verliezen de bunker in blijven stromen. Als dan uiteindelijk Hitler zichzelf van het leven beroofd, weten de meesten daar dan ook totaal geen raad mee. Hun blinde vertrouwen gaat zelfs dieper dan de dood en de waarheid. De moordmachine draait nog even door...


Een indrukwekkende film, alleen al door de beklemmende sfeer door de vale kleuren, beperkte belichting en de claustrofobische ruimtes. Vooral ook de manier waarop Hitler (meesterlijk gespeeld door Bruno Ganz) nu eens niet als een complete maniak, zuiver en alleen als gek of als volslagen idioot, kortom als plat karikatuur wordt neergezet, maar als mens. Een stap die haast onmogelijk werd geacht, maar feitelijk de schaduw die over de jaren van Hitler's Duitsland hangt alleen maar donkerder kleurt. Dat een mens aan het roer stond van zulk een vernietigingsmachine is angstaanjagend. Juist deze gedachte riep de grootste weerstand op. Hierover gaan de belangrijkste extra's op de tweede disc van de dubbel-DVD, namelijk een interview met de regisseur Oliver Hirschbiegel van ruim twintig minuten en een Making Of met een duur van 58 minuten.


Zowel in de Making Of als het interview met Oliver Hirschbiegel gaat in op de discussie rond de film. In de documentaire komen vooral de moeilijkheden die de acteurs ervaarden bij het spelen van hun rol. Hoe speel je iemand die je alleen als inmens slecht persoon ziet, nou als iemand met ook liefhebbende emoties? Misschien was Hitler wel niet uniek. In het interview haalt Hirschbiegel alle argumenten om zijn keuze om Hitler als mens af te schilderen aan. In zijn mening, bestond er slechts een oppervlakkig beeld van Hitler, maar is er juist een driedimensionaal beeld nodig om alles te begrijpen. Hoe een monster gesteund door het volk komt tot een oorlog van deze omvang is onbegrijpelijk. Hoe een slecht mens middels charisma en mooie praatjes een heel volk om zijn vinger wond al een stuk minder. Hij stelt zelfs dat dit alleen mogelijk was in Duitsland, op dat moment en onder deze omstandigheden. Kadaverdiscipline, volgens Hirschbiegel iets typisch Duits, een gedachte waar onze Oosterburen nu nog mee worstelen. Middels deze film hoopte hij het Duitse volk een handreiking te bieden in dit dillema, maar heeft tevens diepe indruk gemaakt op de rest van de wereld.


Het interview en de documentaire maken een diepe indruk, zeker kort na het zien van de film zelf en zijn een zeer goede reden om juist de dubbel-DVD aan te schaffen. Helaas zijn de verdere extra's bijzaak. Op een vier minuten durend filmje waarin wat beelden te zien zijn tijdens de opnames zit niet iedereen te wachten. Ook korte interviewtjes van één à twee minuten met acteurs, wat eigenlijk ook al in de Making Of te zien is, is nou niet echt een publiekstrekker. Leuk voor een keertje, maar ze dragen verder niets bij. Grote afwezige is het volledige interview met Traudl Junge, waar de film mee begint en afsluit. Op de eerste DVD zitten uiteraard wat promotionele trailers, waar bij wel opgemerkt moet worden dat deze afgestemd zijn op de hoofdfilm: The Pianist, Max & Amen. Op beide DVD's is de trailer van Der Untergang zelf te vinden.

Film
GenreOorlogsdrama
Lengte149 minuten
RegieOliver Hirschbiegel
CastBruno Ganz, Alexandra Maria Lara, Corinna Harfouch, Ulrich Matthes, Juliane Köhler, Heino Ferch, Christian Berkel e.a.
Extra'sTrailers, Making Of, interview met regisseur en acteurs & B-roll
GeluidDuits: Dolby Digital 5.1 & DTS 5.1
OndertitelingNederlands
Beeldformaat16:9 Anamorphic
Kijkwijzer
ForumFilm, TV en Radio: Der Untergang en Der Untergang II
DistributeurAfilm