Verkiezingen in Irak zijn begonnen
Om vijf uur Nederlandse tijd zijn zondagochtend door heel Irak circa 5300 stembureaus geopend. Tot drie uur vanmiddag hebben ongeveer 14 miljoen Irakezen de gelegenheid hun stem uit te brengen voor de Nationale Assemblee, voor achttien regionale besturen en voor een autonome regering in het Koerdische noorden.
De Iraakse interim-president Ghazi al-Yawar bracht vanochtend al zijn stem uit, in een stembureau in de zwaarbeveiligde Groene Zone in Bagdad. "Goddank, Goddank. Gezegend zijn de Iraakse verkiezingen", zo luidde zijn commentaar nadat hij had gestemd. Hij riep daarnaast alle Irakezen op om te stemmen.Of dat laatste gaat lukken, valt nog te bezien. Alhoewel er beelden uit Najaf en de Bagdadse wijk Sadr City kwamen van Irakezen die in rijen voor stembureaus stonden, zijn er ook al de eerste incidenten gemeld. Zo waren er vanochtend in Kirkuk en Baquba geweersalvo's te horen na het opengaan van de stembureaus, en zijn er al op zeker twee stembureaus in Bagdad aanslagen gepleegd.
Centraal in de verkiezingen staat de strijd tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Irak. De shiïten, die de meerderheid van de Iraakse bevolking vormen, kunnen logischerwijs op een meerderheid in de assemblee rekenen. De soennieten, die onder Saddam Hoessein de bovenliggende partij waren, lijken echter te weigeren zich hierbij neer te leggen. De soennitische leider van 'Al-Qaeda in Tweestromenland', Al-Zarqawi, heeft aangegeven de kiesgang zo veel mogelijk te saboteren.Gewapende opstand
Gevreesd wordt voor het scenario dat de Iraakse volksvertegenwoordiging zo'n kleine soennitische fractie krijgt, dat de soennieten zich massaal tegen de democratie gaan keren, hetgeen de gewapende opstand verder zal doen oplaaien. Verschillende oplossingen voor dit probleem doen al ten ronde: zo zou door een interventie achteraf in het democratische proces de soennitische bevolkingsgroep alsnog een evenredig aantal zetels in de assemblee kunnen krijgen; maar ook het plan om Irak op te delen in een Koerdisch, een Arabisch-soennitisch en een shiïtisch gedeelte, onder een overkoepelende federatie, is al genoemd.
Fatwa
Ironisch genoeg was de situatie in 1924 exact tegengesteld aan de huidige situatie: toen spraken belangrijke shiïtische leiders een fatwa uit tegen de verkiezingen, waardoor de soennieten aan de macht konden komen. De soennitische dominantie duurde daarna voort tot 2003. Nu roept de shiïtische geestelijk leider Al-Sistani juist alle shiïten op wel te stemmen. Opvallend genoeg denkt een in Bagdad woonachtige soenniet veel genuanceerder over de geloofstegenstellingen bij de verkiezingen. Tegen een verslaggever van The Independent beweerde hij dat kiezers in steden als Bagdad en Basra niet uit religieuze overwegingen zullen stemmen, maar dat ze zullen kiezen voor de partij die hen weloverwogen het beste lijkt. Niettemin is hij niet optimistisch over de situatie in Irak na de verkiezingen. Hij vergelijkt een bestuur zonder soennitisch mandaat als een tafel met drie poten, en waarschuwt voor verdere instabiliteit in Irak.
