Column: Altijd weer die buschauffeurs

Donderdag stond op de FrontPage het bericht dat een 18-jarig meisje door een bus was meegesleept toen zij met haar rugzak bleef haken en zo klem kwam te zitten tussen de deuren van de bus. De beschuldigingen aan het adres van buschauffeurs in het algemeen en die van busmaatschappij Connexxion in het bijzonder waren niet van de lucht. Een kleine greep hieruit:

- "Ach.. die chauffeurs zijn zo chago als t maar kan. Collega van me zat laatst ook al klem tussen de deuren omdat meneer de chauffeur weer graag verder wilde rijden en t uitstappen van de passagiers m niet snel genoeg kon gaan."
- "Buschauffeurs krijgen te weinig betaald ofzo, ze zijn hier ook altijd chagerijnig. Zeg je vriendelijk hoi en doei, vrijwel geen reactie. Wil je uitstappen en je zit voorin in een volle bus, doet ie de voorste deur niet los en zegtie "achteruit stappen". Of als je in stapt rijd ie al weg voor dat je uberhaubt zit. Flikker je een eind door die bus heen, fantastisch is dat."
- "Die buschauffeurs zijn duffe gasten, laatst riep er iemand herhaaldelijk "*CHAUFFEUR!*" in een rustige stilstaande bus omdat iedereen bij de deur achterin stond te wachten en op de knop drukt alleen die vent liet hem niet open"
- "In Nijmegen gebeurt het in de drukte ook vaak dat chauffeurs zonder op of om te kijken op een gegeven moment de deuren dichtgooien. Dat is levensgevaarlijk, vandaag werd ik door de deuren naar binnen gedrukt. Wat beter opletten kan geen kwaad!"

Naar aanleiding van deze reacties sloeg ik zelf ook aan het denken: Zijn de Nederlandse buschauffeurs echt zo klantonvriendelijk als hier beweerd wordt? Ik besloot eerst mijn eigen Maastrichtse situatie onder de loep te nemen. En inderdaad, ik kan me eigenlijk alleen onvriendelijke gevallen herinneren: chauffeurs die vlak voor je wil instappen de deur dicht kletteren, niet wachten als je nog snel komt aangerend, of die insinueren dat je OV niet van jezelf is en dat ze een goede daad verrichten door je toch in te laten stappen.

Nu kan het natuurlijk zo zijn dat we er van uitgaan dat chauffeurs zich netjes gedragen, zodat we alleen de excessen, in dit geval onvriendelijkheid, onthouden. Als proef besloot ik daarom mijn huidige situatie in Wenen te bekijken: Zijn de chauffeurs hier net zo onvriendelijk? Verrassend of niet, mijn conclusie luidde neen. Ik kan me van twee maanden Wenen eigenlijk alleen maar positieve dingen omtrent de buschauffeurs herinneren. Hoe vaak kwam ik, of iemand anders, niet aanrennen en deed de chauffeur nog snel de deur open. Eergisteren zelfs nog: de U-bahn (ondergrondse) was net aangekomen, waardoor er veel mensen moesten overstappen. Laat nu de benodigde bus al klaar staan. Aan de overkant ja, waar het dus even niet mogelijk was te komen, gezien de verkeersdrukte op een driebaansweg om kwart voor vijf op een vrijdag. En het licht stond op rood. De chauffeur had allang weg kunnen rijden, de deuren zaten zelfs al dicht, maar deed de achterste deur open toen hij merkte dat zoveel mensen nog wilden instappen. Aangezien de bussen in Wenen met een drukknop open gaan valt daar weinig over te vertellen, maar gevallen waarin de deur te snel dicht ging, zijn mij niet bekend. Nou kun je deur ook met een drukknopje van buiten open maken, maar dat terzijde. Nee, niets dan lof voor de Weense buschauffeurs.

Nu is het natuurlijk mogelijk dat ik ook hier weer de excessen onthoud, en wel alleen de positieve gebeurtenissen. Door de ervaringen in Nederland zou niet het beleefde gedrag, maar het onbeleefde gedrag tot standaard geworden zijn, waardoor elk beleefd (normaal) gedrag in Wenen er als een exces uit ziet. Maar voordat het hier te moeilijk wordt, en ik in de knoop kom met mijn conclusie, laat ik dit verder buiten beschouwing. Ik studeer bovendien geen psychologie, dus verder hier op in gaan heeft geen zin.

Ik zie dus duidelijk een verschil in het gedrag van de Maastrichtse en van de Weense buschauffeurs. Dit verschil valt op het eerste gezicht moeilijk te verklaren. Wenen is dan wel groter dan Maastricht, en er rijden meer bussen, maar daar valt mijns inziens niets uit af te leiden. Misschien krijgen de Weense buschauffeurs wel vriendelijkheidscursussen, wie zal het zeggen? Maar volgens mij ligt het probleem bij de reizigers zelf. In Nederland is iedereen gejaagd en chagrijnig. In Wenen zijn de reizigers veel meer ontspannen, minder gejaagd en dus minder chagrijnig. Waardoor ook de buschauffeur minder chagrijnig wordt. Nu nog een oorzaak zien te vinden voor het minder chagrijnig zijn van de passagiers.

Die is gauw gevonden! Het werkelijke probleem ligt niet bij de passagiers die naar willekeur slecht gehumeurd zijn. Nee, het probleem ligt bij het slechte openbaar vervoer! In de Oostenrijkse hoofdstad is het openbaar vervoer bijna perfect geregeld. Bus, trams en metro's hebben overdag tussenpauzes van slechts hooguit 6 minuten. Je loopt gewoon de deur uit en wacht op de eerste lijn die komt. Ook aansluitingen mis je nooit. Daardoor hoef je minder gehaast zijn, is er geen reden om slecht gehumeurd te zijn, dus ben je dat ook niet. De chauffeur heeft daarom geen chagrijnige passagiers in zijn bus en zo is er voor hem ook geen reden om chago te zijn. Dus is hij aardig tegenover zijn passagiers (over die ene ongestelde **** die snel wegreed toen ik eraan kwam zullen we het maar niet hebben, bovendien bestuurde zij een tram) en zullen zijn passagiers alleen maar nog aardiger worden, waardoor de chauffeur nog aardiger wordt en zijn passagiers geen enkele reden meer hebben tot zeuren. Wat tenslotte de gehumeurdheid van ons allen ten goede komt.

Nu alleen nog ons OV-systeem zo zien te regelen als het Weense...