Boek: Toni Maguire - Zeg niets tegen mama
Een cover als deze doet meteen al het ergste vermoeden. Aangevuld met termen als 'waargebeurd' maken het nog meer realistisch. Al deze vermoedens worden door Toni Maguire bevestigd. In haar boek Zeg niets tegen mama vertelt zij haar schrijnende jeugdverhaal. Hoe ouders een ogenschijnlijk vrolijk en pienter kind kunnen verminken, lichamelijk en geestelijk, is haast niet voor mogelijk te houden als je het niet zelf hebt meegemaakt. En we mogen dankbaar zijn dát we het niet zelf hebben doorleefd, want haar verhaal is een trieste opsomming van misbruik, mishandeling en verdriet. Een aangrijpend verhaal, dat staat vast. Enig in zijn soort? Dat helaas niet. En dat maakt het meteen ook moeilijk om je als schrijfster te onderscheiden met een boek als dit. Maar het zou ook zomaar kunnen dat Maguire het boek vooral gebruikt heeft om haar eigen demonen te bevechten en ze ons van dat proces -als toeschouwer- deelgenoot maakt. Kinderleed
De jonge Antoinette groeit op in het naoorlogse Engeland en Noord-Ierland. Op het eerste gezicht lijkt ze het niet slecht getroffen te hebben, met een moeder die bij tijd en wijle haar affectie toont voor haar dochter en een vader die met zijn lachende gezicht haar hart kan stelen. Maar hoe anders blijken de twee te zijn als zij hun andere kant laten zien. Antoinette wordt vanaf jonge leeftijd -6 jaar- door haar vader misbruikt. Regelmatig trekt vader er met zijn dochter op uit, richting het schuurtje, om haar daar allerhande seksuele handelingen bij hem te laten verrichten. Het misbruik verplaatst zich later naar zijn slaapkamer en het komt zelfs zover dat Antoinette op 14-jarige leeftijd zwanger raakt van haar vader. En waar is haar moeder al die tijd? Als zij niet op haar werk is, knijpt zij een oogje dicht en zwijgt in alle toonaarden, wetende wat haar man haar kind aandoet. Het zijn de worstelingen waar Antoinette mee moet leven, want ook zij ziet deze twee kanten van haar ouders: de goede en de kwade zijde.
Jaren later, als haar moeder op sterven ligt, wordt Toni -zoals zij zich in haar volwassen leven is gaan noemen om zich los te wrikken van haar jeugdtrauma's- gedwongen terug te kijken op haar jeugd. Hoe kan zij ooit vrede hebben met haar verleden en verder leven zonder in wroeging te blijven hangen? En zal zij ooit los kunnen komen van haar eigen schuldgevoelens, want met grote regelmaat lijkt Toni vooral zichzelf de schuld te geven van het misbruik.
VerwerkingVerhalen over kindermisbruik zijn per definitie schrijnend, zeker als ze waargebeurd zijn. Het verhaal van Toni Maguire is hierop geen uitzondering. De wijze waarop zij vrij expliciet beschrijft welke seksuele handelingen haar vader haar laat doen is erg aangrijpend. Het maakt dat je als lezer wilt ingrijpen en haar wilt beschermen en losrukken uit de klauwen van deze gruwelijke man. Maar naast dit misbruik is er ook de eeuwige tweestrijd tussen de liefde die zij toch voelt voor haar ouders en de haat die zij ervaart. Deze strijd wordt wel getoond, maar had iets duidelijker uitgelicht kunnen worden. Het had iets meer inzicht kunnen geven in de worsteling die Toni ondergaat om het verleden een plaats te geven. In haar boek beschrijft zij ook het mooie Engelse en Ierse landschap in de jaren vijftig. Dit biedt tegenwicht aan de gruweldaden van haar ouders.
Het feit dat er over dit onderwerp vele andere boeken geschreven zijn maakt het moeilijk om een uniek verhaal te maken. Toni Maguire slaagt er niet in om het boek boven de massa uit te tillen, hoe schrijnend het verhaal ook is en hoe mooi geschreven het boek mag zijn. Het is een goede middenmoter in het genre, maar geen absolute topper. Hopelijk heeft Toni er zelf in ieder geval veel aan gehad om haar verleden te verwerken. Dit is namelijk vaak de eerste reden, voor slachtoffers van misbruik, om een boek te schrijven over dit onderwerp. Een mooi boek, dat absoluut, maar het had net wat meer in zich kunnen hebben als Maguire alle kanten van het verleden iets beter had uitgelicht en besproken.
Uitgever: The House of Books ISBN: 9789044321449 Pagina's: 304
Waardering:
