Ode aan het gesprek

Faux. stuurde de volgende column in:

Darwin was een toffe gozer. Hij gaf ons benen om mee te lopen, hersenen om mee te kunnen denken en tieten om van te kunnen genieten. De belangrijkste ontwikkeling in onze menselijke geschiedenis is daarmee echter nog niet gezet. Waar ik op doel liet ons samenwerken en oorlog voeren. Het zorgde voor zowel liefde en genegenheid als dood en verderf. Het bracht ons naar de maan en nog veel verder. Het onderscheidt ons van de beesten en maakte dat wij als superieuren uitmaken wat er op onze aarde gebeurt. Het is de taal, ons vermogen om een gesprek te kunnen voeren, dat ons gemaakt heeft tot wat wij nu zijn.

Gesprekken zijn er in vele soorten en maten. Belangrijk en onbelangrijk, leuk of minder leuk, grappig of bloedserieus. Het is een kunst, een elegante sport, om te bedenken welk gesprek toepasselijk is voor een situatie. Het bericht dat iemand overleden is beantwoord je uiteraard niet met een klassieker uit Oom Donald's moppentrommel. In zo'n geval kies je zorgvuldig de gesprekssoort uit die je gaat gebruiken. Het is alsof je aan een schilderij gaat beginnen: je weet hoe je bij je gesprekspartner wilt overkomen maar hebt geen idee welke kleuren, welke woorden je daarvoor zal gaan gebruiken. Zij, de kunstenaars die dit goed onder de knie hebben, worden de notabelen van onze samenleving. Ze worden premier, ze worden rechter, ze vertellen de wereld wie ze zijn. Welke opleiding of studie je ook achter de rug hebt: hoe vlotter je babbel, hoe hoger je scoort.

Naast gesprekken voor professioneel gebruik voeren we nog vele andere gesprekken. We bespreken alledaagse onderwerpen, van wat we vanavond zullen eten tot die gekke Wilders met z'n schattige demonstratie. Maar daar houdt het niet bij op. Je hebt de liefde van je leven verteld dat je van haar houdt, of gaat dat nog meemaken. Het was het gesprek dat de duizend onzekere rupsen in je buik liet ontpoppen in trotse vlinders. Als je erover nadenkt is het best gek eigenlijk. Alle bijzondere evenementen in onze levens gingen gepaard met woorden en gesprekken. Dat getuigt maar weer van hun onmisbaarheid.

Laten we er nog een schepje bovenop doen. Gesprekken zijn naast welkom tijdverdrijf ook machtige wapens. Ze kunnen als het bewijslast dienen dat ervoor zorgt dat je de rest van je leven achter de tralies verdwijnt. Zet er "functionerings" voor en een gesprek kan ervoor zorgen dat je werkeloos raakt. En, omdat jullie 'm zo graag willen horen: gesprekken met de verkeerde personen zullen ervoor zorgen dat de politie morgenochtend op de stoep staat.

Overtuigd van wat voor een meedogenloze instrumenten sommige gesprekken kunnen zijn? Denk er dan maar eens over na dat elk gesprek eigenlijk allang bestaat. Hij die het voor elkaar krijgt om 21^211.000.000 cd's te produceren waarvan elk exemplaar net één bit verschilt van de ander, zal elk mogelijk gesprek van 5 minuten lang in bezit hebben. Ja, óók het gesprek waarin Poetin Obama ten huwelijk vraagt - hoe onwaarschijnlijk dat ook lijkt. Het is bizar en ongelofelijk tegelijk.

Ik denk dat het veilig is om vast te stellen dat gesprekken van levensgroot belang zijn. Ze maken ons slimmer, laten onze dierbaren weten dat we om ze geven, redden levens en maken ons soms diepongelukkig. Ik vraag jullie dan ook om nu even stil te staan bij hoe dankbaar we de evolutie mogen zijn. Voor één van jullie, Robin, heb ik nog een extra wens. Begin 's zo'n gesprek. Ik koester het idee dat je de waarde ervan altijd al onderschat hebt.